خانواده مجازی!

در دنیای عجیب و غریب امروزی که تکنولوژی و IT  در صدر همه اخبار قرارگرفته و به نحوی در تمام امور تاثیرگذار شده، هر روز منتظر شنیدن خبرهای جدید در مورد اکتشافات هستیم.

 تقریبا بسیاری از آنها دیگر برای ما تعجب‌آور نیستند و فقط از روی حس کنجکاوی  آنها را پی گیری می‌کنیم. در چنین دنیایی طبیعی است اکتشافات به سمتی می‌روند که از کارهای تکراری و خسته کننده بشر کاسته و باعث آسایش و راحتی او شوند.
تمام این پیشرفتها، جدا از مکانیزه کرده زندگی بشر و بسیاری از خوبیهایی که دارند ، دارای مضراتی نیز میباشند که از جمله مهمترین آنها کم رنگ کردن کانون گرم خانواده ( احساس بی‌نیازی فرزندان ، کامپیوتری شدن زندگی‌ها که باعث کم رنگ شده احساسات و عواطف بشری میشود و ....) را میتوان ذکر کرد. امروزه در بسیاری از جوامع پیشرفته بشری ، کانون خانواده  عملا مفهوم گذشته را نداشته و بسیاری از افراد به صورت انفرادی زندگی میکنند. همین موضوع باعث گردیده است تا مشکلات روحی و روانی بسیاری برای افراد علی‌الخصوص پا به سن گذاشته‌ها ایجاد شود. آنها که به دلیل کهولت سن و بازنشستگی توانایی مسافرتهای زیاد را نداشته و علاوه بر آن احتیاج بسیاری به رابطه با فرزندان دارند تا از نظر روحی و روانی امید به زندگی را از دست ندهند با روشهای جدید زندگی مکانیزه  نیز مأنوس نیستند. این مشکلات باعث می‌شود که همواره خلاء رفت و آمدها را حس کنند.
این بار نیز تکنولوژی به کمک آنها آمده و باعث استفاده از ابزار و اینترنت یک محیط مجازی برای آنها ایجاد کرده تا بتوانند غم دوری از نزدیکان را به نحوی فراموش کنند و در عین حال مشکی نیز برای طرفین ایجاد نگردد.
اخیرا مجموعه‌ای طراحی شده است به نام " ناهار خانوادگی مجازی " که با کمک یک انجمن حمایت از سالمندان راه‌اندازی شده است. در این سیستم مجازی که با استفاده از حداقل امکانات راه اندازی می‌شود، یک دوربین و میکروفن معمولی و یک تلویزیون لازم است و نرم‌افزار مدیریتی آن بر روی سایت این شرکت قرار دارد.
فرد اول در هنگام شروع غذا خوردن میتواند با ارسال علامتی نفر دوم یا سوم را متوجه کرد و او نیز با مراجعه به تلویزیون خود ، کانال اعلام شده را  انتخاب کند. به این ترتیب دو طرف می‌توانند به صورت مستقیم کنار هم نشسته و در هنگام صرف غذا با هم صحبت کنند. این سیستم همچنین توانایی یافتن افراد خانواده را نیز دارد به این ترتیب که کلیه افرادی که به آن معرفی شده‌اند را جستجو کرده و به آنها پیام می‌دهد تا آماده شوند. تمامی مراحل جستجو و برقراری ارتباط از طریق اینترنت انجام می‌شود.
به دلیل اینکه بسیاری از سالمندان توانایی کار با کامپیوتر را نداشته و آموزش لازم را ندیده‌اند ، در این سیستم تمام تلاش انجام شده است تا سیستم بدون وجود کامپیوتر و بسیار ساده و آسان باشد تا کاربران دچار مشکل نشوند. ضمنا افراد بسته به نوع تلویزیونی که استفاده می‌کنند، میتوانند تصاویر بهتری دریافت کنند. بدیهی است سرعت و پهنای باند اینترنت نیز تاثیر به سزای در این سیستم دارد.
ضمنا این سیستم سالانه بین 500 الی 1000 دلار هزینه در بر خواهد داشت و به نظر میرسد در جوامع پیشرفته و کشورهای جهان اول طرفداران زیادی پیدا کند.

آرمان‌شهر دیجیتالی

آرمان‌شهر دیجیتالی
نگاهی به شهر الکترونیکی و سابقه آن در ایران - 1
یاشار بهمند- حیات‌نو
اشاره: بیش از یک هفته از برگزاری انتخابات شوراهای شهر می‌گذرد. هر کدام از گروه‌ها و یا کاندیداهای مستقل شورای شهر برای اداره شهرهای خود برنامه‌هایی ارائه نموده‌اند ولی کدامیک از این نامزدهای انتخاباتی صحبتی از شهر الکترونیک و اجرای آن کرد. بله صحبت از شهر الکترونیک است که در غالب آن با عرضه خدمات دستگاه‌های دولتی به صورت الکترونیک صرفه‌جویی زیادی در زمان و پول شهروندان صورت می‌پذیرد. با این نگاه که در هزاره سوم و شروع قرن 21 باید تسلیم پدیده‌های حاصل تغییرات فناوری‌های جدید باشیم و شهر الکترونیک را به عنوان یک نیاز و ضرورت هزاره سوم بپذیریم، در این یادداشت نگاهی داریم به ماهیت شهر الکترونیکی و فعالیت‌های انجام گرفته در این زمینه در ایران.

شهر الکترونیک چیست؟
شهر الکترونیک یکی از خاستگاه‌های مدیران شهری و شهروندان در عرضه کردن و مورد استفاده قرار دادن خدمات شهری است. شهر الکترونیک عبارت از شهری است که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویس‌های دولتی و سازمان‌های بخش خصوصی بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزی، در هفت روز هفته با کیفیت و ضریب ایمنی بالا با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن انجام می‌شود. یا به عبارت دیگر می‌توان گفت در شهر الکترونیکی تمام خدمات مورد نیاز ساکنان از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی تامین شود.

به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست. در این شهر الکترونیکی ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند و سازمان‌ها و دستگاه‌هایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی، سازمان آب منطقه‌ای و... بیشتر خدمات خود را به صورت مجازی و یا با استفاده از امکاناتی که ICT در اختیار آنان قرار می‌دهد به مشترکین و مشتریان خود ارائه می‌دهند.

در شهر الکترونیک علاوه بر اینکه شهروندان در شهر مجازی و در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های الکترونیک حرکت می‌کنند، قادرند خدمات جاری خود را همچون خریدهای روزمره از طریق شبکه انجام دهند. البته باید به این نکته توجه کرد که شهر الکترونیک یک شهر واقعی است که دارای شهروند، اداره‌ها و سازمان‌های مختلف و... است که در آن فقط ارتباطات و برخی تعامل‌های اجتماعی و تأمین بخش عمده‌ای از نیازهای روزمره از طریق اینترنت صورت می‌گیرد.

می‌توان بیشترین ویژگی‌های این شبکه اطلاع‌رسانی را در شبکه حمل و نقل شهری و اطلاع‌رسانی در مورد حوادث غیرمترقبه جست‌وجو کرد که در زمان بروز حوادث غیرمترقبه با توسل به این سیستم می‌توان در کمترین زمان بحران پیش آمده را در منطقه مدیریت کرد.

شهر الکترنیک یک نیاز غیرقابل انکار
رویکرد جهانی طی ۲۰ سال گذشته به سمت اطلاعاتی شدن جوامع بوده و امروزه جامعه‌ای پیشرفته‌تر است که به لحاظ اطلاعاتی سرعت و قابلیت بیشتری در تولید و تبادل اطلاعات داشته باشد. باتوجه به تکنولوژی‌‏های جدید که پیچیدگی زندگی اجتماعی را به دنبال دارند، نیازمند تسهیل امور مختلف زندگی هستیم و بدون توجه به فناوری بسیاری از امور، زندگی قابل عمل، پی‌‏گیری و اجرا نیست.

در حال حاضر تکنولوژی اطلاعات این امکان را به افراد داده و کمک می‌‏کند تا سریع‌‏تر به اهداف خود دست یابند. ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مرحله تکنولوژی IT نیز یک فرصت انکارناپذیر است. این شهر عاملی در جهت ایجاد سازمان‌های شیشه‌ای است به گونه‌ای که تمام کارکردها و هدف‌های سازمان به طور شفاف قابل مشاهده باشد.

شهر الکترونیک دسترسى الکترونیکى شهروندان به شهردارى، ادارات دولتى، بنگاه‌هاى اقتصادى و کلیه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه‌روزى را قابل اطمینان و امن مى‌کند. این شهر از بستر پیشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى که مى‌توان از طریق کامپیوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غیره ارتباط برقرارکرد.

البته شهر الکترونیک یک اختراع و یا یک پیشنهاد نوآورانه نیست بلکه واقعیتی است که بر اساس نیاز جای خود را باز می‌کند. اگر امروز چشم خود را بر نیاز ببندیم فردا باید با پرداخت هزینه بیشتر قدم در اجرای آن بگذاریم.

مزایای شهر الکترونیکی
از مزایای اقتصادی پیاده‌سازی طرح شهر الکترونیکی می‌توان به کاهش هزینه‌هاى تردد شهرى، افزایش سرمایه‌گذارى در نتیجه گسترش ارتباطات جهانى، صرفه جویى در مصرف سوخت‌هاى محدود، تسهیل انجام امور اقتصادى به خاطر ۲۴ ساعته بودن ارائه خدمات و... اشاره کرد. کاهش زمان اتلاف شده شهروندان در ترافیک، عرضه بهتر خدمات، توزیع عادلانه‌تر امکانات، کاهش آلودگى محیط زیست، افزایش اشتغال و بهبود مدیریت پایدار شهرى از ویژگی‌های اجتماعی شهر الکترونیکی است.

مهم‌ترین اثرات فرهنگى این شهر نیز شامل اطلاع‌رسانى سریع، انتشار نشریات الکترونیکی برای شهروندان، آموزش مجازى، ایجاد کتابخانه دیجیتالى، افزایش سواد و ایجاد نوعى جهان‌نگرى است که به افزایش رفاه و ارتقاى فرهنگ کمک می‌کند. در واقع در شهر الکترونیکی دیگر به شهر به مثابه کالبدی که ساختمان‌های بلند، خیابان‌های پرترافیک و آلودگی‌های زیست‌محیطی را دربرمی‌‌گیرد نیست، بلکه شهری است که درآن تعامل میان شهروندان و مسؤولان اهمیت بیشتری می‌یابد و این تعاملات دو سویه است که محیط اجتماعی مطلوبی را برای شهروندان ایجاد می‌کند.

این موضوع به ویژه در مورد کلا‌ن شهرها اهمیت دارد. در شهر الکترونیک کلان شهرها، شهرهایى نیستند با آسمان خراش‌هاى بزرگ، سینماهاى عظیم، سالن‌هاى بزرگ به عنوان محل‌هایى براى تعامل و... بلکه شهرهایی هستند که با زندگی در آنها مى‌توان فیلم‌هاى بزرگ را در صفحات کوچک دید، پشت میز خود در موزه‌ها گردش کرد و به طور کلی دیگر نیازى به چارچوب‌هاى شهرى گذشته نیست. در واقع شهر الکترونیک به معنای شهروند سالاری در مدیریت شهری است.

فعالیت‌های شهر الکترونیک
بسیاری از فعالیت‌هایی که در شهرهای عادی صورت می‌پذیرد قابلیت اجرا در به صورت الکترونیکی و در غالب شهرهای الکترونیکی را دارا می‌باشد و شاید می‌توان گفت این مجموعه فعالیت‌ها در شهرهای الکترونیکی به صورت راحت‌تر اجرا می‌گردد. فعالیت‌های انجام گرفته در یک شهر الکترونیک را می‌توان به مجموعه‌هایی تقسیم کرد که بعضی از آنها عبارتند از:

1- فعالیت‌های بانکی: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غیره
2- فعالیت‌های اداری: مثل ثبت اسناد و املاک، درخواست پاسپورت و امثال آن
3- فعالیت‌های تجاری: مثل خرید و فروش کالا، موسیقی، فیلم و مواد غذایی
4- فعالیت‌های تفریحی: مثل بازی‌های رایانه‌ای، بازدید از موزه‌ها و پارک‌ها
5- کسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشریات، وضعیت آب‌ و‌ هوا، ترافیک شهری، ساعات پرواز هواپیماها و...
6- فعالیت‌های علمی: تحقیق در مورد پروژه‌ها، یافتن مقاله‌ها، دسترسی به منابع معتبر، کتابخانه‌‌ها و کتاب‌ها و تالیفات جدید

7- فعالیت‌های آموزشی: مدرسه، دانشگاه و سایر آموزشگاه‌ها
8- فعالیت‌های سیاسی: شرکت در انتخابات، اعلام‌ نظر ‌به مجلس و بخش‌های سیاسی باز
9- فعالیت‌های مسافرتی: رزرو بلیط سفر، رزرو هتل و کرایه اتومبیل
10- کاریابی و درخواست کار: آگاهی یافتن از فرصت‌های کاری، پر‌‌کردن فرم درخواست کار، ارسال و گرفتن نتیجه
11- فعالیت‌های درمانی: مراجعه به پزشک، دریافت دستورالعمل‌‌های ایمنی و اطلاع از تازه‌های پزشکی
12- فعالیت‌های تصمیم‌گیری: بهترین و‌ ‌خلوت‌ترین مسیر در شهر برای رسیدن به مقصد، بهترین رستوران برای صرف غذا، بهترین اماکن تفریحی و سایر بهترین‌ها

شهر الکترونیکی چگونه شهری است؟
برای درک بهتر و پاسخ به این سئوال به ارائه چند نمونه می‌پردازیم: برای مثال فردی که به دنبال ساخت ساختمان و متقاضی دریافت مجوز از شهرداری است پس از ورود به شبکه اطلاع‌رسانی شهرداری، خدمات مورد نیاز خود به همراه مشخصات زمین تحت مالکیت و ساختمان دلخواه خود را وارد شبکه می‌کند، سپس شهرداری الکترونیک بر اساس استانداردهای موجود، میزان مساحت قابل ساخت و طبقات ساختمان را به متقاضی اعلام می‌کند و در نهایت فرد متقاضی بر اساس مجوز شهرداری با ورود به شبکه مهندسان مشاور با یکی از شرکت‌های مشاور بر اساس طرح و قیمت مناسب به توافق می‌رسد.

در این مرحله متقاضی حتی قادر است طرح ارائه شده از سوی مهندس مشاور را به صورت سه بعدی روی صفحه مانیتور مشاهده و اصلاحات دلخواه خود را اعمال کند. این طرح پس از تایید از سوی شهرداری الکترونیک و صدور مجوز با ورود به شبکه امور پیمانکاران و با انتخاب بهترین پیشنهاد از لحاظ قیمت به مرحله عقد قرارداد رسیده و سپس به اجرا در می‌آید.

حتی ارائه گزارش کار از سوی پیمانکار به کارفرما نیز می‌تواند از طریق شبکه صورت پذیرد. کل این پروسه در شبکه هوشمند می‌تواند در کمتر از 2 ساعت به پایان رسد، در حالی که در شرایط عادی مراحل یاد شده به 1 تا 2 سال زمان نیاز دارد. همچنین در زمینه حمل و نقل شهری یکی دیگر از امکانات شهر الکترونیک این است که اگر تمام خودروها به سیستم موقعیت‌یاب محلی مجهز شوند در تمام طول مسیر از قدرت تشخیص موقعیت جغرافیایی خود برخوردار خواهند بود و پلیس نیز به این ترتیب توان مدیریت ترافیک را به راحتی در دست خواهد داشت.

علاوه بر این در چنین سیستمی اصولا تصادفی رخ نمی‌دهد، چرا که در صورت احتمال بروز برخورد میان دو متحرک با اعلام خطر به موقع در یک کیلومتر قبل از محل پیش‌بینی تصادف از بروز حادثه جلوگیری می‌شود. در حقیقت با این روش حوادث رانندگی تحت کنترل درآمده و حتی در صورت وقوع روی مانیتور پلیس ثبت می‌شود و نیازی به اطلاع‌رسانی مجدد نیست. بنابراین علاوه بر افزایش سرعت رسیدن پلیس به محل حادثه، دیگر نیازی به کشیدن کروکی نخواهد بود و همین امر کار شرکت‌های بیمه را سهل‌تر از گذشته می‌کند.

همچنین تصور کنید در یک شهر دیجیتالی وجود سیستم هوشمند تا چه حد قادر خواهد بود خدمات اورژانسی را گسترش دهد. برای مثال فردی را در نظر بگیرید که از یک طرف دچار عارضه قلبی شده و هر ثانیه برای او حکم مرگ و زندگی دارد و از طرف دیگر مرکز اورژانس هم نمی‌تواند در مورد صحت هر تماس تلفنی اطمینان حاصل کند، در این شرایط سیستم هوشمند به مرکز اورژانس این امکان را می‌دهد که به مجرد برقراری تماس تلفنی، محل سکونت تماس گیرنده و حتی نام مالک آن روی مانیتور مرکز اورژانس حک شود.

از سوی دیگر محل حادثه روی مانیتور آمبولانس قرار می‌گیرد و سیستم اطلاع‌رسانی جغرافیایی (GIS) نیز به مرکز اورژانس اطلاع می‌دهد که نزدیک‌ترین آمبولانس به شخص حادثه دیده کدام است و کوتاه‌ترین مسیر تا مقصد و نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی و بیمارستان هم مشخص می‌شود. بنابراین با استفاده از سیستم ناوبری هوشمند در لوای طرح شهر الکترونیک، اطلاعات مکانی، مسیر حرکت، سرعت و موقعیت مربوط به وسایل نقلیه از جمله وسایل نقلیه عمومی، پلیس، آتش نشانی، آمبولانس‌ها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایل قابل دریافت است.

اهمیت این موضوع وقتی بیشتر روشن می‌شود که توجه داشته باشیم سیستم‌های ناوبری مطلوب آن دسته از سیستم‌هایی هستند که امکان تغییر نقشه و استفاده از نقشه‌های موجود و به روز کشور، قابلیت حمل و نقل و قیمت قابل قبول و مناسب داشته و در بازار نیز به راحتی در دسترس باشند.

اجرای شهر الکترونیک
اصولاً چهار مرحله برای اجرایی کردن الگوی شهر یا شهرداری الکترونیک توصیه می‌شود. در مرحله اول که مرحله پیدایش نامیده می‌شود، لازم است سند راهبردی بر مبنای مطالعات میدانی از امکانات و پتانسیل‌های موجود تهیه شود. در این زمینه استفاده از تجربیات جهانی نیز مؤثر خواهد بود. توسعه زیرساخت‌ها و آموزش به کارکنان ادارات یا سازمان‌های وابسته به شهرداری صورت می‌گیرد. در مرحله دوم که مرحله ارتقاء نام دارد، شهرداری یا شهر الکترونیکی فعالیت خود را با ارائه ابتدایی‌ترین خدمات بر روی شبکه اینترنت از طریق وب‌سایت‌های طراحی شده آغاز می‌کند.

در مرحله بعد، مرحله تعامل، فعالیت‌هایی برای آموزش به کاربران و شهروندان شهر الکترونیک انجام می‌شود و در مجموع تعاملی دو سویه میان مدیران شهری و شهروندان از طریق وب‌سایت‌ها ایجاد خواهد شد. در مرحله یکپارچگی که آخرین حلقه ایجاد شهر الکترونیکی محسوب می‌شود، دامنه خدمات ارائه شده به شهروندان گسترش می‌یابد و خدمات متنوع‌تری عرضه می‌شود. در اجرای شهر الکترونیکی باید به ارائه سبک زندگی الکترونیک و در خور عصر توجه داشت و باید توجه کرد که سبک زندگی سنتی برای جامعه اطلاعاتی، تضادها و نابهنجاری‌های خاصی را به دنبال خواهد داشت

بنابراین یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتی، یکی از برنامه‌های شهرهای الکترونیک است. البته با توجه به اینکه توسعه شهرهای الکترونیک، دستاوردهای بسیاری را برای شهروندان، سازمان‌های شهری و دیگر ذینفعان شهر به همراه دارد، مطمئن هستم در صورتی که در کشور برنامه‌ریزی‌ها بر اساس اولویت‌های جهانی و واقعیت‌های موجود جهان که حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی است انجام شود، اجرای شهر الکترونیک در اولویت قرار می‌گیرد.

ایانی برای سفرهای خسته‌کننده، جهانگردی در دنیای مجازی

شاید در نظر بسیاری از مردم سفر به سرزمین‌های مختلف به کمک فناوری‌های امروزی کاری آسان و بی‌دردسر به‌نظر برسد، اما بسیاری از دانشمندان این‌گونه تصور نمی‌کنند.

ما برای آنکه بتوانیم به مکانی دوردست سفر کنیم، مجبوریم به ‌مقدار زیاد سوخت‌های فسیلی را که از منابع محدود تامین می‌شوند، به‌کار بریم. این‌طور که به ‌تازگی مشخص شده، سفرهای هوایی همه‌‌ساله بیشترین سوخت را در جهان مصرف می‌کنند و در مقابل بیشترین آسیب را به محیط زیست وارد می‌آورند. این سفرها موجب می‌شوند تا میزان کربن موجود در محیط زیست سالانه دو تا سه درصد افزایش پیدا کند و این‌طور که پیش‌بینی شده، رقم یاد شده برای سال 2015 به پنج درصد و برای سال 2050 به 10 درصد خواهد رسید. پس از هواپیماها، اتومبیل‌ها قرار دارند و بیشترین آسیب را به محیط زیست و محل زندگی ما وارد می‌کنند تا ما در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف قرار گیریم. همه این خطرات به‌علت رشد صنعت جهانگردی و افزایش اقبال مردم برای سفر به سرزمین‌های مختلف است. اما آیا برای این مسئله راه‌حلی وجود دارد؟

اگرچه حدود 40 سال از راه‌اندازی شبکه جهانی اینترنت می‌گذرد، این دنیای مجازی تنها در سال‌های اخیر توانسته بخش‌های مختلف زندگی مردم را تحت تاثیر قرار دهد و بیشتر صنایع را به خود وابسته کند. از جمله صنایعی که دنیای مجازی این روزها تاثیرات زیادی روی آن گذاشته و باعث رونق آن شده، صنعت جهانگردی است. طبق تعریف سازمان بین‌المللی جهانگردی، جهانگرد به فردی گفته می‌شود که برای مدتی از محل سکونت خود خارج ‌شود و با هدف تفریح،‌ تجارت یا‌... در مکانی دیگر اقامت ‌کند. در گذشته گفته می‌شد که اگر یک فرد پس از پشت‌سر گذاشتن مسافتی مشخص به مقصد خود برسد، یک جهانگرد محسوب می‌شود،‌ اما امروزه با روی کار آمدن ابزار‌های اینترنتی که بعد زمان و مکان را از زندگی‌های مردم حذف کرده، دیگر پیمودن این مسافت‌ها ارزشی نخواهد داشت. اقدامات مختلف صاحبان صنعت جهانگردی برای عرضه خدمات بیشتر و بهتر به مردم باعث شده تا توجه آن‌ها برای سفرهای داخلی و خارجی بیشتر شود، چنان‌که یک آمار رسمی نشان می‌دهد، تنها در سال 2004 میلادی بیش از 763 میلیون نفر به مناطق مختلف دنیا سفر کرده‌اند. سازمان بین‌المللی جهانگردی پیش‌بینی می‌کند که صنعت جهانگردی با سرعت سالانه چهار درصد به رشد خود ادامه دهد و در این میان احتمال می‌رود که تا سال 2020 اروپا همچنان به‌عنوان جذاب‌ترین منطقه برای جهانگردان جهانی موقعیت خود را حفظ کند.

سازمان بین‌المللی جهانگردی از سال 1980 میلادی روز 27 سپتامبر را به‌عنوان روز جهانی جهانگردی برگزید. کارشناسان این سازمان روز یاد شده را با هدف افزایش آگاهی عمومی از جهانگردی و تاثیرات قابل ‌توجه این صنعت روی فرهنگ‌، جامعه، سیاست و اقتصاد همه کشورها برگزیدند و در حالی که از آن زمان 26 سال می‌گذرد، در هر سال صاحبان صنعت جهانگردی این روز را در سراسر جهان جشن می‌گیرند. سازمان بین‌المللی جهانگردی برای ارتقای سطح کمی و کیفی خدمات خود هر ساله در تاریخ 27 سپتامبر همایش بزرگی را در یکی از کشورهای جهان برگزار می‌کند و نتایج آخرین فعالیت‌های خود را به مردم انتقال می‌دهد که این همایش در سال جاری با موضوع "جهانگردی و باز شدن درهای جدید به‌روی زنان" در سریلانکا برگزار شد.

اینترنت و جهانگردی

طبق آداب و رسومی که بین بیشتر مردم دنیا وجود دارد،‌ افراد پس از سفر به یک منطقه تولیدات آن‌جا را به‌عنوان سوغات برای اقوام خود خریداری می‌کنند. این کار ممکن است با صرف زمان و هزینه فراوان صورت گیرد و در عین حال بسیاری از مسافران تولیدات خاص یک منطقه را به‌درستی ندانند. اینترنت باعث شده تا تهیه این قبیل کالاها بسیار آسان شود. افراد امروزه می‌توانند با مراجعه به سایت‌های موجود تمامی تولیدات مناطق مختلف جهان را مشاهده کرده و در صورت تمایل آن‌ها را بخرند.

علاوه بر این موارد، هتل‌ها، شرکت‌های هواپیمایی و... که به‌عنوان بزرگ‌ترین حامیان صنعت جهانگردی محسوب می‌شوند نیز تمام خدمات خود را به‌صورت مجازی در اختیار مردم قرار داده‌اند. این سرویس‌های جدید به افراد کمک می‌کند تا بلیت‌ هواپیما، بلیت هتل و دیگر خدمات مورد نیاز خود را در اینترنت و بدون صرف زمان رفتن به شعبه‌های شرکت‌های مذکور خریداری کنند.

از جمله مباحثی که این روزها بسیار مورد توجه قرار گرفته، "جهانگردی مجازی" است. این نوع به‌خصوص جهانگردی به افراد امکان می‌دهد پیش از آنکه به‌صورت فیزیکی سفر خود را آغاز کنند، به‌صورت مجازی و از طریق ابزارهای اینترنتی وارد محل مورد نظرشان شوند و با در اختیار گرفتن برنامه‌های تلویزیونی، مقاله‌ها، گزارش‌های منتشر شده در نشریات، کتاب‌ها و... درباره آن مکان، مزایا و معایب این سفر را دریابند و به‌راحتی در مورد انجام این سفر تصمیم‌گیری کنند.

"جهانگردی مجازی" در اصل یک اقدام اقتصادی است که امروزه توسط بسیاری از شرکت‌های فعال در این حوزه عرضه می‌شود و افرادی نظیر روزنامه‌نگاران، عکاسان، جغرافی‌دانان، نویسندگان و... را به‌کار می‌گیرد تا بتواند خدمات بهتری را به مردم ارایه دهد.

یکی دیگر از مسایلی که وارد صنعت جهانگردی شده، راه‌اندازی "تورهای مجازی" است. این قبیل تورها به کمک تصاویر ویدئویی و عکس‌های سه‌بعدی، چشم‌اندازهای زیبایی را از محل سفر عرضه می‌کند تا تمایل فرد برای انجام این مسافرت افزیاش یابد. مسؤولان تورهای مجازی معمولا عکس‌هایی را روی اینترنت به‌نمایش می‌گذارند که بسیار باکیفیت است و در یک صحنه می‌تواند تمام جزئیات یک مکان به‌خصوص را نمایان کند. برای تهیه این قبیل تصاویر، عکاس مجبور است که چند عکس را از قسمت‌های مختلف فضای مورد نظر تهیه کرده و آن‌ها را به‌صورت ماهرانه‌ای در کنار یکدیگر قرار دهد. امروزه لنز‌ها و نرم‌افزارهای مخصوصی ساخته‌ شده‌اند که تولید این قبیل عکس‌ها را بسیار آسان می‌کنند و به فرد امکان می‌دهند که تنها با گرفتن چند عکس به‌صورت پشت‌سرهم، چشم‌انداز وسیعی از یک مکان را در اختیار کاربران بگذارند.

"تور مجازی" این امکان را برای افراد ایجاد می‌کند تا در آن واحد،‌ از طریق اینترنت یک مکان را با تمام جزئیاتش مشاهده کنند. امروزه بسیاری از شرکت‌های صنعتی از این فناوری برای بازاریابی‌های جهانی استفاده می‌کنند تا تولیدات و خدماتشان را آسان‌تر به‌ فروش برسانند. طی چند سال گذشته کیفیت، کارآمدی و در دسترس بودن تورهای مجازی به میزان زیادی ارتقا یافته، به‌طوری که برخی وب‌سایت‌ها به کاربران اجازه می‌دهند از داخل کامپیوتر شخصی خود و نقشه‌ای که در اختیار آن‌ها قرار گرفته تور را کنترل کنند. به هر حال، با توجه به اینکه صنعت جهانگردی همانند دیگر صنایع دنیا با سرعت زیاد در حال رشد است، کارشناسان بر این باورند که تورهای مجازی در آینده نزدیک پررونق‌ترین بخش این صنعت محسوب خواهند شد و به این وسیله زندگی مردم را در سراسر جهان تحت تاثیر خود قرار خواهند داد.

آمارهای جهانی

کارشناسان سازمان بین‌المللی جهانگردی در آخرین مطالعات و بررسی‌های خود دریافته‌اند که هم‌اکنون فرانسه بیش از دیگر کشورهای دنیا از فناوری ارتباطات و اطلاعات برای جذب توریست استفاده می‌کند که پس از آن به‌ترتیب کشورهای اسپانیا، آمریکا، چین، ایتالیا، بریتانیا، هنگ‌کنگ، مکزیک، آلمان و اتریش در رده‌های دوم تا دهم قرار دارند. تاثیر استفاده از فناوری اطلاعات در صنعت توریسم برای 10 کشور مذکور موجب شده تا تعداد جهانگردان خارجی آن‌ها در سال 2004 میلادی به‌ترتیب به 1/75، 6/53، 1/46، 8/41، 1/37، 7/27، 8/21، 6/20، 1/20 و 4/19 میلیون نفر برسد.

در کنار این مسئله گفته می‌شود که کشور آمریکا همچنان بیشترین درآمد را از جهانگردی کسب می‌کند. در حالی که میزان کسب درآمد آمریکا از صنعت جهانگردی در سال 2002 تنها 7/66 میلیارد دلار بوده، این رقم در سال 2004 به 5/74 میلیارد دلار رسیده است. پس از آمریکا به‌ترتیب کشورهای اسپانیا، فرانسه، ایتالیا، آلمان، بریتانیا، چین، ترکیه، اتریش و استرالیا قرار دارند.

اگرچه کشورهای اروپایی با در اختیار داشتن سرمایه و فناوری‌، بیش از دیگر مناطق دنیا موفق به جذب جهانگردان شده‌اند، تحلیل جداول منتشر شده از سوی سازمان بین‌المللی جهانگردی نشان می‌دهد که کشورهای آسیایی نیز در سال‌های اخیر موفقیت‌های فراوانی را در این زمینه کسب کرده‌اند. این‌طور که گفته شده، کشور چین در سال گذشته توانسته تا با پیشی گرفتن از ایتالیا رتبه خود را در لیست کشورهای موفق در جذب توریست بالا بیاورد. در این میان هنگ‌کنگ نیز توانسته نام خود را در بین 10 کشور برتر دنیا جای دهد که این امر نشان می‌دهد صنعت جهانگردی برای کشورهای آسیایی هم مهم تلقی می‌شود.

برخی کارشناسان بر این باورند که افزایش تعداد روزهای تعطیل در سال نیز می‌تواند تمایل مردم یک کشور را برای سفر به مناطق مختلف بیشتر کند. طبق آمارهای منتشر شده، در حال حاضر ایتالیا با 42 روز بیشترین تعداد روزهای تعطیل در سال را به‌خود اختصاص داده است که پس از آن کشورهای فرانسه با 37 روز، آلمان با 35 روز، برزیل با 34 روز، بریتانیا با 28 روز، کانادا با 26 روز، کره و ژاپن با 25 روز و آمریکا با 13 روز قرار گرفته‌اند.

جهانگردی مجازی

بسیاری از ما خریدهای روزانه یا کارهای بانکی خود را از طریق سرویس‌های آنلاین انجام می‌دهیم، اما در کنار این مسایل که انجام آن‌ها برایمان بسیار آسان شده است، باید توجه داشته باشیم که فضای سایبر در زمینه پرکردن اوقات فراغت نیز فعالیت‌های ارزنده‌ای انجام داده است. مدیران مراکز جهانگردی در شمال غرب اروپا دریافته‌اند که اگر می‌خواهند بازار خود را رونق بخشند، باید هرچه سریع‌تر سایت اینترنتی مشترکی را راه‌اندازی کنند و در آن به معرفی خدمات خود بپردازند.

سال گذشته دولت بریتانیا برای آنکه وب‌سایتی را با خدمات جهانگردی راه‌اندازی کند، بیش از 13 میلیون پوند سرمایه‌گذاری کرد و در آن اطلاعات کامل و جالبی را در مورد تمام اماکن دیدنی بریتانیا قرار داد. با این وجود بسیاری از کارشناسان بر این باورند که این سایت تنها به جذب مسافران داخلی بریتانیا کمک خواهد کرد. باید توجه داشت که سیاست‌های جذب مسافران داخلی و خارجی در دنیای مجازی با یکدیگر متفاوت است و اگر این تفاوت توسط مسؤولان سایت‌ها به‌درستی تشخیص داده نشود، مراکز جهانگردی مشتریان خود را از دست خواهند داد.

اخبار جدید منتشر شده نشان می‌دهد،‌ دولت بریتانیا با داشتن تجربه‌ای موفق در زمینه جهانگردی مجازی قصد دارد که از این پس سرمایه‌گذاری‌های بیشتری را در این زمینه انجام دهد. این‌طور که گفته می‌شود، سال گذشته مقامات جزایر ولز واقع در بریتانیا به‌میزان قابل ‌ملاحظه‌ای با کاهش جهانگردان داخلی و خارجی برای بازدید از این منطقه مواجه شدند. این امر که اقتصاد ولز را با آسیب‌های زیادی مواجه کرد، مسؤولان دولتی را واداشت تا برای جبران خسارات وارد شده از اینترنت و ابزارهای اینترنتی استفاده کنند. در حال حاضر گفته‌ می‌شود که از زمان ورود اینترنت به صنعت گردشگری ولز، تعداد مسافران داخلی و خارجی این منطقه تا چند برابر افزایش یافته و در مقابل،‌ رضایتمندی افراد برای استفاده از خدمات عرضه شده به آن‌ها بالاتر رفته است.

با برگزیده شدن بریتانیا به‌عنوان میزبان مسابقات المپیک 2012، دولت این کشور هم‌اکنون می‌کوشد تا با برنامه‌ریزی‌های دقیق‌تر افراد بیشتری را به‌سمت خود بکشاند. کارشناسان از هم‌اکنون پیش‌بینی کرده‌اند که اگر دولت بریتانیا موفق شود به‌درستی از اینترنت برای جذب توریست استفاده کند، در سال 2012 خواهد توانست بیش از دو میلیارد پوند را از جذب توریست به جیب بزند. مسابقات المپیک بزرگ‌ترین فرصت تاریخ را برای صنعت جهانگردی بریتانیا به‌وجود آورده و احتمال می‌رود که برگزاری این مسابقه بیش از یک میلیون نفر را به این کشور بکشاند.

دیوید کورتیس بریگنل (David Curtis-Brignell) مدیر انجمن جهانگردی بریتانیا، هشدار داده است، در حالی که بخش‌های مختلف دولتی و غیردولتی بریتانیا برنامه‌های سنگین خود را برای برگزاری هرچه بهتر مسابقات المپیک آغاز کرده‌اند، کوچک‌ترین اشتباه می‌تواند تمام برنامه‌ریزی‌های انجام شده را با مشکل مواجه کند. دولت بریتانیا تصمیم گرفته که با استفاده از جدید‌ترین فناوری‌های روز به تمام کسانی که برای تماشای مسابقات المپیک وارد این منطقه می‌شوند، خوش‌آمد بگوید و امکان تماشای تمامی مسابقه‌ها را در صفحه‌نمایش‌های بزرگ‌ و باکیفیت، استفاده از خطوط اینترنت پرسرعت و بی‌سیم، تلفن‌های همراه رایگان و... برای آن‌ها فراهم آورد. بریگنل معتقد است که اگر بریتانیا بتواند مسابقات المپیک را در بهترین حالت ممکن برگزار کند، صنعت جهانگردی بریتانیا برای سال‌های آتی نیز تضمین خواهد شد و جهانگردان زیادی را همه‌ساله به‌سوی خود خواهد کشاند.

آژانس بازاریابی جهانگردی بریتانیا موسوم به VisitBritain این روزها می‌کوشد تا با برقراری پیوندی صمیمانه بین دولت، ورزش، جهانگردی و فناوری فرصت جلب مسافران خارجی و میزان رضایتمندی این افراد را به حداکثر برساند. دولت بریتانیا در یک بیانیه جدید اعلام کرده است: "رضایتمندی جهانگردان خارجی از خدماتی که در اختیار آن‌ها گذاشته می‌شود، مهم‌ترین هدفی است که ما در برگزاری مسابقات المپیک 2012 دنبال می‌کنیم. برای آنکه این هدف تحقق یابد، برنامه‌ریزی‌های فراوانی انجام شده است، اما آنچه که اجرای آن از هم‌اکنون تصویب شده، استفاده همه‌جانبه از فناوری و ابزارهای وابسته به آن است. ما می‌خواهیم همه کسانی که در سال 2012 به بریتانیا سفر می‌کنند، از زمان ورود تا هنگام خروج، حضور فناوری‌ اطلاعات و ابزارهای اینترنتی را در کنار خود احساس کنند و از این طریق به همه مشکلات خود در زمینه‌های مختلف پاسخ گویند. این امر می‌تواند به ما کمک کند تا در سال‌های بعد نیز با سیل عظیم مسافران خارجی مواجه شویم."
نویسنده: سیدمیثم لطفی

طراحی انقلاب آنلاین

 سایت یوتیوب youTube پرطرفدارترین سایت ویدئویی آنلاین، در سال 2005 تاسیس و به سرعت پله های ترقی را طی کرد.

صدها میلیون قطعه ویدئویی که بسیاری از آنها توسط کاربران ساخته شده اند بصورت روزانه از این سایت دانلود می‌شود.

طبق تحقیقات شرکتHitwise ، سایت YouTube هم اکنون بیش از 47 درصد از بازار اشتراک ویدیویی جهان را در اختیار دارد.

شرکت گوگل اوائل ماه جاری(اکتبر)پس از مذاکرات بسیار سرانجام با پرداخت مبلغی بالغ بر 65/1 میلیارد دلار موفق به خرید این سایت شد. خرید وب سایت یوتیوب YouTubeقدرت مضاعفی به گوگل برای افزایش سهم خود در بازار تبلیغات ویدئویی که در حال حاضر یاهوکنترل آن را در دست دارد، خواهد داد.برای آگاهی از میزان مخاطبان این سایت کافیست به نمودار ارائه شده در مطلب زیر توجه کنید.

بدنبال راه اندازی مرورگر netscape بیش از ده سال پیش، تشکیلات رسانه های خبری نسخه آن لاین محصولات خبری خود را عرضه داشتند. پس از آنکه صاحبان رسانه های صرفا آنلاین مانند گوگل و یاهو مشغول جذب مخاطبان فراوان و پول هنگفت شدند، شرکت های رسانه ای سنتی نگران شدند که مبادا اینترنت موقعیت آنها را تضعیف و نهایتا مدل های تجاری شان را از گردونه خارج کند.

طی چند سال گذشته بخش اعظم مطبوعات سرانجام دست بکارشدند تاهویتی آن لاین پیدا کنند. اینک مباحثات زیادی در گرفته است مبنی بر آنکه آیا ما بزودی وارد دوره ای از همکاری مابین رسانه های قدیمی و جدید ، فراهم کنندگان مضمون و مطلب اورژینال (منابع خبری) وگردآوری کنندگان مضمون (گزارشگران)خواهیم شد یا خیر.

در این حین همچنان شاهد ظهور تازه واردینی غیر سنتی مانند *YouTube ، یک سایت اشتراک ویدئویی ، هستیم که در تلاشند تا رسانه های باب روز را دور بزنند- حتی در حالتی که MSM خط سیر آن را مستند سازی کرده است.


تاثیر اینترنت بر چشم انداز رسانه های خبری و در واقع آینده رسانه های آنلاین موضوع مورد بحث در میزگرد ماه گذشته سازمان پژوهشی PEJ (project for excellence in Journalism) بود. شرکت کنندگان در این میزگرد تعدادی وبلاگر، رئیس یک اتاق فکر و یک استاد دانشگاه بودند .

Dan Gillmor یکی از وبلاگر هایArea Bay است که سابقا ستون نویس نشریه SanJose Mercury News بود. وی کارشناس در زمینه تکنولوژی و موضوعاتی از قبیل قانون کپی رایت ورسانه های شهروندی است و کتابی تحت عنوان "ما در مقام رسانه" (We the Media-2004) به تالیف درآورده است که بصورت رایگان می‌توان دانلوداش کرد.

وی در حال حاضرمدیریت رسانه های شهروندی Center for Citizen Media را برعهده دارد.
James Jay Hamilton پروفسور مطالعات سیاست دولتی ، علوم سیاسی و علوم اقتصادی ورئیس بخش مطالعات دوره لیسانس دانشگاه دوک (Duke University) است.

از جمله علائق پروفسور همیلتون ، سیاست رسانه ای و خشونت در تلویزیون است که در این زمینه چندین کتاب تالیف و یا در نگارش آنها سهیم بوده است. اخباری که میتوان فروخت ؛ چگونه بازار، اطلاعات را به خبر تبدیل میکند، ( فصل دوم این کتاب تحت عنوان" بازار مطبوعات مستقل" در این آدرس قابل دسترس است) ازجمله عناوین کتابهای تالیفی وی است. همیلتون دارای دکترای اقتصاد از دانشگاه هاروارد است. لینک


Robert Cox: بنیان گذار و رئیس انجمن وبلاگ نویس‌های رسانه ای، بزرگترین انجمن وبلاگ نویسان و روزنامه نگاران شهروندی در جهان است. اینجا



Lee Rainie: مدیر وبنیانگدارpew Internet & American Life Project در واشنگتن دی سی است پیش از ریاست بر PIP ،وی سردبیر U.S News & World Report بود. اینجا

Jeff Jarvis: منتقد سابق TV Guide و مجله People که در سایت buzzmachine بلاگ نویسی می‌کند.

وی مشاور شرکت New York Times نیز بوده و در مقام استاد و مدیر برنامه " ژورنالیسم اینتراکتیو" پاییز امسال در خدمت City University نیویورک خواهد بود.

گزارش زیر خلاصه ای از دهمین میزگرد تشکیل شده توسط موسسه PEJ است و شرکت کنندگان این میزگرد به مجموعه سوالات یکسانی پاسخ دادند.

برای آگاهی از پاسخ کامل شرکت کنندگان در مواردیکه ویرایش بیش از حد معمول انجام شده است می‌توانید به سایت journalism.org در این بخش مراجعه کنید.

برخی گزارشات ما حاکی از آن است که شرکت های خبر پراکنی- رسانه ای- متداول سرانجام دست به سرمایه گذاری در حوزه اینترنتی زده اند. اما بخش اعظم این سرمایه گذاری میتواند در بخش (نرم افزاری و سخت افزاری) متمرکز شود تا اینکه شامل نیروی انسانی برای گردآوری اطلاعات و ارائه گزارشات اوریژینال شود. آیا به عقیده شما شرکت های خبر پراکنی متداول در دیدگاه خود نسبت به وب تحولی ایجاد کرده اند؟ آیا فکر میکنید در حوزه ای مناسب سرمایه گذاری میکنند؟ تا چه حد میتوانید اطمینان داشته باشید آنها بتوانند بهتر از شرکت های صرفا اینترنتی مانند گوگل ، یاهو یا سایرین در رابطه با وب ابتکار به خرج دهند؟

Jeff Jarvis: متاسفانه آنها هنوز دیدگاهی در این زمینه بدست نیاورده اند که بخواهند تحولی در آن ایجاد کنند. از سوی اروپائیان سخنانی شجاعانه و آینده نگر شنیده میشود، از سردبیر گاردین که میداند در حال حاضر آخرین نشریاتش را در تملک خود دارد؛ رئیس هیئت مدیره رویترز که معترف است اینک عموم مردم ادیتور شده اند؛ رئیس BBC که در حال منفجر کردن شبکه خود است ؛ مالک بوردا که گفته است در حال سرمایه گذاری روی نرم افزار اجتماعی آن-لاین ( منهای محتوی و مضمون) است؛ رئیسGruner+Jahr که گفته است در آینده ژورنالیست نقش یک گرداننده را ایفا خواهد کرد. ازسوی مدیران خبر در آمریکا نیز شنیده شده است که در مورد نجات روزنامه ها و اتاق های خبر در حال مذاکره اند و به این باور رسیده اند که باید ساختارهای قدیمی تغییر کنند.


Lee Rainie: تحقیقات ما نشان می‌دهد که سازمان های رسانه ای متداول همچنان به منابع خبری آن- لاین تسلط دارند و سایت های خبری غیر سنتی خارجی بیشتر یک نقش حاشیه ای دارند. اما همانطور که مخاطبین آن-لاین بیشتری برای کسب خبر به اینترنت بعنوان منبع اصلی مراجعه می‌کنند ، پول بیشتری نیز صرف تبلیغات در اینترنت بجای رادیو تلویزیون میکنند چرا که آنهارا بیشتر جذب خود می‌کند.

مشکل بتوان دریافت چگونه شرکت های اینترنتی می‌توانند شرکت های خبر پراکنی متداول در زمینه خبر را تحت الشعاع قرار دهند چرا که آنان برای تهیه مواد خام خود به MSM وابسته‌اند.

شاید قضاوت صحیح در این زمینه آن است که شرکت های خبرپراکنی میباید نظاره گر نوآوری های موفقیت آمیز گوگل و یاهو در زمینه خبر بوده و سپس عملیات خود را با آنها تطبیق و عملکرد بهتری ارائه دهند. مبتکر ضرورتا" فرد برنده نیست.

Robert cox: مسئول یک شرکت خبر پراکنی متداول بهتر است بدقت عملکرد نوآورانی همچون Backfence, Pegasus News, Westport Now, MSNBC را مورد توجه قرار دهد و تلاش کند ابزارها و روش هایی را بکار بندد تا سایت خبری خود را بدون صرف هزینه های عظیم توسعه کاری و با بکارگیری گروهی از روزنامه نگاران و درخواست کمک از افرادی خارج از تشکیلات بعنوان وبلاگ نویس یا مشاور ارتقاء دهد.


Dan Gillmor: سرمایه گذاری مهم است ولی نوآوری از سوی بازیگران سنتی چندان قابل لمس نیست . بازنگری در مضمون و محتوای قدیمی را نمیتوان نوآوری دانست. به طرق گوناگون میتوان در وب نوآوری کرد. یکی از این روش ها، استفاده حقیقی از این رسانه است- در نظر گرفتن ژورنالیسم بدون محدودیت های مدل ساخت سنتی. راه دیگر دعوت از مخاطب است تا در این فرآیند شرکت کند. صرف پدید آوردن وبلاگ یا نوشته توسط کارکنان ناکافی است، کلید موفقیت در انجام متعدد آزمایشات تجربی است تا دریابیم که چه راهکاری موفقیت را بدنبال دارد و چه رویکردهایی بی فایده هستند.

اینک بطور اخص به وبلاگ ها بپردازیم. تعداد خوانندگان وبلاگ ها، طبق آمارهای بدست آمده از نظرسنجی ها، علی الظاهر در سال 2005 رشدی نداشته است. تحلیل محتوایی نیز نشان میدهد که مطالب ناچیزی بعنوان گزارشات اوریژینال از نظر ما در وبلاگ ها وجود داشته است. با این همه آنها غالبا در باره رویدادهایی مینویسند که خارج از گستره مطبوعات باب روز رخ داده اند. بنظر شما نهایتا وبلاگ ها و سایر رسانه های شهروندی چگونه برروی گزارشات خبری در آمریکا تاثیر خواهند گذاشت؟ آیا آنها را بعنوان بخش مهمتر و حتی با اهمیت تر از رژیم خبری باب روز آمریکا مانند ژورنالیسم سنتی خواهیم دید؟
Robert cox: پیش فرض نهفته در سوال قابل قبول نیست. خوانندگان وبلاگ ها هر سال بنحو چشمگیری افزایش یافته و همچنان زیاد خواهند شد . بنظر می‌رسد بدلایل متعددی این افزایش مخفی نگهداشته می‌شود. چرا که اولا اکثر وبلاگ‌های فعال به موضوعات سیاسی می پردازند ثانیا،تعداد زیادی از وبلاگ های پرخواننده در حال حاضر در سایت هایی قرار گرفته اند که توسط سازمان های خبری اداره می‌شوند و آنان بدلایلی از ارائه آمار دقیق خوانندگان این وبلاگ ها سرباز می‌زنند.

نهایتا آنکه، بکارگیری گسترده RSS از سوی خوانندگان وبلاگها و یکپارچه سازی خوانندگان RSS با جدیدترین مرورگرها بدان مفهوم است که تعداد فزاینده ای از خوانندگان وبلاگها نیازی به بازدید سایت نداشته و در نتیجه توسط ابزارهایی مانند SiteMeter بعنوان "بازدیدکنندگان منحصر به فرد" شمارش نمی‌شوند( برای اطلاع از افکار Robert Cox راجع به آینده وبلاگ نویسی می‌توانید به آدرس http://www.journalism.org/node/1815 مراجعه کنید.)

Dan Gillmor: اگرچه مطالب گزارشی اوریژینال نسبت به میزان وبلاگ ها چندان قابل توجه نیست، اما با توجه به تعداد بسیار زیاد وبلاگها، تنها به درصد پایینی از آنها نیاز داریم تا گزارشات اوریژینال ارائه و از این طریق به مقادیر گسترده و جدید مضامین اوریژینال چیزی اضافه کنند.

رایج ترین نوع گزارش نویسی به موضوعات در خور توجه مربوط است که محدودیت بیش از اندازه ای برای رسانه های متداول دارند و افراد علاقمند به چنین موضوعاتی نیز اغلب با ژورنالیست های بسیار خبره برخورد میکنند. در این خلال،ژورنالیست های حرفه ای بطور مستمراز وبلاگها بعنوان برگه های ارائه کننده اطلاعات وسرنخ به همان صورت که درگذشته از ژورنال های تجاری بهره برده اند، استفاده می‌کنند.

البته اولین و بهترین راه برای درک وبلاگ نویسی، پیوستن به آن است. زمانیکه ژورنالیستها و دیگررسانه های متعارف از وبلاگها استفاده میکنند تازه متوجه میشوند که جنبه محاوره ای این مدیوم کلید قضیه است. فراموش نکنید که اولین قانون مکالمه همان گوش کردن است و گوش کردن به صحبتهای دیگران از بارزترین ویژگی ژورنالیست های حرفه ای ما نبوده است.

Jeff Jervis: در رابطه با وبلاگها، شما توجه خود را معطوف آمار غلطی کرده اید، شما همچنان نگاهی مصرفی به رسانه دارید. رسانه ها عملکردی خلاقانه دارند. به استثنا مقطع کنونی، ما تنها افراد خلاق نبوده و عموم مردم نیز میتوانند از مطبوعات چاپی و آن- لاین استفاده کنند .

این افراد خواننده، شنونده، بیننده، کاربر یا مصرف کننده صرف نیستند. آنها حرف میزنند. آیا به سخنان آنها گوش میکنیم؟ اگر شمایک ژورنالیست هستید یا یک شرکت و یا سیاستمدار باید بتوانید به سخنان مخاطب خود گوش دهید. سوال صحیحی که باید مطرح شود این است، وبلاگ ها و رسانه های باب روز چگونه میتوانند با یکدیگر کار کنند تا ژورنالیسمی بهتر و جامعه ای آگاهتر حاصل شود. شما باید این سوال را مطرح کنید که چگونه یک ژورنالیست امروزی حتی تصورمیکند که بدون کمک مردم میتواند از طریق وبلاگها کارش را انجام دهد.

Lee Raini: اولا، گزارشگران بطور فزاینده ای احساس میکنند که ناچار از مطالعه وبلاگها هستند چرا که به این ترتیب قادرند نبض مردم را در رابطه با موضوعات مورد علاقه شان در دست بگیرند و از مطالب وبلاگها بعنوان منبع الهام ایده های گزارشی و جایگزینی آن با مصاحبه های خیابانی و بازخورد فعالیت خودشان استفاده کنند.

ثانیا، وبلاگها احتمالا موضوعات جدیدی را برای مطرح شدن توسط سازمانهای خبری معرفی خواهند کرد ؛ ثالثا، مهمترین خاصیت وبلاگها در آن است که باعث می شوند تا میلیونها فرصت تجاری ثمربخش شوند؛ چهارم آنکه،وبلاگها منبع استاندارد اطلاعات برای گزارش اخبار دست اول و مهم هستند؛ پنجم آنکه، وبلاگ نویس ها همچنان نقش تحلیلگران ریزبین و افراد نکته سنج و موشکاف از لحاظ پوشش خبری باب روز را بازی خواهند کرد؛ ششم آنکه، وبلاگ نویسان شکاف لاجرم موجود در پوشش خبری را برطرف و شرح خبر را غنی تر میکنند.. وبلاگ نویسان در اکثر مواقع، بعنوان عوامل تکمیلی اخبار MSM - و نه جانشینی برای آن - فعالیت می‌کنند.

James Hamilton: وبلاگها بواقع این توانایی را دارند که برخی از نارسایی های تشکیلات خبری بازار- محور را برطرف سازند. شرایط خاصی وجود دارد که باعث شود تشکیلات رسانه ای انتفاعی گزارش ناصحیح ارائه دهند. چنانچه شرایط مستلزم تعاملات مکرر با منابع دولتی باشد ، این امر گزارشگران را وادار می‌کند تامحافظه کارانه عمل کرده و صرفا آنچه دیکته میشود را بنویسند.

اگر که یک فوران اطلاعاتی شروع شود که بعد وسیعی از یک ماجرا را آشکار کند و گزارشگر مربوطه نیز نتواند بر خلاف میل خود عمل کند و یا حتی دریافت اطلاعات جهت انتشار توسط سازمانها مستلزم صرف هزینه هنگفتی شود، وبلاگنویسان با اطلاع از این موارد براحتی دست بکار شده و اطلاعات مفیدی را پیش روی مخاطبان قرار می‌دهند.

آیا فکر میکنید که مدل اقتصادی اینترنت میباید از مدل تبلیغات – محور دست برداشته و به چیزدیگری متوسل شود تا ژورنالیسم متداول در سطحی به بقای خود ادامه دهد که بدان عادت دارد؟ اگر چنین است ،آیا ایده ای درباره این مدل جدید ( احتمالی دارید؟
James Hamillton: بعد اقتصادی رسانه آن-لاین غمبارترین جنبه اخبار ملموس است. چهار سناریوی محتمل جهت فراهم کردن مضمون آن-لاین بیشتر راجع به مسائل مردم بدین قرار هستند.

1) سوبسید دادن به ژورنالیسم دیده بان محلی – شاید از طریق ایجاد تشکیلات غیر انتفاعی ارائه کننده اطلاعات و تحلیل درباره مشکلات محلی...

2) دریافت وجه برای ارائه مطالب مورد نیاز مردم که از دغدغه های اصلی آنان است. محصول ارائه شده لاجرم کاملا متمایز است، برای مثال ،Times میتواند برای خواندن مطالب ستون نویس ها پول بگیرد اما برای اخبار تازه نمیتواند چنین کند.

3) نحوه بکارگیری اطلاعات راجع به علائق خواننده را تعیین کنند تا سفارش دهندگان تبلیغات محلی را به خوانندگان محلی پیوند ( لینک) دهند یا خوانندگان محلی را به سفارش دهندگان تبلیغات در سطح ملی سوق دهند...

4) کمیسیونهای انتخاباتی را مقید به رعایت مقررات مربوط به محتویات اینترنتی قرار ندهند، در حالیکه تشکیلات رسانه ای انتفاعی ممکن است همیشه انگیزه ای برای پوشش دادن امور عامه مردم ، احزاب ،کاندیداها نداشته باشند اما گروه های ذینفع بواقع خواهان جلب نظر مساعد رای دهندگان هستند و بنابراین هزینه ای صرف امور تبلیغاتی خود در اینترنت خواهند کرد.

جای امیدواری است که محو شدن خطوط اینترنتی همچنان ادامه پیدا کند تا در نتیجه اطلاعات سیاسی ، حتی اطلاعات بدست آمده با کمک مالی هواداران سیاسی هر چه بیشتر مقررات زدایی شوند.

Robert Cox: فرصت واقعی که در اختیار سازمان های رسانه ای متداول قرارگرفته است ، بکار بستن اینترنت بعنوان یک تریبون بازاریابی کم هزینه برای محصولات خبری و ابزاری کم هزینه برای گردآوری و انتشار مضامین ارائه شده توسط وبلاگنویس ها و تشکیلات رسانه های شهروندی است.

Jeff Jarvis: ما باید تلاش کنیم تا تمام راه های بهره برداری از فرصت های باور نکردنی فراهم شده توسط اینترنت جهت گردآوری اخبار بیشتر ودیدگاههای متنوع تر از منابع بیشتر و تشریک سریعتر و موثرتر آنها با موضوعیتی وسیع تر را بیابیم. ما باید به تقشی که میتوانیم در این جهان جدید ایفا کنیم، توجه داشته باشیم.

علاوه بر گزارشگری مناسب، مساعدت در ترغیب دیگران بسوی اقدامات خیرانه ژورنالیستی وپشتبانی کردن آنها درزمینه مضمون، تبلیغات (‌بازاریابی)، دانش ، اعتماد و نیز عایدات... را باید سرلوحه کارقرار داد.

Lee Rainie: دیدگاهی در میان مصرف کنندگان اخبارآنلاین مطرح شده است مبنی بر اینکه آنها برای محتویات آنلاین پول پرداخت خواهند کرد.

تحقیقات ما نشان میدهد که شاید یک دهم کاربران اینترنت چنین پرداخت هایی داشته اند و بیش ازیک سوم آنها در یک سایت خبری آنلاین ثبت نام کرده اند.

هرچند روشن نیست آیا دنیای آنلاین به همان اندازه عرصه های چاپی و خبر پراکنی دوران قدیم سود آوری خواهد کرد یا خیر.

واضح است که ماهیت مدل تبلیغاتی در عصر موتورهای جستجو متحول شده است. ارائه مضمون به مخاطبین انبوه ظاهرا جای خود را به تامین نیاز مخاطبین محدود ولی علاقمند می‌دهد. شاید این مدل جدید حول تعابیر نزدیکی چون "کلمه کلیدی" یا " مفهوم تبلیغاتی" بجای ارائه مطلب به مخاطبین انبوه متمرکز شود.

Dan Gillmor: هیچ مدل یگانه ای که از مدل کنونی کار آیی بیشتری داشته است، وجود ندارد. کتاب ها بدون آنکه ازتبلیغات انباشته شوند، فروخته میشوند ( هر چند که تازه ترین ایده های مربوط به قرار دادن محصولات درون کتاب ها تهوع آورند). خبرپراکنی دولتی عمدتا" به حمایت مستقیم مخاطب خود تکیه دارد.

زمانیکه به این مسئله فکر میکنید به شباهت زیادش با روش WEB ، درخواست حمایت مخاطب، پی میبرید.بنیادها برای تامین این نیاز در تلاشند و کاردر مراکز تمام دولتی موید این روند است. اماهمواره ترکیبی از ژورنالیسم و تبلیغات وجود خواهد داشت چرا که بازاریابان به ساز مشتریان خواهند رقصید.

در یکی از کارهای مطالعاتی انجام شده در اواخرمارس 2006 توسط انجمن ناشرین آن لاینOPA چنین اظهار نظر شده است که مخاطب ویدئو آن لاین در سال گذشته چندان زیاد نشده است. در عین حال مردم در حال دانلود کردن ویدئو روی ipod و تماشای بازیهای ورزشی با تلویزیون های دارای دو صفحه نمایش خود هستند. چه عاملی مانع از رشد ویدئو آنلاین شده است؟ آیا تکنولوژی ویا کیفیت ویدئوها مسبب آن است؟ آیا مردم همچنان ترجیح میدهند که ویدئو را با تلویزیون تماشا کنند؟

Dan Gillmor: تا حد زیادی باید ممنون duopoly کابل/ تلفن بود. قیمت های بالاو پهنای باند اندک – در کنار صنعت تفریحات و سرگرمی که تلاش میکند آنچه در کنترلش نیست را برای کاستن از سرعت گسترش ویدئو آن لاین نابود کند.

تکنولوژی مدام پیشرفت می‌کند و کاربران (معمولا جوانترها) کارهایی را با آن انجام میدهند اما همانند تلویزیون سنتی – قصد تصاحب مخاطبین – را ندارند. نکته کلیدی که باید درک شود آن است که آنها بخشی از گارد قدیمی نیستند.

آنها در حال خلق چیزی جدید هستند و ما باید بدان توجه کنیم. زمانیکه ما ازپهنای باند کافی برخوردار شویم، تحولی عظیم رخ خواهد داد.

Lee Rainie: تحقیقOPA شاید حقیقتی همیشگی را منعکس نکند.اگر تاریخ عاملی هدایت کننده است احتمالا" تمام مشکلات فنی فعلی در فضای ویدئوی آن لاین برطرف خواهد شد. کیفیت صفحه نمایش واقعی تر خواهد شد.

دانلود کردن مانند نیشگون گرفتن تجربه ای دلپذیرتر برای مخاطبان فراهم خواهد کرد. دسترسی بیشتربه WiMax تجربه بی سیمی (wireless) ویدئو را بهتر وموقعیت بخش عرضه نیز بهتر خواهد شد...

Jeff Jarvis: شما تلاش میکنید تا ویدئو آن لاین را کنار بگذارید به این دلیل که یک نظرسنجی جانبدارانه (بدنبال تامین منافع خود) مدعی رشد اندک آن شده است.

پیشنهاد شما برای دوستداران رسانه ها و شهروندان چیست؟ دوربین های ویدئویشان را دور بریزند؟ حتی شبکه های تلویزیونی و تولید کنندگان آن آگاهی بیشتری دارند زیرا به ناگاه جرئت پیدا می‌کنند تا کانالهای رایج توزیع خود – نهادهای خبرپراکنی وابسته- اپراتورهای سیستم کابلی، فروشندگان جزء را کنار بگذارند تا برنامه هایشان را بطورمستقیم از طریق Bittorrent, iTunes و وب به دست مصرف کنندگان برسانند.

شرکتهای تبلیغاتی یا سفارش دهندگان تبلیغات همچنان مشتاق به کسب زمان بیشتری در ویدئو آن لاین هستند چرا که در دنیای جدید آنها ناگزیر به شناسایی روشهای برتر و بهره مندی شجاعانه از آن ، پیش ازآنکه از رقبای خود جا بمانند، هستند.

مصداق بارز آن لحظه ای است که Jon Stewart به Crossfire نزدیکشد تا آن را بکشد، 150 هزار نفر او را از طریق CNN بزرگ قدیمی تماشا کردند. روز بعد ، آن قسمت از ifilm پخش شد و 5/3 میلیون مرتبه توسط مخاطبان تماشا شده است و به حساب من احتمالادو برابر این تعداد از طریق Bittorrent تماشا شده است.

این اعداد تخمینی نشان میدهند که CNN تنها توانسته 150 هزار نفر را جذب کند(میانگین سنی 5/59) ولی اینترنت 10میلیون نفررا جذب کرده است(میانگین سنی بمراتب کمتر). حال به Rocketboom توجه کنید. وبلاگ ویدئویی محبوبی که روزانه 300 هزار بیننده دارد – دو برابر تماشاچی Crossfire بزرگ، پیرومرده. بنابراین باید گفت که ویدئو رو به افول نیست.

Robert Cox: من بیانیه مطبوعاتی OPA و نسخه مطالب پاور-پوینتی آنها را خوانده ام و هیچگونه اطلاعاتی دال بر عدم افزایش مخاطبین ویدئو آن لاین در آن نیافتم، در حقیقت این گزارش چنین القا میکند که استقبال از ویدئو آن لاین رو به افزایش است.


یکی از روش های مشاهده شده در فرهنگ رسانه ای پارادوکس تشکیلات بیشتربا پوشش گزارشی کمتر است. همانطور که مخاطبین تشکیلات خبری خاص کاهش پیدا میکنند،منابع اتاق خبر نیز کم میشوند اما این تشکیلات همچنان احساس میکنند که ناچار از پوشش دادن رویدادهای مهم روز هستند. نتیجه اش آن است که تشکیلات بیشتری رویدادهای یکسانی را پوشش دهند وتعداد کمتری بیش از آنچه را در سابق پوشش داده اند، تحت پوشش قرار دهند.شما این روند را چگونه می یابید؟
James Hamilton: موافقم...لازم است که در هر حال مابین چهار نوع متفاوت ازتقاضای اطلاعات افراد بعنوان تولید کننده، مصرف کننده ،دوستداران سرگرمی ورای دهندگان ، تمایز قائل شویم.

بازارسه گروه اول برای کسب اطلاعات می‌تواند نسبتا" بخوبی عمل کند اگر من بدنبال اطلاعات نباشم ازمنافع آن بی بهره میمانم. بسیاری از منابع آن لاین ، وبلاگ ها ، شبکه‌های همکار- همکار،موتورهای جستجو و تشکیلات رسانه ای به مردم دریافتن اطلاعات کمک می‌کنند تا در انجام وظایف خود یاری شوند و با آرامش کامل محصولاتی را خریداری کنند.

با این همه فقدان نفوذ فردی در عرصه سیاست از نظر بسیاری از افراد به مفهوم فقدان تقاضای مطرح شده برای اخبار سیاسی است روزنامه های خانوادگی (در مالکیت یک گروه یا خانواده) و ژورنالیست‌های پایبند به مسئولیت های مدنی زمانی تقاضای اندک در این را بطه را متوازن و تلاش لازم برای تقویت ژورنالیسم دیده بان را بعمل می آورند.

افت بالقوه ژورنالیسم دیده بانی در سطح محلی بزرگترین دغدغه در بازارهای رسانه ای است.

Robert Cox: در تمام جوامع صنعتی ، یکپارچگی فرصت هایی را برای تازه واردین مایل به کار در عرصه های بکر بازار فراهم میکند. تشکیلات رسانه ای از قبیل CNN, USAToday, Fox News, Air America Radio و سایرین برای بهره برداری از چنین فرصت هایی راه اندازی شدند.

به همین طریق، وبلاگها، ویکی های خبری ، سایت خبری محلی و خدمات رسانی بعنوان کانالی برای پوشش آیتم های نادیده گرفته شده توسط تشکیلات رسانه ای بزرگتر را شروع کرده اند.

Dan Gillmor: با توجه به ماهیت رقابتی این حرفه این مسئله هر چند احمقانه ولی قابل درک است که چرا بسیاری از سازمانهای رسانه ای گزارشگران را مثلا به world series یا گردهم آیی های سیاسی اعزام می‌کنند، هرچند که باید گفت اخبار واقعی درworld series رخ می‌دهند.

زمانیکه سایرین در حال zag کردن هستند Zig کردن نیاز به شجاعت دارد در واقع خلاف جریان شنا کردن شجاعت میخواهد. در سالهای اخیر سازمانهای روزنامه نگاری نشانی از شجاعت نداشته اند.

Jeff Jarvis: این مسئله ناشی از تعدیل ها در اتاق خبر نیست بلکه ناشی از مدیریت بر خبر است.

بار دیگر باید از هدر دادن پول برای اخبار کالایی خودداری کرده و ارزش منحصربه فرد خود را تعیین و روی آن سرمایه گذاری کنیم.

آیا ما ناچاریم که رویدادهای مهم یکسانی را پوشش دهیم؟ فکر نمیکنم چنین باشد ودر واقع، من در تحقیقات انجام شده توسط جوانان دیده ام که بارهاگفته اند روایت آنچه را که قبلا" از طریق اینترنت، تلویزیون، و رادیو مطلع شدیم، متوقف کنید.

ما باید شجاعت اجتناب کردن از پوشش آیتمی که همه در حال پوشش دادن به آن هستند را پیدا کنیم و آیتم هایی را پیدا کنیم که در چشم اندازی ارزشمند موضوعیت پیدا میکند. این کار گزارشگری واقعی است.

اگرژورنالیسم آن-لاین بتواند تحولی در نحوه عملیاتی شدن خود بوجود آورد آن تحول چه خواهد بود؟
Robert Cox: درک این نکته که وبلاگ نویسان متحدی قدرتمند برای جذب مخاطب به یک سایت خبری آن لاین هستند.. به آنها کمک میکند تا از داشتن لینکهای مرده در وبلاگ های خود با اضافه کردن یک Permalink به هر آیتم منتشرشده بصورت آن لاین و نگاه داشتن دائمی آیتم ها در وب اجتناب کنند.

آنها سایت شما را تبلیغ میکنند پس شما نیز آنها را تبلیغ کنید همانطور که در حال حاضر واشنگتن پست از طریق شراکت با Technorati چنین میکند.

Dan Gillmor: تحول کلیدی باید در دیدگاه ما بوجود بیاید. پذیرفتن آنکه ژورنالیسم از قالب خطابه ای به روز آمده به حالت محاوره ای در آمده است هرگاه این اتفاق افتاد مابقی کار بصورتی طبیعی انجام خواهد شد.

James Hamilton: من مشتاقم که شرکتها راهی برای پولی کردن علائق خوانندگان نسبت به اطلاعات محلی پیدا کنند. موتورهای جستجو مانند گوگل با فروش آگهی های تبلیغاتی لینک شده به علائق محتمل افراد در جستجوی اطلاعات مشخص، کاری بزرگ انجام می دهند.

در مورد روزنامه ها به لحاظ تشخیص اینکه چگونه آگهی های تبلیغاتی خود را با عادات مطالعه ای ما تطبیق دهند این احساس وجود ندارد که به همان اندازه موفق عمل کرده باشند.

Jeff Jarvis: تحولی در کار نیست. آنها باید در فرهنگ اتاق های خبر وحشت ایجاد کنند تا افراد الزام استراتژیکی تحول را درک کنند.آنها باید پول کمتری را برای کالاها و منیت های ادیتوری هدر بدهند و از اینکه حتی یک خواننده را از دست ندهند در هراس نباشند ( بواسطه جداول سهام ، زمان بندی های تلویزیونی، پانزده هزار و یکمین گزارشگری که به یک گردهم آیی سیاسی اعزام میکنند و در آنجا هیچ خبری نیست و اگر اتفاقی هم بیفتد میتوان از طریقCSPAN آن را دید، منابعی که صرف باز تولید اخباری می‌شود که دیگران از قبل بدست آورده اند و مردم قبلا شنیده اند)

آنها باید مشخص کنند چه عاملی باعث منحصر بفرد شدنشان می‌شود تا روی آن سرمایه گذاری کنند. آنها باید جرئت پیشبرد امور با رسانه قدیمی را داشته باشند پیش ازآنکه رسانه جدید جانشین اش شود( البته مدل ها ، حاشیه ها و تعداد کارکنان به مانند گذشته نخواهد بود.)

Lee Rainie: بزرگترین چالش پیش روی هر نوع از ژورنالیسم ( آن-لاین، چاپی، خبرپراکنی) تعیین آیتمی است که باید پوشش داده شود. بخش های بسیار جالب و مهم جوامع و فرهنگ ما غالبا در دنیای " من هم همینطور" نادیده گرفته شده اند.

دنیایی که در آن جمعی از با استعدادترین ژورنالیست ها را در کاخ سفید، پنتاگون ،وزارت کشور یا گالری های مطبوعات در کنگره قرار داده است تا بسرعت یادداشت نویسی کنند.

بسیاری از ابعاد وجود بشری که می‌باید در آیتم های خبری بدانها پرداخته شود مورد بی‌توجهی قرارمیگیرند.

بهترین ژورنالیسم (چه آنلاین باشد یا نباشد) همچنان توسط افرادی عرضه می‌شود که وارد کارزارشده و رویدادها را پوشش می‌دهند – بجای آنکه روی صندلی نشسته و با تماشای صفحه نمایش آنها را گزارش کنند.

در فضای اطلاعات کنونی، بزرگترین چالش مدیران نحوه هدایت گزارشگری است که ماحصل آن آیتم های خبر خوب خوهد بود.
مترجم: سایه رشیدی

سریع‌ترین راه به دنیای اطلاعات

آرمان‌شهر دیجیتالی
نگاهی به شهر الکترونیکی و سابقه آن در ایران - 1
یاشار بهمند- حیات‌نو
اشاره: بیش از یک هفته از برگزاری انتخابات شوراهای شهر می‌گذرد. هر کدام از گروه‌ها و یا کاندیداهای مستقل شورای شهر برای اداره شهرهای خود برنامه‌هایی ارائه نموده‌اند ولی کدامیک از این نامزدهای انتخاباتی صحبتی از شهر الکترونیک و اجرای آن کرد. بله صحبت از شهر الکترونیک است که در غالب آن با عرضه خدمات دستگاه‌های دولتی به صورت الکترونیک صرفه‌جویی زیادی در زمان و پول شهروندان صورت می‌پذیرد. با این نگاه که در هزاره سوم و شروع قرن 21 باید تسلیم پدیده‌های حاصل تغییرات فناوری‌های جدید باشیم و شهر الکترونیک را به عنوان یک نیاز و ضرورت هزاره سوم بپذیریم، در این یادداشت نگاهی داریم به ماهیت شهر الکترونیکی و فعالیت‌های انجام گرفته در این زمینه در ایران.

شهر الکترونیک چیست؟
شهر الکترونیک یکی از خاستگاه‌های مدیران شهری و شهروندان در عرضه کردن و مورد استفاده قرار دادن خدمات شهری است. شهر الکترونیک عبارت از شهری است که اداره امور شهروندان شامل خدمات و سرویس‌های دولتی و سازمان‌های بخش خصوصی بصورت برخط (online) و بطور شبانه‌روزی، در هفت روز هفته با کیفیت و ضریب ایمنی بالا با استفاده از ابزار فناوری اطلاعات و ارتباطات و کاربردهای آن انجام می‌شود. یا به عبارت دیگر می‌توان گفت در شهر الکترونیکی تمام خدمات مورد نیاز ساکنان از طریق شبکه‌های اطلاع‌رسانی تامین شود.

به این ترتیب دیگر نیازی به حرکت فیزیکی شهروندان برای دسترسی به خدمات دولت و نهادهای خصوصی نیست. در این شهر الکترونیکی ادارات دیجیتالی جایگزین ادارات فیزیکی می‌شوند و سازمان‌ها و دستگاه‌هایی همچون شهرداری، حمل و نقل عمومی، سازمان آب منطقه‌ای و... بیشتر خدمات خود را به صورت مجازی و یا با استفاده از امکاناتی که ICT در اختیار آنان قرار می‌دهد به مشترکین و مشتریان خود ارائه می‌دهند.

در شهر الکترونیک علاوه بر اینکه شهروندان در شهر مجازی و در وزارتخانه‌ها و سازمان‌های الکترونیک حرکت می‌کنند، قادرند خدمات جاری خود را همچون خریدهای روزمره از طریق شبکه انجام دهند. البته باید به این نکته توجه کرد که شهر الکترونیک یک شهر واقعی است که دارای شهروند، اداره‌ها و سازمان‌های مختلف و... است که در آن فقط ارتباطات و برخی تعامل‌های اجتماعی و تأمین بخش عمده‌ای از نیازهای روزمره از طریق اینترنت صورت می‌گیرد.

می‌توان بیشترین ویژگی‌های این شبکه اطلاع‌رسانی را در شبکه حمل و نقل شهری و اطلاع‌رسانی در مورد حوادث غیرمترقبه جست‌وجو کرد که در زمان بروز حوادث غیرمترقبه با توسل به این سیستم می‌توان در کمترین زمان بحران پیش آمده را در منطقه مدیریت کرد.

شهر الکترنیک یک نیاز غیرقابل انکار
رویکرد جهانی طی ۲۰ سال گذشته به سمت اطلاعاتی شدن جوامع بوده و امروزه جامعه‌ای پیشرفته‌تر است که به لحاظ اطلاعاتی سرعت و قابلیت بیشتری در تولید و تبادل اطلاعات داشته باشد. باتوجه به تکنولوژی‌‏های جدید که پیچیدگی زندگی اجتماعی را به دنبال دارند، نیازمند تسهیل امور مختلف زندگی هستیم و بدون توجه به فناوری بسیاری از امور، زندگی قابل عمل، پی‌‏گیری و اجرا نیست.

در حال حاضر تکنولوژی اطلاعات این امکان را به افراد داده و کمک می‌‏کند تا سریع‌‏تر به اهداف خود دست یابند. ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مرحله تکنولوژی IT نیز یک فرصت انکارناپذیر است. این شهر عاملی در جهت ایجاد سازمان‌های شیشه‌ای است به گونه‌ای که تمام کارکردها و هدف‌های سازمان به طور شفاف قابل مشاهده باشد.

شهر الکترونیک دسترسى الکترونیکى شهروندان به شهردارى، ادارات دولتى، بنگاه‌هاى اقتصادى و کلیه خدمات فرهنگى و بهداشتى شهرى به صورت شبانه‌روزى را قابل اطمینان و امن مى‌کند. این شهر از بستر پیشرفته اطلاعات مخابراتى برخوردار است، به صورتى که مى‌توان از طریق کامپیوتر با خانه‌ها، مدارس، ادارات و غیره ارتباط برقرارکرد.

البته شهر الکترونیک یک اختراع و یا یک پیشنهاد نوآورانه نیست بلکه واقعیتی است که بر اساس نیاز جای خود را باز می‌کند. اگر امروز چشم خود را بر نیاز ببندیم فردا باید با پرداخت هزینه بیشتر قدم در اجرای آن بگذاریم.

مزایای شهر الکترونیکی
از مزایای اقتصادی پیاده‌سازی طرح شهر الکترونیکی می‌توان به کاهش هزینه‌هاى تردد شهرى، افزایش سرمایه‌گذارى در نتیجه گسترش ارتباطات جهانى، صرفه جویى در مصرف سوخت‌هاى محدود، تسهیل انجام امور اقتصادى به خاطر ۲۴ ساعته بودن ارائه خدمات و... اشاره کرد. کاهش زمان اتلاف شده شهروندان در ترافیک، عرضه بهتر خدمات، توزیع عادلانه‌تر امکانات، کاهش آلودگى محیط زیست، افزایش اشتغال و بهبود مدیریت پایدار شهرى از ویژگی‌های اجتماعی شهر الکترونیکی است.

مهم‌ترین اثرات فرهنگى این شهر نیز شامل اطلاع‌رسانى سریع، انتشار نشریات الکترونیکی برای شهروندان، آموزش مجازى، ایجاد کتابخانه دیجیتالى، افزایش سواد و ایجاد نوعى جهان‌نگرى است که به افزایش رفاه و ارتقاى فرهنگ کمک می‌کند. در واقع در شهر الکترونیکی دیگر به شهر به مثابه کالبدی که ساختمان‌های بلند، خیابان‌های پرترافیک و آلودگی‌های زیست‌محیطی را دربرمی‌‌گیرد نیست، بلکه شهری است که درآن تعامل میان شهروندان و مسؤولان اهمیت بیشتری می‌یابد و این تعاملات دو سویه است که محیط اجتماعی مطلوبی را برای شهروندان ایجاد می‌کند.

این موضوع به ویژه در مورد کلا‌ن شهرها اهمیت دارد. در شهر الکترونیک کلان شهرها، شهرهایى نیستند با آسمان خراش‌هاى بزرگ، سینماهاى عظیم، سالن‌هاى بزرگ به عنوان محل‌هایى براى تعامل و... بلکه شهرهایی هستند که با زندگی در آنها مى‌توان فیلم‌هاى بزرگ را در صفحات کوچک دید، پشت میز خود در موزه‌ها گردش کرد و به طور کلی دیگر نیازى به چارچوب‌هاى شهرى گذشته نیست. در واقع شهر الکترونیک به معنای شهروند سالاری در مدیریت شهری است.

فعالیت‌های شهر الکترونیک
بسیاری از فعالیت‌هایی که در شهرهای عادی صورت می‌پذیرد قابلیت اجرا در به صورت الکترونیکی و در غالب شهرهای الکترونیکی را دارا می‌باشد و شاید می‌توان گفت این مجموعه فعالیت‌ها در شهرهای الکترونیکی به صورت راحت‌تر اجرا می‌گردد. فعالیت‌های انجام گرفته در یک شهر الکترونیک را می‌توان به مجموعه‌هایی تقسیم کرد که بعضی از آنها عبارتند از:

1- فعالیت‌های بانکی: مثل پرداخت قبوض، برداشت پول از حساب، انتقال پول و غیره
2- فعالیت‌های اداری: مثل ثبت اسناد و املاک، درخواست پاسپورت و امثال آن
3- فعالیت‌های تجاری: مثل خرید و فروش کالا، موسیقی، فیلم و مواد غذایی
4- فعالیت‌های تفریحی: مثل بازی‌های رایانه‌ای، بازدید از موزه‌ها و پارک‌ها
5- کسب اطلاعات: اخبار، روزنامه‌ها، نشریات، وضعیت آب‌ و‌ هوا، ترافیک شهری، ساعات پرواز هواپیماها و...
6- فعالیت‌های علمی: تحقیق در مورد پروژه‌ها، یافتن مقاله‌ها، دسترسی به منابع معتبر، کتابخانه‌‌ها و کتاب‌ها و تالیفات جدید

7- فعالیت‌های آموزشی: مدرسه، دانشگاه و سایر آموزشگاه‌ها
8- فعالیت‌های سیاسی: شرکت در انتخابات، اعلام‌ نظر ‌به مجلس و بخش‌های سیاسی باز
9- فعالیت‌های مسافرتی: رزرو بلیط سفر، رزرو هتل و کرایه اتومبیل
10- کاریابی و درخواست کار: آگاهی یافتن از فرصت‌های کاری، پر‌‌کردن فرم درخواست کار، ارسال و گرفتن نتیجه
11- فعالیت‌های درمانی: مراجعه به پزشک، دریافت دستورالعمل‌‌های ایمنی و اطلاع از تازه‌های پزشکی
12- فعالیت‌های تصمیم‌گیری: بهترین و‌ ‌خلوت‌ترین مسیر در شهر برای رسیدن به مقصد، بهترین رستوران برای صرف غذا، بهترین اماکن تفریحی و سایر بهترین‌ها

شهر الکترونیکی چگونه شهری است؟
برای درک بهتر و پاسخ به این سئوال به ارائه چند نمونه می‌پردازیم: برای مثال فردی که به دنبال ساخت ساختمان و متقاضی دریافت مجوز از شهرداری است پس از ورود به شبکه اطلاع‌رسانی شهرداری، خدمات مورد نیاز خود به همراه مشخصات زمین تحت مالکیت و ساختمان دلخواه خود را وارد شبکه می‌کند، سپس شهرداری الکترونیک بر اساس استانداردهای موجود، میزان مساحت قابل ساخت و طبقات ساختمان را به متقاضی اعلام می‌کند و در نهایت فرد متقاضی بر اساس مجوز شهرداری با ورود به شبکه مهندسان مشاور با یکی از شرکت‌های مشاور بر اساس طرح و قیمت مناسب به توافق می‌رسد.

در این مرحله متقاضی حتی قادر است طرح ارائه شده از سوی مهندس مشاور را به صورت سه بعدی روی صفحه مانیتور مشاهده و اصلاحات دلخواه خود را اعمال کند. این طرح پس از تایید از سوی شهرداری الکترونیک و صدور مجوز با ورود به شبکه امور پیمانکاران و با انتخاب بهترین پیشنهاد از لحاظ قیمت به مرحله عقد قرارداد رسیده و سپس به اجرا در می‌آید.

حتی ارائه گزارش کار از سوی پیمانکار به کارفرما نیز می‌تواند از طریق شبکه صورت پذیرد. کل این پروسه در شبکه هوشمند می‌تواند در کمتر از 2 ساعت به پایان رسد، در حالی که در شرایط عادی مراحل یاد شده به 1 تا 2 سال زمان نیاز دارد. همچنین در زمینه حمل و نقل شهری یکی دیگر از امکانات شهر الکترونیک این است که اگر تمام خودروها به سیستم موقعیت‌یاب محلی مجهز شوند در تمام طول مسیر از قدرت تشخیص موقعیت جغرافیایی خود برخوردار خواهند بود و پلیس نیز به این ترتیب توان مدیریت ترافیک را به راحتی در دست خواهد داشت.

علاوه بر این در چنین سیستمی اصولا تصادفی رخ نمی‌دهد، چرا که در صورت احتمال بروز برخورد میان دو متحرک با اعلام خطر به موقع در یک کیلومتر قبل از محل پیش‌بینی تصادف از بروز حادثه جلوگیری می‌شود. در حقیقت با این روش حوادث رانندگی تحت کنترل درآمده و حتی در صورت وقوع روی مانیتور پلیس ثبت می‌شود و نیازی به اطلاع‌رسانی مجدد نیست. بنابراین علاوه بر افزایش سرعت رسیدن پلیس به محل حادثه، دیگر نیازی به کشیدن کروکی نخواهد بود و همین امر کار شرکت‌های بیمه را سهل‌تر از گذشته می‌کند.

همچنین تصور کنید در یک شهر دیجیتالی وجود سیستم هوشمند تا چه حد قادر خواهد بود خدمات اورژانسی را گسترش دهد. برای مثال فردی را در نظر بگیرید که از یک طرف دچار عارضه قلبی شده و هر ثانیه برای او حکم مرگ و زندگی دارد و از طرف دیگر مرکز اورژانس هم نمی‌تواند در مورد صحت هر تماس تلفنی اطمینان حاصل کند، در این شرایط سیستم هوشمند به مرکز اورژانس این امکان را می‌دهد که به مجرد برقراری تماس تلفنی، محل سکونت تماس گیرنده و حتی نام مالک آن روی مانیتور مرکز اورژانس حک شود.

از سوی دیگر محل حادثه روی مانیتور آمبولانس قرار می‌گیرد و سیستم اطلاع‌رسانی جغرافیایی (GIS) نیز به مرکز اورژانس اطلاع می‌دهد که نزدیک‌ترین آمبولانس به شخص حادثه دیده کدام است و کوتاه‌ترین مسیر تا مقصد و نزدیک‌ترین مرکز فوریت‌های پزشکی و بیمارستان هم مشخص می‌شود. بنابراین با استفاده از سیستم ناوبری هوشمند در لوای طرح شهر الکترونیک، اطلاعات مکانی، مسیر حرکت، سرعت و موقعیت مربوط به وسایل نقلیه از جمله وسایل نقلیه عمومی، پلیس، آتش نشانی، آمبولانس‌ها، اتوبوس‌ها و دیگر وسایل قابل دریافت است.

اهمیت این موضوع وقتی بیشتر روشن می‌شود که توجه داشته باشیم سیستم‌های ناوبری مطلوب آن دسته از سیستم‌هایی هستند که امکان تغییر نقشه و استفاده از نقشه‌های موجود و به روز کشور، قابلیت حمل و نقل و قیمت قابل قبول و مناسب داشته و در بازار نیز به راحتی در دسترس باشند.

اجرای شهر الکترونیک
اصولاً چهار مرحله برای اجرایی کردن الگوی شهر یا شهرداری الکترونیک توصیه می‌شود. در مرحله اول که مرحله پیدایش نامیده می‌شود، لازم است سند راهبردی بر مبنای مطالعات میدانی از امکانات و پتانسیل‌های موجود تهیه شود. در این زمینه استفاده از تجربیات جهانی نیز مؤثر خواهد بود. توسعه زیرساخت‌ها و آموزش به کارکنان ادارات یا سازمان‌های وابسته به شهرداری صورت می‌گیرد. در مرحله دوم که مرحله ارتقاء نام دارد، شهرداری یا شهر الکترونیکی فعالیت خود را با ارائه ابتدایی‌ترین خدمات بر روی شبکه اینترنت از طریق وب‌سایت‌های طراحی شده آغاز می‌کند.

در مرحله بعد، مرحله تعامل، فعالیت‌هایی برای آموزش به کاربران و شهروندان شهر الکترونیک انجام می‌شود و در مجموع تعاملی دو سویه میان مدیران شهری و شهروندان از طریق وب‌سایت‌ها ایجاد خواهد شد. در مرحله یکپارچگی که آخرین حلقه ایجاد شهر الکترونیکی محسوب می‌شود، دامنه خدمات ارائه شده به شهروندان گسترش می‌یابد و خدمات متنوع‌تری عرضه می‌شود. در اجرای شهر الکترونیکی باید به ارائه سبک زندگی الکترونیک و در خور عصر توجه داشت و باید توجه کرد که سبک زندگی سنتی برای جامعه اطلاعاتی، تضادها و نابهنجاری‌های خاصی را به دنبال خواهد داشت

بنابراین یک الگوی مناسب زندگی با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی جامعه مورد نظر و مناسب در جامعه اطلاعاتی، یکی از برنامه‌های شهرهای الکترونیک است. البته با توجه به اینکه توسعه شهرهای الکترونیک، دستاوردهای بسیاری را برای شهروندان، سازمان‌های شهری و دیگر ذینفعان شهر به همراه دارد، مطمئن هستم در صورتی که در کشور برنامه‌ریزی‌ها بر اساس اولویت‌های جهانی و واقعیت‌های موجود جهان که حرکت به سوی جامعه اطلاعاتی است انجام شود، اجرای شهر الکترونیک در اولویت قرار می‌گیرد.

زندگی الکترونیک ، لازمه حضور موفق در هزاره سوم

 این روزها به کار بردن واژه الکترونیک به دنبال هر کلمه ای ، کاملا عادی است. هرچند هنوز در کشور ما بسیاری از پروژه های الکترونیکی عملیاتی نشده و
زیرساخت های لازم برای اجرای آنها فراهم نشده است ، اما دولت الکترونیک ، تجارت الکترونیک ، بانکداری الکترونیک ، شهروند الکترونیک و بسیاری از الکترونیک های دیگر واژه هایی است که حداقل به گوش آشنا هستند. دولت الکترونیکی ، پیش نیاز تحقق تجارت الکترونیکی است. از سویی دیگر شرط تحقق دولت الکترونیکی در کشور نیازمند مشارکت شهروندان الکترونیکی در این طرح است که نقش موثری را در رسیدن به اهداف موردنظر ایفا می کند. در دنیای امروز ، آدمی خسته از گشت و گذار عادی و زندگی در کلانشهرهایی مملو از آلودگی ها ، شلوغی ها ، معطلی ها و خستگی ها به دنبال مجالی است که جلوه های نشاط و سرزندگی را بازیابد.

فناوری اطلاعات و ارتباطات در فضای مجازی ، به سوی راحتی بیشتر انسان ، تعاملات و ارتباطات روان تر ، بهتر و سازنده تر در اجتماع و ارائه هرچه بهتر خدمات به شهروندان یک جامعه در حرکت است.اما حضور در فضای مجازی برای هر شهروند ایرانی نیاز به آمادگی هایی دارد که موارد آن توسط بنیاد IDCL ، با سرفصلهایی معین تحت عنوان استانداردهای شهروند الکترونیک مشخص شده است.
در واقع از چندین سال پیش دولتمردان کشور متوجه نفوذ هراسناک فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی مردم شدند ، آنها دو انتخاب را پیش پای خود می دیدند: رفع و مقابله با این فناوری و فرار از پیامدهای نیک و بد آن یا منطبق ساختن شرایط کشور با واقعیت های موجود و به کارگیری جنبه های مثبت به کارگیری فناوری اطلاعات. طبیعی است که راه دوم ، منطقی تر و عاقلانه تر به نظر می رسید. به همین دلیل ، سران کشور تصمیم به گسترش کاربردهای مثبت فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان مردم گرفتند.
در همین راستا از چند سال پیش طرح جدیدی موسوم به «توسعه کاربردی فناوری اطلاعات» یا به صورت خلاصه «تکفا» توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی که متولی طرح ریزی برنامه های کلان دولت است ، پایه گذاری شد. هدف طرح تکفا در یک بعد توسعه کاربردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در میان کارکنان دولت و دستیابی به دولت الکترونیک و در بعد دیگر پرورش عموم جامعه برای استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی روزمره بود.
متولیان طرح تکفا برای دستیابی به ملزومات اجرای موفق طرح با بخش خصوصی به همکاری پرداختند که از نتایج این همکاری می توان به انتشار کتابهای مختلف در زمینه مهارت های ICDL و برگزاری کلاسهای کاربری رایانه در ادارات و سازمان های دولتی و خصوصی اشاره کرد.
در کشور ما نیز از ابتدای سال 2005 ، مراکز آموزش مهارت های IT با هدف آموزش شهرنشینی الکترونیک ، مهارت های IT و کاربری رایانه در این مسیر قدم نهاده اند و به این ترتیب مراحل بومی سازی استاندارد شهروند الکترونیکی آغاز شده است. در حال حاضر نسخه بومی شده استاندارد شهروند الکترونیکی در حال آموزش و اجراست.
در این راستا کتاب آموزش استانداردهای شهروند الکترونیکی توسط مهندس مرتضی متواضع کارشناس آموزش IT تالیف و منتشر شده که در آموزش افراد علاقه مند به توسعه شهروندی الکترونیک نقش بسزایی داشته است. امروزه بسیاری از خدمات و سرویس های بخش دولتی و خصوصی به صورت اینترنتی ارائه می شود و در آینده ای نه چندان دور اغلب این خدمات تنها به روش الکترونیک در دسترس عموم قرار خواهد گرفت ، بنابراین مهارت های شهروند الکترونیکی پیش از هر چیز برای حضور موثر فرد در جامعه و حفظ حقوق شهروندی مورد نیاز هستند.
ضمن این که آموزش مهارت های شهروند الکترونیکی پیش نیاز کسب هر نوع تخصص حرفه ای و کارشناسی در زمینه فناوری اطلاعات و رایانه خواهد بود.
ویژگی شهروند الکترونیک
براساس استاندارد ، شهروند الکترونیک کسی است که از حداقل دانش لازم درباره مفاهیم پایه فناوری اطلاعات و ارتباطات برخوردار است ، توانایی برقراری ارتباط با اینترنت و ارسال و دریافت پیامهای الکترونیکی از طریق پست الکترونیک (Email) را دارد و همچنین اطلاعات ، خدمات ، کالاها و نرم افزارهای مورد نیاز خود را از طریق اینترنت جستجو می کند.
ضمن این که چنین فردی باید نسبت به تامین امنیت شخص و خانواده در برابر آسیبهای اینترنتی آگاهی داشته باشد و بتواند امور مختلف زندگی خود را تا حد امکان از طریق شبکه های اینترنتی انجام دهد.

حضور در فضای مجازی برای هر شهروند ایرانی نیاز به آمادگی های ویژه ای دارد

به بیانی واضح تر شهروند الکترونیک کسی است که از توانایی لازم برای کار با رایانه برخوردار باشد و بتواند از اینترنت برای انجام سریعتر و موثرتر امور روزمره زندگی از قبیل برقراری ارتباط با دیگران ، خرید و فروش ، تعاملات بانکی ، استخدام ، مسافرت ، تفریح ، سرگرمی ، درمان و... استفاده کند.
امروزه در بسیاری از کشورهای پیشرفته جهان ، اغلب شهروندان ویژگی های یک شهروند الکترونیک را دارند و لزوم چنین تحولی در کشور ما نیز احساس می شود. پیام پنهان در استاندارد شهروند الکترونیکی این است. «بزودی اگر یک شهروند الکترونیک نباشید، اساسا شهروند به حساب نمی آیید.» بنابراین تمام کسانی که می خواهند در عصر حکمرانی اطلاعات ، زندگی موفقی داشته باشند، نیازمند فراگیری مهارت های لازم در فناوری اطلاعات هستند.
مزایای الکترونیکی بودن
شهروند الکترونیک در مقایسه با شهروند سنتی زندگی مدرن تری را تجربه می کند ، برای زندگی در عصر ارتباطات و اطلاعات اعتماد به نفس بیشتری دارد و با توانایی بیشتری از حقوق شهروندی خود دفاع می کند. صرفه جویی در وقت و هزینه ها با توجه به انجام بسیاری از کارها بدون نیاز به خروج از منزل یا محل کار و همچنین کاهش هزینه های تردد شهری و بین شهری از دیگر مزایای شهروند الکترونیک است. فراگیری مهارت های شهروند الکترونیکی ، توانایی استفاده از فناوری های ارتباطی نوین را در شهروندان افزایش می دهد و به این ترتیب آنها را برای استفاده از تسهیلات و خدمات دولت الکترونیک آماده می سازد.
کاهش خطرات ناشی از ترددهای زاید درون شهری و برون شهری از قبیل تصادفات رانندگی ، سرقت و...، توانایی کنترل منطقی دسترسی فرزندان به اینترنت ، کاهش ترافیک و به تبع آن آلودگی هوا و توانایی انجام خریدهای راحت تر و بهتر از دیگر تسهیلاتی است که با تحقق دولت الکترونیک و شهروند الکترونیک به آن دست خواهید یافت.
سازمان ها و نهادهای مسوول
در کشور ما زیربنایی ترین و اساسی ترین پایه ها در آموزش شهروند الکترونیک از وضعیت چندان مطلوبی برخوردار نیست و هنوز فرهنگسازی و اطلاع رسانی کافی و مناسبی در این خصوص انجام نشده است. عدم توجه لازم برای آموزش مهارت های رایانه در نظام آموزشی کشور را می توان علت اصلی این ضعف بزرگ برشمرد. شهروند الکترونیک عبارت بسیار زیبایی است. اما در جایی که شهروندان آن ذهنیتی از الکترونیکی شدن و کاربرد این عبارات در زندگی خود ندارند، قطعا شهر و شهروند الکترونیکی وجود خارجی نخواهد داشت. بخش بزرگی از بار این مسوولیت به عهده نهادهای آموزشی و تربیتی است که شاید بتوان مدارس را در صدر آنها قرار داد. با توجه به این که مدرسه اولین جایی است که فرد در آن زندگی اجتماعی را تجربه می کند ، می بایست توجه بیشتری به آن معطوف داشت براساس بررسی های به عمل آمده آموزش رفتار شهروندی یکی از مهمترین ، آموزش هایی است که با توجه به مولفه های امروز جهان در عصر ارتباطات ، بیش از هر آموزش دیگری نیاز به آن احساس می شود.

فرانک فراهانی جم

43 ساعت کار در 24 ساعت

در حالی که والدین همیشه از کمبود وقت در شبانه‌روز شکایت می‌کنند، استفاده همزمان از چندین فناوری به خانواده‌ها امکان انجام 43 ساعت کار و فعالیت در 24 ساعت را می‌دهد.

رویتر- مطالعات انجام شده توسط «یاهو» و CMD نشان می‌دهد استفاده همزمان از اینترنت، تلفن، پیام‌های متنی، رادیو و تلویزیون در طول کار منجر به بازآفرینی ساعات برای بیش از چهار هزار و 700 بزرگسال در 16 کشور از آمریکا گرفته تا آرژانتین و تایوان می‌‌شود.

مایک هس (Mike Hess) مدیر واحد تحقیقات OMD می‌گوید: بسیاری از افراد در حین استفاده از اینترنت با تلفن نیز صحبت می‌کنند و یا تلویزیون تماشا می‌کنند. بسیاری از خانواده‌ها اعلام کرده‌اند که به طور متوسط سه ساعت در هر روز از اینترنت استفاده می‌کنند، دو ساعت تلویزیون تماشا می‌کنند و یک ساعت پیام‌های متنی ارسال می‌کنند و ساعات کمتری را هم به بازی کردن ویدیوگیم‌ها، گوش دادن به رادیو و پخش کننده‌های موسیقی MP3 خواندن روزنامه و وبلاگ می‌گذرانند.

خانواده‌ها در آمریکا به طور متوسط دارای تقریبا 12 فناوری و دستگاه رسانه‌ای مرتبط هستند.

مطالعات حاکی از این است که 70 درصد از خانواده‌ها در آمریکا معتقدند که وجود فناوری‌های مختلف به آنها امکان این را که در کنار اعضای خانواده‌شان باقی بمانند، ‌می‌دهد.

تقریبا یک سوم از والدین استفاده از تلفن همراه را برای باخبر شدن از حال و وضعیت فرزندان‌شان در طول روز ضروری می‌دانند و یک چهارم از آنان استفاده از پیام فوری را در بهبود روابط‌شان الزامی قلمداد

می‌کنند.

وندا هریس میلارد (Wenda Harris Millard) مدیر ارشد فروش یاهو می‌گوید: سعی شده تا درجه تاثیر هر یک از اعضای خانواده در استفاده از این فناوری‌ها مورد ارزیابی قرار گیرد.

مدیر عامل پرشین بلاگ : وبلاگ نویس عضو حرفه ای جامعه مجازی است

مهدی بوترابی اظهار داشت : یک وبلاگ نویس، عضو حرفه ای جامعه مجازی می باشد بخصوص اگر او، وب گرد نیز باشد و در این زمینه درجه و مدال افتخار هم کسب کرده باشد.

به گزارش ستاد خبری اولین همایش و جشنواره توسعه جامعه مجازی ایران، مهدی بوترابی با بیان این مطلب افزود : تاثیر وبلاگها عمیق تر از روزنامه ها در جامعه مجازی امروزی بوده است، چرا که روزنامه نگاری حداکثر کاری که در جامعه رسانه ای انجام داده، ایجاد عده ای مخاطب خاص بوده است که مخاطبانش به 3 میلیون نفر می رسد.
وی اظهار داشت : در جامعه مجاری، طبق آمار رسمی حدود 11 میلیون ایرانی حضور دارند که مهمترین سهم از آن بلاگرها و وبگردهاست. بنابراین، وبلاگ رسانه ای جدید است که در آن وبلاگ نویسها، تولید محتوا و ارتباط برقرار می کنند.
وی با بیان این مطلب که وبلاگ ها بیشتر نقش تسهیل کننده و رفع موانع در جامعه مجازی داشته اند گفت : وبلاگ نویسی در جامعه مجازی در اثر یک ضرورت اجتماعی بوجود آمده است و جامعه نیز آنرا پذیرفته است و اکنون مهمترین بخش از جامعه مجازی را بلاگرها یا وب گردها تشکیل می دهند.
مدیر عامل گروه سایتهای پرشین بلاگ، تصریح کرد : جامعه مجازی، مهمترین مراحل تکامل خودش را با وبلاگ نویسی تجربه کرد. زمانی بود که صحبت کردن از جامعه مجازی ساده و راحت نبود. بوترابی در ادامه افزود: در حال حاضر، بشر نوعی زندگی مجازی را تجربه می کند که مهمترین بخش آن تجربه های تعقلی، اندیشه ای و احساسی است که در محیط وب از طریق ارتباط چت، چت رومها و همین بحث وبلاگ نویسی مطرح شده است.
وی با بیان این مطلب که با ظهور وبلاگها ارتباطات بسیار انسانی تر شده است، افزود: شما در وبلاگ با هویت واقعی و فکری شخص آشنا می شوید در حالی که قبلا حداکثر این بود که اطلاعات شناسنامه ای بین طرفین رد و بدل می شد. همانطور که در چت با ارتباطات کلیشه ای روبرو بودیم.
وی در رابطه با تأثیرات وبلاگ ها در جامعه مجازی اظهار داشت: وبلاگها باعث ایجاد جهش شده اند. تا قبل از وبلاگها، محیط خیلی روشن و شفاف نبود، اما با حضور وبلاگها، وبلاگ نویسها نیز در تولید محتوا نقش مهمی بر عهده گرفتند و جذابیت و تنوع محتوای تولیدی، متقابلا ورود افراد به دنیای مجازی را تشویق کرد.
بوترابی با مطلوب توصیف کردن ارزش وبلاگ های عامیانه نویس، گفت : از آنجا که وبلاگ به انسان، فرد و شخص ارتباط دارد و از آنجا که معمولا ما ضعف فعالیت های گروهی و جمعی داریم، وبلاگ های تخصصی که نیازمند روح جمعی و همکاری گروهی می باشند،کمتر موفق بوده ایم.
وی افزود: وبلاگهای عمومی ارزش فوق العاده ای دارند و رشد دانش و اندیشه و احساس را در نویسنده و مخاطب به همراه دارد و برآیند این امر یک تحول اجتماعی است.
مدیر عامل پرشین بلاگ با بیان این مطلب که جامعه مجازی خیلی جلوتر از درک ما در حال حرکت است، افزود: در پرشین بلاگ روزانه 500 تا 600 بلاگر جدید عضو می شوند و حدود 670 هزار بلاگر نیز عضو هستند که این امر پرشین بلاگ را به عنوان بزرگترین جامعه مجازی اینترنتی ایرانیان مطرح کرده است.
بوترابی معتقد است کهطراحی نقشه جامعه مجازی می تواند به کسانیکه تازه وارد این دنیا شده اند، کمک کرده تا براساس نقشه، راه خود را پیدا کنند.
بوترابی، در ادامه گفت : اصحاب رسانه اولین گروهی بودند که وبلاگ نویس شدند و بطور طبیعی ذهنیت بلاگرهای نخستین را شکل دادند. وبلاگنویسی فارسی بعنوان یک روند با تاسیس پرشین بلاگ آغاز شد و اکنون در پنجمین سال فعالیت آن، شاهد حضور مردم به معنای واقعی کلمه در میان بلاگرها و وبگردها هستیم.
وی با بیان این مطلب که وبلاگ فارسی با پرشین بلاگ به یک پدیده تبدیل شد. افزود: می توان گفت پرشین بلاگ یک انقلاب در عرصه وبلاگ نویسی بوده است، چرا که تا قبل از آن، وبلاگ در اختیار نخبه های ویژه بود اما پرشین بلاگ امکان عمومی شدن برای همه را فراهم کرده است.
وی در ادامه، تقسیم بندی جریانات اخیر محیط وب این چنین برشمرد :"
1- سایتهای حوزه های خبری و رسانه ای،
2- سایتهای که تولید محتوا می کنند، مانند بلاگ سرویس ها و گروههای مجازی و دیگر سایتهای تولید کننده محتوای صوتی و تصویری و متنی دیگر.
3- سایتهایی که سرویس های جانبی ارائه میدهند مثل نظر سنجی ها و سیستم های آماری. یا سایتهای ارائه دهنده امکانات ارتباطی مانند چت روم ها.
4- آخرین دسته سایتهای تجاری هستند. همه اینها را در جامعه مجازی در کنار هم داریم.
مدیر عامل مجموعه سایتهای پرشین بلاگ در پایان،وب گردها را مشتری اساسی وبلاگ ها عنوان کرد و گفت : وبلاگ، یک موجود دو وجهی است که رابطه ای بین وبلاگ نویسی و وبگرد برقرار کرده است. بنابراین یک وبلاگ نویس، عضو حرفه ای جامعه مجازی است. بخصوص اگر وب گرد نیز باشد چرا که در آن صورت، مستعد هر گونه نقش بازی کردن در جامعه مجازی است یعنی یک شهروند تمام عیار جامعه مجازی خوانده می شود.