مدیریت و کنترل پروژه

 

مدیریت و کنترل پروژه

 "استفاده از سیستم مدیریت ارزش بدست آمده برای مدیریت پروژه های نرم افزاری"

کوئنتین فلمینگ(Quentin W. Fleming) و ژوئل کاپلمن(Joel M. Koppelman) که از مدیران ارشد شرکت پریماورا هستند، در مورد ارزش بدست آمده(Earned Value) چنین می گویند:

حتی اگر 15 درصد یک پروژه تکمیل شده باشد، ارزش بدست آمده، هر پروژه ای را به ابزار آگاهی دهنده ای مجهز می کند که بتواند در اسرع وقت علایمی(سیگنالهایی) صادر کند. این علایم(سیگنالها) مدیر پروژه را قادر می کند، حتی با در دست داشتن مقادیر محدود آماری، بودجه نهایی را برای پایان کار پیش بینی نماید.

اگر نتایج پیش بینی نهایی برای مدیریت، غیر قابل قبول باشند، گامهای پروژه می توانند به سرعت به سوی نیازمندیهای نهایی تغییر یافته، متمایل شوند.

دستاورد نهایی، پروژه های نرم افزاری هستند که با در برداستن تعداد بیشتری از تصویرهای نهایی، توان تکمیل را دارند و این در صورتی محقق می شود که مدیر پروژه بازده هزینه حقیقی را، از لحظه شروع پروژه اعلام نماید.

2. کلیات

بیش از سه دهه است که EV (ارزش بدست آمده ) به عنوان یک تکنیک اثبات شده و تحت استفاده در مدیریت پروژه، جایگاه خود را برجسته نموده و جای خود را در کنار دیگر ابزار ارزشمند باز کرده است. EV در کاربرد رسمی، به عنوان وسیله ای مؤثر برای نظارت و مدیریت ارشد سیستمهای جدید در مراکز دولتی ایالات متحده شناخته شده است. در یک شکل وسیع، ارزش به دست آمده تکنیکی مفید در مدیریت هرنوع پروژه است که پروژه های نرم افزاری یکی از موارد ویژه کاربردی آن است.

3. مقدمه ای بر مفهوم Earned – Value

الف – تاریخچه

ارزش به دست آمده چند دهه است که از سوی دولت ایالات متحده به صورت سختگیرانه ای برای بسیاری از سازمانها، اجبار شده است تا برای استفاده فرمالیزه و استاندارد از آن جدیت نمایند. نسخه رسمی و استاندارد آن از سال 1967 توصیه شده و این هنگامی بود که سازمان دفاع(DOD) ، سی و پنج معیار سیستمهای کنترل هزینه/زمانبندی (C/SCSC) را بر روی همه مراکز صنعتی خصوصی که خواستار شرکت در سیستمهای عمده دولتی آتی که از انواع قراردادهای هزینه/قابل پرداخت و یا مورد رقابت اکثر شرکتها بودند، در راهنمایی منتشر نمود. پس از آن هر موقع که سیستم عمده جدیدی توسط دولت ایالات متحده آمریکا تهبه می شد که ریسک رشد هزینه توسط آن ارگان ثابت می ماند، این 35 معیار باید توسط پیمانکار رعایت می شد.

اثراجبار C/SCSC مستلزم یک نسخه رسمی و استاندارد از مفهوم "ارزش به دست آمده"مدیریت هزینه و زمانبندی پروژه های عمده انتخابی جدید بود. یک قرارداد به ارزش حداقلی(چندین میلیون دلاری) و یک برنامه زمانی حداقلی(بیش از دوازده ماه)، باید قبل ا ز اعمال معیار، معرفی و تشریح می گردید. معیار ارزش بدست آمده، لزوماً در جهت تهیه سیستم اصلی بودند.

مفهوم C/SCSC بطور ناسازگاری برای بیش از 30 سال به کار گرفته شده و به صورت قالب استاندارد مناسبی برای استفاده در سیستمهای عمده دولتی در آمده است. ارگانها و سازمانهای دیگر دولتی در ایالات متحده و کشورهای دیگر همانند استرالیا، کانادا و سوئد، معیار ارزش بدست آمده مشابهی را در مدیریت استفاده از سیستمهای عمده خود اتخاذ کرده اند.

یک ساختار کاربردی مدیریت علمی در استفاده از مفهوم ارزش به دست آمده، توسعه یافته که عمدتاً توسط DOD (سازمان دفاع) و انستیتو صنعتی نیروی هوایی (AFIT) پیشنهادشده است .

در ادامه بحث به تشریح استفاده عملی از مفهوم ارزش به دست آمده خواهیم پرداخت.

ب – مفاهیم مدیریت ارزش بدست آمده

قبل از بحث درباره استفاده از مدیریت ارزش بدست آمده در برنامه ریزی مدیریت ریسک یک پروژه لازم است که بعضی از مفاهیم پایه روش EV تشریح شود. مهمترین نکته کاربردی مدیریت ارزش بدست آمده، درک مفهوم ساختار شکست فعالیت(WBS : Work Breakdown Structure) می باشد.

ب – 1 ) ساختار شکست فعالیت (WBS)

یک WBS، تقسیم بندی با ساختار درختی یک پروژه به عناصر ترکیبی آن است. یک پروژه بصورت سلسله مراتبی به بخشهای سخت افزاری، نرم افزاری و دیگر وظایف کاری مورد نیاز برای تکمیل پروژه شکسته می شود (این بحث، پروژه های نرم افزاری را مد نظر قرار داده است).

WBS، فقط روند تولید محصول را تعریف نمی کند، بلکه وظایف ضروری کار برای تولید محصول تعیین شده را نیز مشخص می نماید. WBS ابزاری برای سازماندهی اجزای محصول و وظایف کار به یک ساختار قابل شناسایی است که بوسیله آن می توان وظایف جزء را برنامه ریزی، زمانبندی و پیگیری کرد.

WBS با یک عنصر واحد در رأس ساختار درختی شروع می شود که آن، عنصر نماینده کل فعالیتهای پروژه است. این به سطح یک WBS نسبت داده می شود؛ سطوح پایین تر به تناسب، سطوح 2، 3 و ... نامگذاری می گردند.

در ضمیمه 1 نمونه استانداردی از یک مثال WBS برای یک پروژه از دسته بندی توسعه نرم افزار نشان داده شده است.

پایین ترین سطوح یا لایه های WBS دارای معنی و مفهوم با اهمیتی هستند؛ برای اینکه هر لایه، یک عنصر گسسته از کار یا وظیفه ای است که در برابر منابع تخصیص یافته، قابلیت انجام داشته و هزینه و زمان مورد نیاز برای انجام آن، قابل سنجش است.

ادامه بحث ساختار شکست فعالیت (WBS) پروژه نرم افزاری؛

مشخصات بسته کاری(Work Package)

هنگامی که این وظایف(وظایف شکسته شده در بخش قبلی) با پایین ترین سطح، زمانبندی شده و به خود هزینه اختصاص می دهند، بهمراه منابع(انسان و مواد) مورد نیاز و مسؤولیت فردی برای تکمیل آن، بسته کاری(Work Package) را تعریف می کنند. تعریف بسته کاری به مدیریت مؤثر ارزش بدست آمده، بستگی حیاتی دارد. یک بسته کاری(Work Package) باید مشخصات زیر را داشته باشد:

1- بسته کاری(Work Package) واحدهای کاری را در سطوحی که کار در آنجا ایفا می شود، نشان می دهد.

2- از بسته های کاری دیگر متمایز باشد.

3- به یک عنصر منفرد سازمانی، قابل تخصیص باشد.

4- در هر بسته کاری، شروع و تاریخهای تکمیل، زمانبندی شده باشند و مسافت نماهای(milestones) موقتی، کاربردی بوده و حاکی از روند تکمیل فیزیکی باشند.

5- بودجه یا مبلغ معینی داشته باشد که با تعابیر و اصطلاحاتی همچون دلار، نفر-ساعت یا واحدهای قابل اندازه گیری دیگر بیان شود.

6- مدت آن، به یک دوره زمانی کوتاه و نسبی محدود باشد یا توسط مسافت نماهای گسسته ارزش، به قسمتهای جزء تقسیم بندی شده تا اندازه گیری عینی کار انجام شده، تسهیل گردد.

7- با اجزای تفصیلی مهندسی، ساخت یا زمانبندی های دیگر یکپارچه و هماهنگ باشد.

شاید بیشترین انتقاد وارد به استفاده از ارزش بدست آمده در مدیریت ریسک، این تصور است که هرکدام از بسته های کاری در اندازه ای محدود شده اند که در یک دوره زمانی کوتاه و نسبی، قابل تکمیل باشند، یا اینکه شامل مسافت نماهایی گسسته ای هستند که می توان در مقابل بازده کاری، اندازه گیری نمود.

در این مقاله، عبارات و اصطلاحات معتبری به صورت مکرر به کار گرفته شده اند و سعی بر آن خواهد بود که در بخشهای بعدی، به طور ساده ای تشریح شوند.

ب – 2 ) توضیح عبارات و اصطلاحات مدیریت EV

در مدیریت ارزش بدست آمده، 3 کمیت معیارها و قالبهای اساسی برای اندازه گیری بازدهی هزینه می باشند؛ این کمیتها از مجموع هزینه های برنامه ریزی شده و واقعی در فازها(مراحل)ی زمانی محاسبه شده و منطبق با هرکدام از پکیج های کاری هستند(از این پس عبارت پکیج کاری به جای بسته کاری به کار برده خواهدشد) که عبارتند از:

1- هزینه بودجه بندی شده برای کار برنامه ریزی شده(BCWS) یا ارزش طراحی شده(یا برنامه ریزی شده)

2- هزینه بودجه بندی شده کار انجام شده(BCWP) یا ارزش بدست آمده

3- هزینه واقعی کار انجام شده(ACWP) یا هزینه واقعی کار تمام شده

 مقادیر بالا که در شکل 2 نشان داده شده اند، به صورت زیر تعریف می شوند:

Budgeted Cost of Work Scheduled )BCWS)

مجموع بودجه های لازم برای کل پکیج های کاری برنامه ریزی شده، جهت اتمام کار در یک دوره زمانی معین.

Budgeted Cost of Work Performed )BCWP)

مجموع بودجه های لازم برای پکیج های کاری تکمیل شده و اجزای کامل شده پکیج های کاری ناتمام.

Actual Cost of Work Performed )ACWP)

هزینه های واقعی صرف شده جهت تکمیل کارهای اجرایی در یک دوره زمانی معین؛ برای مقایسه متعادل، ACWP فقط برای کار انجام شده ثبت می شود تا در برابر کارهایی که BCWP آنها نیز گزارش شده، موجود باشد.

ب – 3 ) عبارات و اصطلاحات تکمیلی مدیریت EV

از سه کمیت توضیح داده شده در قسمت قبلی، می توان بودجه بندی کل برنامه را همچون تعیین کارآیی زمانبندی-هزینه و تدارک هزینه برآورد شده پروژه ای که در حال تکمیل است، مشخص کرد.

پنج عبارت اضافی نیز، جهت ثبت بازده هزینه و زمانبندی و بودجه برنامه، به صورت زیر تعریف می شوند:

Performance Measurement Baseline)PMB)

بیس لاین اندازه گیری کارآیی

مجموع BCWS کل پکیج های کاری برای هر دوره زمانی، که برای کل مدت برنامه محاسبه می شود. PMB طرح بودجه بندی بر مبنای مراحل زمانی(فازهای زمانی) را در برابر بازده محاسبه شده پروژه ارائه می کند.

Budget At Completion )BAC)

بودجه تکمیلی

مجموع کل بودجه های تخصیصی به یک برنامه، علاوه بر PMB؛

معمولاً مبالغی از ذخیره مدیریت کنار گذاشته می شود که جزئی از کل بودجه برنامه بوده و به پکیج های کاری خاصی اختصاص نمی یابد و برای اهداف کنترلی مدیریت ذخیره می شود. BAC، مشتمل بر کل ذخیره های مدیریتی علاوه بر PMB است.

Schedule Variance )SV)

انحراف زمانبندی

این کمیت از تفاوت میان کار زمانبندی شده (BCWS) و کار انجام شده حقیقی با بودجه تعیین شده (BCWP) به دست می آید. انحراف زمانبندی، با ارزش دلار بیان شده و از تفاضل "مقدار کاری که باید در دوره زمانی داده شده، تکمیل شود" و " کاری که واقعاً با همان بودجه تعیین شده به انجام رسیده"، حاصل می گردد.

Cost Variance )CV)

انحراف هزینه

اختلاف میان هزینه برنامه ریزی شده برای کار انجام شده(BCWP) و هزینه واقعی ناشی از انجام کار(ACWP).

CV هم ارزش حقیقی(به واحد دلار) هزینه های بالاسری(overrunning) و هم غیر بالاسری(under running)(در صورت وجود) را نسبت به هزینه برآورد شده اولیه نشان می دهد.

Estimate At Completion)EAC)

برآورد تکمیلی

این کمیت، هزینه های واقعی تحمیلی پروژه تا زمان حال، به اضافه برآوردی از هزینه های کارهای باقیمانده می باشد. در لحظه شروع پروژه BAC و EAC مساوی هستند؛ این تنها ACWP نامساوی با BCWP است که باعث ایجاد عدم تعادل میان EAC و BAC می شود.

ب- 4) کار با EV

ایجاد برنامه جامع پایین به بالا(Bottom-Up)

باید فرایندهای بحرانی را بگونه ای ترکیب کنیم که هم شامل محدوده کاری مشخص زمانبندی و منابع برآوردشده شوند و همچنین یک برنامه یکپارچه پایین به بالا از اجزاء(سلولها) اندازه گیری شده با تشریح کامل، بوجود آید که برنامه های محاسباتی کنترل(Control Account Plans : CAPs) نامیده می شوند. مدیریت پروژه بر مبنای ارزش بدست آمده مطابق CAPهای تفصیلی، اجرا می گردد به طوریکه در نتیجه، طراحی رسمی(Formal) و پایین به بالای پروژه بدست می آید. CAPهای منفرد، یکپارچگی تمامی فرایندهای بحرانی همچون "محدوده کاری"، "برنامه ریزی"، "زمانبندی"، "برآورد و تخمین" و "اجازه اختیار" را بازنمایی می کنند.

اندازه گیری بازده(Performance) در CAPهای تفصیلی جای می گیرد و بازده کل پروژه از مجموع آنها که در CAPهای تفصیلی انعکاس می یابد، بدست می آید. در اصل، هر CAP پروژه یک زیر پروژه از کل پروژه ای است که توسط یک مدیر CAP، "مدیریت"، "اندازه گیری" و "کنترل" می شود.

زمانبندی رسمی CAP ها

هرکدام از CAP های تعریف شده، باید بهمراه یک سیستم زمانبندی رسمی(formal)، برنامه ریزی و زمانبندی شوند.

تخصیص هر CAP به یک واحد اجرایی جهت بازده(کارآیی)

بمنظور حصول بازده، هرکدام از CAPهای تعریف شده باید به یک اجرای کاربردی پایدار، تخصیص یابند. این تخصیص بطور مؤثری، متعهد اجرا در جهت نظارت بر بازدهی و اثربخشی هر CAP می شود.

فراهم کردن یک baseline که CAP ها را خلاصه می کند

باید یک baseline برای اندازه گیری بازده کل پروژه فراهم گردد، بگونه ای که مجموع CAP های تشریح شده را بازنمایی کند.

اندازه گیری بازده در برابر زمانبندی

باید بازده زمانبندی پروژه را در برابر زمانبندی برنامه ریزی شده و اصلی پروژه، بطور متناوب اندازه گیری کنیم.

اندازه گیری اثربخشی هزینه در برابر هزینه های تحمیلی

باید بصورت دوره ای، میزان اثربخشی بازده پروژه را طوری اندازه گیری کنیم که رابطه میان EV اجرایی پروژه و هزینه های تحمیلی جهت دستیابی به EV را مشخص کند.

پیش بینی هزینه های نهایی بر اساس بازده

باید بصورت متناوب، نیازمندیهای هزینه نهایی پروژه را بر اساس باده آن در برابر برنامه ریزی، پیش بینی نماییم.

ارتباط ربایی!

Hijacking در اصل بمعنای هواپیماربایی و یا سایر وسایط نقلیه بهمراه مسافران آن است. ولی اجازه دهید ما از واژه ارتباط ربایی استفاده کنیم. ارتباط ربایی نوعی از حمله به شبکه است که مهاجم کنترل ارتباز را در اختیار می گیرد – مانند یک هواپیماربا که کنترل پرواز را در اختیار می گیرد-  نفوذگر بین دو موجود در شبکه قرار می گیرد و برای هرکدام از طرفین ارتباط خود را جای دیگری جامی زند!   ارتباط ربایی نوع اول  در نوعی از ارتباط ربایی (که بعنوان man in the middle نیز شناخته می شود)، مهاجم کنترل یک ارتباط برقرارشده را در حالیکه در حال انجام است، در اختیار می گیرد. نفوذگر پیام ها را در هنگام تبادل «کلید عمومی» دریافت می کند و آنها را با جایگزین کردن کلیدعمومی خودش، برای طرف درخواست کننده مجدداً ارسال می کند، بطوریکه دو طرف اولیه هنوز بنظر در حال ارتباط مستقیم هستند. نفوذگر از برنامه ای استفاده می کند که برای کلاینت بنظر سرور بیاید و برای سرور بنظر کلاینت. این نوع حمله ممکن است فقط برای دستیابی به پیام ها بکار رود یا توسط آن حمله گر در پیام ها تغییر ایجاد کند و سپس آنها را ارسال کند. با مطالعه دو مقاله رمزنگاری و کلیدها در رمزنگاری می توانید بیشتر با این مفاهیم آشنا شوید. ولی اگر وقت ویا حوصله خواندن این دو مقاله را ندارید، برای اینکه از خواندن ادامه این مقاله منصرف نشوید، در اینجا بطور مختصر به آنها و روش ذکر شده اشاره می کنیم! برای اینکه بتوان امنیت را در تبادل پیام ها برقرار کرد، از رمزنگاری استفاده می شود. به این ترتیب که فرستنده متن اولیه پیام را رمز می کند و گیرنده آنرا رمزگشایی می کند، تا به متن اصلی پیام پی ببرد. متن رمزشده بخودی خود قابل فهم نیست، مگر اینکه بتوان آنرا رمزگشایی کرد. برای رمزکردن متن از الگوریتم رمزنگاری بهمراه کلید رمزنگاری استفاده می شود. چنانچه کلید مورد استفاده برای رمزکردن و رمزگشایی پیام یکی باشد،  رمزنگاری یا کلید، متقارن نامیده می شود. چون دو طرف ارتباط باید از یک کلید استفاده کنند، بنابراین باید این کلید مبادله شود، که خود این عمل از امنیت ارتباط می کاهد. بهمین منظور از الگوریتم های نامتقارن رمزنگاری استفاده می شود. در این الگوریتمهای نامتقارن، کلید رمزکردن و رمزگشایی، یکی نیستند و در عین حال با دانستن یکی از آنها، نمی توان دیگری را بدست آورد. بنابراین یک جفت کلید وجود دارد که یکی کلید اختصاصی و دیگری کلید عمومی است. هر شخص برای ارتباط با دیگران، آنها را تنها از کلید عمومی خویش مطلع می سازد. برای ارسال پیام به این شخص، متن پیام با استفاده از کلید عمومی این فرد رمز می شود به وی فرستاده می شود و وی پس از دریافت، متن را با کلید اختصاصی خودش رمزگشایی می کند. فرض کنید A و  B  می خواهند یک ارتباط امن داشته باشند. A به  B کلید عمومی خودش را اعلام می کند و از B کلید عمومی وی را درخواست می کند. B کلید عمومی A را دریافت می کند و کلید عمومی خودش را برای A  ارسال می کند. چنانچه A  بخواهد برای B پیامی بفرستد، ابتدا آن را با کلیدعمومی B رمز می کند و برای B  ارسال می کند. B متن رمزشده را دریافت می کند و با استفاده از کلید اختصاصی خودش رمزگشایی می کند. چنانچه متن رمز شده به X برسد، نمی تواند از محتوای آن مطلع شود، زیر از کلید اختصاصی B اطلاعی ندارد.    حال ببینیم همین X  چگونه می تواند مرتکب ارتباط ربایی شود! X در نقطه ای بین A و B  قرار می گیرد. A برای ارسال پیام به B ابتدا یک درخواست به سمت B  می فرستد و کلید عمومی B را درخواست می کند، غافل از اینکه این در خواست به X می رسد. X این درخواست را به B می فرستد در حالیکه وانمود می کند خودش A است. B با دیدن این درخواست کلید عمومی خود را به درخواست کننده، به گمان اینکه A است می فرستد. X  کلید عمومی  B را دریافت می کند، اما کلید عمومی خودش را برای A می فرستد و A گمان می کند که این کلید عمومی B است. حال A  پیام خود را با ظاهراً کلید عمومی B ولی در واقع کلید عمومی X رمز می کند و به ظاهراً B ولی در واقع X می فرستند. X این پیام را دریافت می کند و با کلید اختصاصی خودش رمزگشایی می کند، از محتوای آن مطلع می شود یا در آن تغییر ایجاد می کند و متن حاصل را با کلید عمومی B که در اختیار دارد، رمز می کند و برای B ارسال می کند. در حالیکه B گمان می کند پیام دریافت شده، از طرف A ارسال شده است. برای ارسال پیام امن از B به A، مراحل فوق بالعکس انجام می گیرد. به این ترتیب X بین A و B  قرار می گیرد و از محتوای پیام های آنها مطلع می شود و آن ها را دستکاری می کند،  بدون اینکه A و B متوجه غیرمستقیم بودن ارتباط شوند. ارتباط ربایی نوع دوم نوع دیگر ارتباط ربایی، «مرورگر ربایی» (Browser hijacking) است که در آن یک کاربر به سایت متفاوتی با آنچه خودش درخواست کرده بود، هدایت می شود.  دو نوع مختلف از DNS ربایی وجود دارد. در یکی، نفوذگر به رکوردهای DNS دسترسی پیدا می کند و آنها را طوری دستکاری می کند که درخواستها برای صفحه واقعی به جایی دیگر هدایت شوند – معمولاً به یک صفحه جعلی که خود نفوذگر ایجاد کرده است. این اتفاق به بیننده این احساس را می دهد که وب سایت هک شده است، در حالیکه در حقیقت سرور DNS تغییر پیدا کرده است. در فوریه سال ۲۰۰۰ یک نفوذگر وب سایت امنیتی RSA را با دسترسی به رکوردهای DNS ربود!!! و تقاضاها را به یک وب سایت جعلی هدایت کرد. برای کاربران اینطور بنظر می رسید که یک نفوذگر به دیتای واقعی وب سایت RSA دسترسی پیدا کرده و آنها را تغییر داده است – یک مشکل جدی برای تشکیلات امنیتی! !! مشکل بتوان از این نوع از ارتباط ربایی جلوگیری کرد، زیرا مدیران شبکه، تنها رکوردهای DNS خود را کنترل می کنند و کنترلی روی سرورهای DNS بالایی ندارند. در نوع دوم ربایش DNS، نفوذگر حساب های معتبر ایمیل را جعل می کند و توسط آنها باکس های دیگر را مورد حجم انبوهی از ایمیل قرار می دهد. این نوع حمله می تواند توسط روش های تایید هویت جلوگیری شود. در نوع دیگری از وب سایت ربایی، فرد به آسانی یک نام دامنه را که به اندازه کافی شبیه نام دامنه یک سایت معروف و قانونی است، ثبت می کند و کاربرانی که نام سایت اصلی را اشتباه می کنند یا در تایپ آن دچار اشتباه می شوند، به این سایت هدایت می شوند. از این نوع حمله در حال حاضر برای ارسال سایت های مستهجن بجای سایت هایی که کاربران ناآگاه درخواست کرده اند، استفاده می شود.

حفظ مشتری با استفاده از خدمات پست الکترونیک

من با شرکت در سمینارها و گردهمایی ها فرصت این را داشته‌ام که با عده زیادی از صاحبان مشاغل کوچک صحبت کنم. پرسشی درباره‌ی این شرکت‌های کوچک همواره ذهن مرا به خود مشغول کرده است:” این شرکت‌ها چگونه با مشتریان و مراجعان خود ارتباط برقرار می‌کنند؟“در بسیاری موارد پاسخ به ”فرستادن کارت‌های تبریک تعطیلات رسمی سالیانه“ محدود می‌شود.

با توجه به این که این کارت تبریک‌ها جایگاه زمانی مخصوص خود را دارند‏، به نظر نمی‌رسد شرکت‌ها بتوانند با اتکا به آنها به موفقیت چندانی برسند. به هر حال موارد مشابه بسیارند اما امیدوارم شما به روش‌های ارتباطی خود با مشتری اندیشیده باشید. آیا به اندازه‌ی کافی در این راه تلاش می‌کنید؟

توصیه‌ی من به صاحبان مشاغل این است که تعداد دفعاتی را که مشتری در سال/فصل/ماه به آنها، تولیدات و خدمات شان نیازمند است، تخمین بزنند و از این زمان تقریبی به عنوان راهنمایی برای خدمت به مشتری استفاده کنند. این عدد را به عنوان یک حداقل و مبنا در نظر بگیرید و از همین نقطه فعالیت خود را آغاز کنید.

شرکت شما می‌تواند یک موسسه‌ی مشاوره‌ی بازاریابی، یک مرکز نرم‌افزاری، موسسه‌ای غیرانتفاعی، یک مجتمع آموزشی، نمایندگی فروش اتومبیل، مغازه‌ گل فروشی، رستوران یا حتی یک گروه موسیقی باشد. در هر صورت موفقیت و سود بیشتر به ایجاد مشتریان وفادار(مراجعان، کاربران، خریدارن، مشتریان و اعضا) و ایجاد علاقه در آنها و فعالیت مستمر تجاری مربوط می‌شود.
از آن‌جا که فروش محصولات و ارایه‌ی خدمات به مشتریان فعلی شش تا دوازده برابر کم‌تر از دست‌ و پا کردن مشتریان جدید هزینه دارد، دانستن ارزش وفاداری مشتری و ارتباط تجاری مستمر، امری غیر قابل انکار است.

بر اساس گزارش های موجود:

• بازگشت دوباره پنج درصدی مشتریان، 25 تا 100 درصد سود بیشتر ایجاد خواهد نمود.
• مشتریان دایمی به طور متوسط 67% بیش از مشتریان جدید، برای خدمات شما، پول خرج می کنند.

همه‌ی راه‌ها به روش‌های برقراری ارتباط منتهی می‌شود
در هر رابطه‌ای، روش‌های ارتباط اهمیت بسزایی دارند. توصیه می‌کنم روش شرکت‌های کوچکی را که در گذشته‌های دور به اهمیت برقراری ارتباط مناسب و پویا با مشتریان خود پی بردند، الگوی خود قرار دهید. آنها مشتریان خود را در طول زمان با آموزش و به خاطر سپردن علایق و حق انتخاب‌ فردی تغذیه می‌کردند. آنها این اطلاعات را به واسطه‌ی مشتری و در جریان همین ارتباط خصوصی دوطرفه به دست می‌آوردند. به عبارت دیگر، شرکت‌های مذکور مطابق برنامه‌ای منظم همواره با مشتریان خود در تماس بودند و سعی می‌کردند همواره خود را در ذهن افراد زنده نگه دارند.
محاسبات آماری نشان می‌دهد که برای تبدیل یک مراجعه کننده معمولی به یک مشتری، شرکت‌ها دست کم به برقراری 6 یا 7 تماس نیاز دارند. به یاد داشته باشیم که این تماس‌ها هم وقت‌گیر و هم پرهزینه است. در این مرحله است که بازاریابی الکترونیکی به عنوان مهم‌ترین بخش فعالیت بازاریابی شرکت‌ها وارد عمل می‌شود.

پست الکترونیک، بازدید کنندگان را به مشتریان وفادار دائمی تبدیل می کند
بازاریابی الکترونیکی شما را قادر می‌سازد تا به جای آنکه منفعلانه در انتظار بازدید افراد از وب سایت، دفتر کار یا فروشگاه خود و یا تماس تلفنی آنها باشید، به شکلی فعال با آنها در ارتباط باشید. با این روش شما می‌توانید روابط فعلی خود را استحکام ببخشید و ضمن ایجاد ارتباطات جدید، بازدیدکنندگان تصادفی، خریداران و اعضا را به مشتریان و حامیان بلندمدت شرکت خود تبدیل کنید.
اهمیتی ندارد که مشتریان و بازدیدکنندگان چگونه اطلاعات شرکت شما را می‌یابند. ممکن است شما برای ورود به موتورهای جستجو مبالغی را پرداخت کرده باشید، یا حمایت از یک خبرنامه را به عهده گرفته باشید، یک لیست خبری را اجاره کرده باشید، تبلیغات بنری، فلایرها یا حتی از کارت‌پستال استفاده کرده باشید. در هر صورت بازاریابی الکترونیکی حرف اول را می‌زند. این روش امکان سرمایه‌گذاری شرکت شما را در دیگر شیوه‌های پرهزینه و وقت‌گیر بازاریابی فراهم کرده، روند بازگشت سرمایه را، به ازای هر ریالی که صرف جذب مشتری و ایجاد یک ارتباط تجاری سودآور می کنید، بهبود می‌بخشد.

مطابق تحقیقات شرکت "DoubleClick" بازاریابی الکترونیکی موفق می‌تواند مشتری را متقاعد و با اهداف شرکت همراه کند:
• اجرای مناسب و موفقیت‌آمیز بازاریابی الکترونیکی می‌تواند تاثیری مثبت بر دید مشتری نسبت به شرکت داشته باشد.
• 67% مصرف‌کنندگان آمریکایی به شرکت‌هایی نظر مساعد دارند که از بازاریابی الکترونیکی مجاز به شیوه‌ای مناسب بهره برده‌اند.
• 58% مصرف‌کنندگان این نامه های الکترونیکی را گشوده‌اند و 53% آنها ادعا می‌کنند که نامه ‌های مذکور بر تصمیم آنها در مورد خرید اجناس تاثیر گذاشته است.

چرا بازاریابی الکترونیکی پاسخ مناسبی برای مشکلات است؟
بازاریابی الکترونیکی به دلیل راحتی، در دسترس بودن، بی‌واسطه‌گی، قابلیت پی‌گیری و تاثیر گذاری آن یکی از ابزارهای بازاریابی قدرتمند امروز است. در واقع با افزودن این روش به برنامه‌ی کاری خود، در مقایسه با روش‌های سنتی(نامه مستقیم یا تبلیغات چاپی) در زمان، هزینه و منابع صرفه‌جویی می‌کنید. هم‌چنین اطلاعات مورد نظر شما بسیار سریع منتقل شده، نتیجه‌ تبلیغات خود را در سریع‌ترین زمان ممکن(در مقابل روزها و هفته‌ها) مشاهده می‌کنید.
اگر از بازاریابی الکترونیکی به عنوان ابزاری برای برقراری ارتباط با لیست مشتریان فعلی و تلاش در مداوم سازی آنها استفاده کنید، بیشترین تاثیر را خواهد داشت.

سعی کنید اطلاعات بیشتری را به دفعات بیشتر، ارائه کنید
بازاریابی الکترونیکی راهی آسان و در دسترس برای صرفه‌جویی در هزینه‌های بازاریابی است. در واقع این روش با نسبت پاسخ 5 برابر نامه مستقیم و 25 برابر تبلیغات بنری، موثرترین شیوه برای افزایش فروش، تولید ترافیک و ایجاد مشتریان دایمی است.
برخلاف نامه های معمولی، در این شیوه هیچ هزینه‌ای صرف تولیدات، مواد خام یا پست نمی‌شود. به عبارت دیگر با بازاریابی الکترونیکی شما می‌توانید به سادگی روابط جدیدی را بر اساس ارزش های مشتریان خود پایه‌گذاری کنید و مطمئن باشید که این روابط، حامی و مکمل نام شرکت و عامل متمایز کننده‌ی شما از شرکت‌های رقیب خواهد بود.
روش‌های ارتباطی شما می‌تواند شامل خبرنامه، تبلیغات اختصاصی محصولات و خدمات، اطلاعیه‌ی فروش، معرفی خدمات جدید، دعوت‌نامه به مناسبت مراسم مختلف، کارت‌های تبریک و بسیار بیش‌تر از اینها باشد.

به مشتریان خود آموزش دهید
اطلاعات و آموزش مشتریان شما را به عوامل با ارزشی تبدیل می‌کند، به این معنا که با ایجاد امکان تصمیم‌گیری آگاهانه برای مشتری، احتمال تمایل او به خرید افزایش پیدا می‌کند. چرا آنها را مجبور می‌کنیم که برای کسب اطلاعات مورد نیاز خود به جای دیگری مراجعه کنند؟ شما می‌توانید ضمن فراهم کردن داده‌های ضروری و سوق دادن افراد به وب‌ سایت خود برای استفاده از جزییات بیش‌تر یا خرید، آرام آرام افراد را به فرایند فروش هدایت کنید.
یک خبرنامه الکترونیکی علاوه بر آنکه برای اهداف بلندمدت حفظ مشتری مفید است، می تواند در فروش های لحظه ای با دعوت به خرید مشتری، به اهداف کوتاه مدت شما نیز کمک کند.
در بیشتر موارد، یک مشتری آموزش دیده، تولیدات و خدمات را به بهترین نحو استفاده می‌‌کند. حال حدس بزنید که با ظهور یک محصول جدید، چه کسی اولین خرید را انجام خواهد داد؟
مطالعات حاکی از این است که هم گروه فروشندگان و هم خریداران به طور روز افزون بازاریابی الکترونیکی را ترجیح می‌دهند. مطابق تحقیقات “DoubleClick”:
استفاده از نامه ه ای الکترونیک که با اخذ رضایت مشتری فرستاده می‌شوند، بسیار مورد توجه مشتریان است. 75% افراد از این روش، 25% از روش‌پستی و 0% از روش بازاریابی تلفنی استقبال کرده‌اند.

پرورش دادن روابط درازمدت و بادوام
فرستادن نامه الکترونیکی، راهی آسان و کم‌هزینه برای برقراری روابط سریع و دوام با مشتری است. مزایای این روش دور از تصور شما است. در واقع شما با ارایه‌ی اطلاعات و آموزش به مشتری این ذهنیت را در او ایجاد می‌کنید که فقط شما هستید که می‌توانید به درستی نیازهای او را برآورده کنید. و حتی از این هم مهم‌تر این‌که ممکن است آنها شما را به عنوان یک صاحب‌ نظر و خبره در این کار به شمار بیاورند. با این کار ضمن ایجاد اعتماد، درهای روابط دوجانبه با مشتری گشود شده، آنها مسایل و مشکلات خود را با شما در میان می‌گذارند.
با اطلاعاتی که از مشتریان خود به دست می‌آورید، به تامین نیازهای جاری آنها قادر می‌شوید، پیشنهادهای فروش اختصاصی خود را تنظیم کرده، رقبای خود را پشت سر می‌گذارید. در این فرایند به برخی فرصتهای پنهان در حیطه‌ی فروش که تاکنون به آن نپرداخته بودید نیز واقف می‌شوید.

نتایج را اندازه گیری و روش ها را بهبود ببخشید
منافع به دست آمده از بیش‌تر روش‌های بازاریابی و تبلیغاتی، به سختی قابل اندازه‌گیری است. حال آنکه در بازاریابی الکترونیکی شما به راحتی می‌توانید تعداد نامه ‌های ارسالی، گشوده‌شده، باز نشده، اشتراک و عدم اشتراک افراد و بالاخره تعدادکلیک‌ها را برآورد کنید.
همچنین در این روش می‌دانید که دقیقا چه کسی نامه الکترونیکی شما را گشوده، کدام لینک در نامه شما بیشتر کلیک شده، بیشترین کلیک را داشته‌اند و حتی این که چه کسی روی هر لینک کلیک کرده نیز پی می‌برید. تمام این اطلاعات ضروری شما را قادر می‌سازد تا هرچه بیش‌تر مطالب هدفمندی را به افرادی که احتمال پاسخگویی آنها وجود دارد بفرستید و از این طریق نتایج فروش خود را بهبود بخشید.
نوشته: محمود بشاش

The I-Tech Virtual Laser Keyboard

What is it?

The Virtual Laser Keyboard (VKB) uses both infrared and laser technology to generate an invisible field and project a full-size virtual QWERTY keyboard on any surface.
You can use the VKB (Virtual PC Keyboard) with both your laptop and PC or with a compatible mobile device, Smartphone and PDA.
The I-Tech VKB reacts exactly like a real keyboard.
Direction technology based on optical recognition enables the user to tap the images of the keys, complete with realistic tapping sounds(!), which feeds into the compatible PDA, Smartphone, laptop or PC.

Note:The VKB is both PC and Macintosh compatible...!

Virtual Laser Keyboard Features:

Personal Digital Assistants (PDA's)

Cellular Telephones

Laptops

Tablet PCs

Space saving Computers

Clean Rooms

Industrial Environments

Test Equipment

Sterile and Medical Environments

Transport (Air, Rail, Automotive)

 

More Features:

About the size of a small cellular phone, (90 x 34 x 24 mm), the VKB enables users to type texts or e-mails as easily as with a ordinary keyboard. Imagine how easy it would be, if you had a proper mobile phone keyboard that fits in your pocket...

The I-Tech Virtual Keyboard uses a light projection of a full-sized computer keyboard on almost any surface. Used with PDA's and Smart Phones, the Virtual Keyboard provides a practical way to do e-mail, word processing and spreadsheet tasks, enabling users to leave laptops and computers at home.
VKB's adaptable technology studies the user's finger movements to interpret and record keystrokes. Because the virtual keyboard is an image projected by light, it disappears completely when not in use.

When using the VKB settings can be changed either via your laptop, your PC or your compatible Smartphone and PDA:

Sound: controllable Virtual Keyboard sound effects (keyclicks)

Connection: Connection to the appropriate Laptop/PC port

Intensity: Intensity of the projected Virtual Keyboard

Timeouts: coordinated timeouts to conserve the Virtual Keyboard's battery life

Sensitivity: adjustable sensitivity of the Virtual Keyboard

Auto-repeat: Allows the VKB to automatically repeat a key based on prescribed parameters

Who is it good for

Business men/ women

Suppliers/ Invoice keepers

Students/ teachers

Tourists/ trekkers

High-tech employees

Lawyers/ accountants

Architects

Land surveyors/appraisers

Field engineers

کاغذ جادوئی برای یک اقتصاد دیجیتالی

کاغذهای دیجیتالی با ظاهر و احساس کاغذهای معمولی، اکنون دیگر پدیده ای نیست که فقط درداستان های علمی ـ تخیلی دیده شود. اگر چه کاغذ دیجیتالی کامل با تمام خصوصیات کاغذهای معمولی هنوز وجود ندارد، اما تعدادی از شرکت ها هم اکنون محصول تجاری اولیه از این فناوری را که ممکن است روزی در تابلوهای بزرگ پیام های بازرگانی (بیل بورد) یا صفحات نمایش کامپیوتر و یا در کتاب هایی با قابلیت چاپ مجدد ظاهر شوند، عرضه می کنند.

چالش تکنولوژیکی برای کاغذدیجیتالی این است که نه تنها باید نازک، انعطاف پذیر و قابل استفاده مجدد باشد، بلکه باید از مقدار نسبتاً کمی برق نیز استفاده کند. برای مثال، تصاویر باید با استفاده از نور انعکاسی (مانند کاغذ واقعی) به نمایش درآیند. نه ساطع کردن نور (مانند صفحه نمایش کامپیوتر کیفی یاتلویزیون). این ابداع ممکن است به زودی ماهیت کامپیوترهای دستی (handheld) را دچارتحول کرده و به یک نسل جدید از دستگاه های الکترونیکی منتهی شود. به علاوه، کاغذ دیجیتالی باید یک ریزپردازنده، یک منبع انرژی و قابلیت اتصال به دنیای خارج با استفاده از فناوری بی سیم مانند 802.11 یا Bluetooth را داشته باشد.

اما آنچه به این کاغذ جلوه جادویی می دهد، جوهردیجیتالی آن است.اگرچه برای تولیداین محصول چندفناوری بایکدیگربه رقابت پرداخته اند.اما تمام آن ها ازیک عنصرتصویری مینیاتوری که می تواندیک نقطه واحدسیاه یاسفید، روی صفحه ایجادکند، استفاده می کنند. دریکی ازاین روش ها، عنصرتصویری یک توپ کوچک است که یک سوی آن سفیدوسوی دیگرش سیاه است.توپ می تواندباچرخیدن، قسمت سیاه یاسفیدرانمایان کند. درفناوری دیگر، هرعنصریک کپسول کوچک است که درون آن ذرات میکروسکوپی جوهرکمرنگ بابارمثبت وجوهرتیرهبابارمنفی قراردارد.

یک صفحه مدارچاپی قابل انعطاف حاوی یک شبکه سیمی ظریف، درامتدادپشت کاغذقرارمی گیردکه درپشت هرعنصرتصویری یک نقطه تقاطع دارد. اگرولتاژکمی به یک سیم افقی ویک سیم عمودی داده شود، یک حوزه مغناطیسی کوچک درنقطه تقاطع این سیم به وجودمی آید. یک ریزپردازنده ولتاژورودی به شبکه رابرای تولیدتصویرکنترل می کند.هربارکه ریزپردازنده شبکه رافعال می کند، یک تصویرجدیدروی صفحه نمایش ظاهرمی شود.

سیم کشی کاغذدیجیتالی حدودتراکم مدارهای مدرن راگسترش داده است. یک کاغذدیجیتالی 11×8.5 اینچی بادرجه وضوح 300 نقطه دراینچ رادرنظربگیرید (مانندخروجی یک چاپگرمدل قدیمی)؛ این کاغذفقط برای به نمایش درآوردن یک تصویرسیاه وسفیدبه 8.4 میلیون ازاین کپسول هانیازخواهدداشت!

BPR:مشخصات کلیدی فرآیندها

یک فرآیند عبارت است از یک سری فعالیت های کاری مرتب و هماهنگ که از منابعی استفاده کرده و چیز باارزشی برای مشتریان (داخل یا بیرون سازمان) تولید می کنند. یک فرآیند درون سازمان، نوعا دارای مشخصات زیر است:

● مشتری دارد: یک فرآیند بایستی ارزشی برای دریافت کننده نتیجه ی آن( یعنی مشتری) داشته باشد.دریافت کننده  شخص، سازمان، یا یک فرآیند دیگر است. خروجی های یک فرآیند ممکن است توسط مشتری های خارجی یا داخلی سازمان استفاده گردند. مشتری های خارج از سازمان شامل مردم یا واحد هایی هستند که محصولات را می خرند یا خدمات را از سازمان مورد بحث دریافت می کنند. مشتری های داخلی سازمان همان پرسنل سازمان هستند که ارزش افزوده ی دیگری را در مسیر فرآیند ها تا رسیده به دست مشتری نهایی، به خدمات یا تولید دریافتی اضافه می کنند. مشتری ممکن است برخی فعالیت های داخلی سازمان باشند؛ برای مثال، فیکسچر یا قالب قطعاتی که برای استفاده در فرآیندهای تولید در همان سازمان تولید می گردند.

● مسئولیت ها: بخش ها و سازمان های مختلف درگیر فرآیندها هستند؛ هر فرآیند معمولا در بخشهای مختلف یک سازمان یا چند سازمان تکمیل می گردد؛ برای مثال، یک فرآیند فروش دارای زیر فعالیت های مختلف از جمله تماس مشتری، تکمیل سفارش، حمل کالا، ارسال صورتحساب و امثال آن هاست که هر کدام توسط یک یا چند واحد سازمانی انجام می گیرد.

● از دسترس خارج می شود: وقتی یک فرآیند تکمیل می گردد به شخص یا واحد دیگری منتقل می گردد. این یک عنصر کلیدی در فرآیندهای درون سازمان است و عامل هماهنگی بین فعالیت های مختلف می باشد. این موضوع ضمنا موجب مشکلات و تاخیر ها می گردد و مدیریت را مشکل تر می کند. برای یک طراحی مجدد مفید، مدیریت موثر دراین مشخصه از فرآیند ها، یک نکته ی اساسی است. برای بهبود عملکرد فرآیند ها، مدیریت هماهنگی بیش از توسعه ی بهره وری اثر دارد.

● اطلاعات همراه با فرآیند جریان دارد: در فرآیندها، از جریان اطلاعات برای تولید خروجی ها و هم چنین مشاهده و کنترل فرآیند استفاده می شود. پویایی و تغییرات جریان اطلاعات یکی از راه های طراحی مجدد فرآیندهاست.

● دانش توسط فرآیند ایجاد می شود: این شامل دانش ضروری و جامع در خصوص فرآیند است که دست اندرکاران آن فرآیند را قادر به اجرای موثر مسئولیت ها در شرایط مختلف می کند. ضمنا دانش اطراف فرآیند ها شامل منحنی های رفتاری، استثناهای جدید،  FAQ، ایده های توسعه و بهبود فرآیند می باشد که مرتب از طریق جمع آوری اطلاعات از آن هایی که با فرآیند سرو کار دارند( از قبیل پرسنل، مشتری ها و فروشنده ها) توسعه می یابد.

● توسعه ی ظرفیت ایجاد دانش: یک را ه حل دیگر برای طراحی مجدد فرآیندها از طریق آموزش پذیر کردن فرآیند وتبدیل آن به یک منبع تحول برای دست اندرکاران آن فرآیند می باشد.

● حالت های گروهی فرآیندها بجای موردی: دارای ویرایش ها یا حالت ها ی متعدد است که هر کدام براساس شرایط خاص یا نوع مشتری اجرا می شوند. هر یک از این حالت ها یا ویرایش ها به تعداد زیاد اجرا می شوند. برای آن هایی که با نظریه ی مجوعه ها آشنایی دارند، این به معنای گروهی( Class) بودن یک فرآیند سازمانی است تا یک موردی(Instance) بودن آن.

● ترکیب ارزش افزوده در یک فرآیند: هر فرآیند سازمانی از کار ارزش افزوده مستقیم ، کار ارزش افزوده ی غیر مستقیم( از قبیل فرآیند های مدیریتی، حسابداری و غیره) تشکیل می شوند. ارزش افزوده ی غیر مستقیم آن چیزی است که فرآیند قادر به افزایش ارزش افزوده می کند اما نه به طور مستقیم. توازن بین این دو نوع ارزش افزوده مستقیم و غیر مستقیم، خود یک هنر و شگرد است. این یک پارامترطراحی است که به دقت توجه می شوند که هزینه ها و بهای کنترل مدیریت هر چه بیشتر کاهش یابد.

● درجه ی ساخت یافتگی هر فرآیند: برخی انواع فرآیند ها بسیار ساخت یافته است و در آن ها فرآیند از یک سری مراحل به دقت تعریف شده و منظم تشکیل می شود. برخی دیگر از فرآیند ها کاملا سیال بوده و از قبل قابل پیش بینی نمی باشند. فرآیند ایجاد محصول یا خدمات جدید از نوع دست دوم است. فرآیندهایی که بر مبنای دانش متمرکز هستند به سختی در یک ساختار قابل تعریف جای می گیرند. در مقابل، فرآیند هایی که شامل کار عملیاتی یا صرفا اداری هستند به راحتی در قالب ساختار جای می گیرند. تدابیر طراحی مجدد فرآیند به نسبت درجه ی ساخت یافتگی فرآیند ها متفاوت است گرچه فرآیند ها دارای مشخصات بیشتر می باشند اما موارد اشاره شده برای درک عمیق تر طراحی مجدد فرآیند ها کافی است.

سایبراسپیس چیست؟

فضای سایبر (Cyberspace) عبارتی است که در دنیای اینترنت، رسانه و ارتباطات بسیار شنیده می‌شود.

به نظر می رسد بکارگیری این اصطلاح در این زمینه و برای ارجاع به امور فنی به آن رنگ و بویی صرفا فنی و مکانیکی داده باشد. ملاحظه دقیق‌تر این اصطلاح نشان می‌دهد که این واقعیت، وجوه و جنبه های متنوعی از جمله خصلت های روانشناختی قابل توجه نیز دارد. در منابع موجود آمده است که:

واژه سایبر از لغت یونانی Kybernetes به معنی سکاندار یا راهنما مشتق شده است. نخستین بار این اصطلاح "سایبرنتیک" توسط ریاضیدانی به نام نوربرت وینر Norbert Wiener در کتابی با عنوان "سایبرنتیک و کنترل در ارتباط بین حیوان و ماشین" در سال 1948 بکار برده شده است. سایبرنتیک علم مطالعه و کنترل مکانیزم ها در سیستم‌های انسانی، ماشینی (و کامپیوتر ها) است.

سایبر پیشوندی است برای توصیف یک شخص، یک شی، یک ایده و یا یک فضا که مربوط به دنیای کامپیوتر و اطلاعات است. در طی توسعه اینترنت واژه های ترکیبی بسیاری از این کلمه سایبر بوجود آمده است که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:

‍ فضای سایبر(Cyberspace)، شهروند سایبر (Cybercitizen) ، پول سایبر (‍Cybercash)، فرهنگ سایبر (Cyberculture)، راهنمایی فضای سایبر (CyberCoach) ، تجارت سایبر (Cyberbussiness) ، کانال سایبر (Cyberchannel) و ....

واژه "فضای سایبر" را نخستین بار ویلیام گیبسون William Gibson نویسنده داستان علمی تخیلی در کتاب نورومنسر Neuromancer در سال 1984 به کار برده است.

فضای سایبر در معنا به مجموعه هایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق کامپیوتر و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی گفته می شود.

یک سیستم آنلاین نمونه ای از فضای سایبر است که کاربران آن می‌توانند از طریق ایمیل با یکدیگر ارتباط بر قرارکنند. بر خلاف فضای واقعی، در فضای سایبر نیاز به جابجایی‌های فیزیکی نیست و کلیه اعمال فقط از طریق فشردن کلیدها یاحرکات ماوس صورت می‌گیرد.

این عدم جابجایی فیزیکی، محققان را واداشت که به مطالعه برخی شباهت‌های فضای سایبر با حالت های نا هشیاری، بخصوص حالت‌های ذهنی‌ای که در رویا ها ظاهر می‌شوند، بپردازند.

آنان با الهام از گفته های یکی از رهبران بزرگ "ذن" به نام چانگ تزو (Chuang Tzu) برای تحقیقات خود در زمینه کشف شباهت‌هایی بین فضای سایبر و رویا بهره جسته اند. گفته می شود که:

"چانگ تزو شبی در خواب می بیند که یک پروانه شده است. وقتی بیدار می شود با خود می اندیشد: آیا من مردی هستم که خواب می بیند پروانه شده است، یا اینکه پروانه ای هستم که اکنون خواب می بیند یک"مرد" شده است."

روند کاری یک کاربر کامپیوتر در فضای سایبر دقیقا نوعی یکی شدن یا محو شدن در درون واقعیتی متفاوت یعنی واقعیتی مجازی که ورای قوانین و واقعیت های واقعی است. مانند یک رهبر ذن در هنگام مدیتیشن که با محیط اطراف خود به وحدت می رسد، کاربر کامپیوتر هم در هنگام کار در فضای مجازی با آن یکی می شود.

شما تقریبا بی حرکت و آرام می نشینید، چشمانتان روی پرده ای درخشان خیره می‌شود، اتاق کاملا تاریک است، تنها منبع نور در درون شما است و در حالیکه همه توجه و ذهنتان بر کلمات و تصاویر این پرده درخشان متمرکز است ، انگشتانتان کلیدهای کی بورد را می‌نوازد. در این لحظه دوست دارید با ذهنیات و تصورات خود یگانه شوید . مرز بین دنیای درون و بیرون تقریبا ناپدید می‌شود و دیگر گذر زمان معنایی ندارد.

البته این سناریوی هر روز کاربران کامپیوتر نیست. زیرا اغلب اوقات ما صرفا به جهت انجام کاری مشخص و بدون آنکه به درون جهان مجازی فرو رویم به صفحه کلید ضربه می زنیم اما اگر از استفاده های دم دستی کامپیوتر صرف نظر کنیم و از کاربران حرفه ایی و پروپاقرص کامپیوتر پرس و جو کنیم درخواهیم یافت که بسیاری از آن ها به راحتی لحظاتی را به یاد می‌آورند که گویی هیچ حائل و فاصله ای بین خود و کامپیوتر شان احساس نمی‌کردند.

در واقع می توان گفت که فضای سایبر گستره ایی از ذهن است که می تواند تمامی اشکال زندگی منطقی را بسط و معنا دهد. شما می توانید حالت های متنوع و متفاوت ذهنی را از قبیل تخیلات(خیالپردازی ها) خیالپروری ها، توهمات، حالات هیپنوتیستیک و سطوح گوناگونی از هوشیاری را در فضای مجازی تجربه کنید. تحت این چنین شرایط است که فضای سایبر همانند دنیای "رویا" می شود. دنیایی که وقتی ما به خواب فرو می رویم ، پدیدار می شود.

فضای سایبر را نمی توان تنها یک"بزرگ شاهراه اطلاعاتی" ساده دانست. زیرا تجربه ذهنی ما در فضای مجازی با تجربه ذهنی ما زمانی که بی هیچ هدف و ارزشی خیالبافی می کنیم، کاملا متفاوت است. در واقع همانگونه که علم روانشناسی خواب شبانه را برای حفظ سلامتی، توسعه عاطفی و رشد شخصیت یک فرد ضروری می داند، این فضای مجازی هم بیش از هر چیز دیگری در خدمت روان انسان است. زیرا مرزهای بین وا قعیت های آگاهانه و نا آگاهانه را به هم نزدیک ساخته و می تواند درباره معنای "واقعیت" چیز هایی به ما بگوید.



محیط "په‌لیس" (Palace) یک محیط چت گرافیکی است که ما برای این تحقیق آن را انتخاب کرده ایم. کاربران در این محیط می توانند برای برقراری ارتباط با دیگران از بین صورتک های گرافیکی موجود در آن محیط، یک یا چند صورتک را برای باز نمایی شخص خود انتخاب کنند. این صورتک ها هر یک موقعیت یا حالت روانی خاصی را بیان می کند. بعضی از این حالت های "رویاگونه" در محیط "په‌لیس" را می توان در دیگر فضاهای مجازی هم پیدا کرد. ولی تعدادی از این حالت های تنها در محیط "پلس" وجود دارند و کاملا بی نظیر و خاص هستند.

مهم تر از همه این است که محیط "په‌لیس" مانند رویا بسیار مجذوب کننده است. چرا که این محیط یک "تجربه بصری" جدی است. یک مثل قدیمی می‌گوید : "یک تصویر با ارزش تر از هزاران کلمه است ." علم روانشناسی هم تجربه بصری را تجربه ای بسیار غنی و تصاویر و نمادها را زبان ناآگاهانه می نامند.

برای درک و آشنایی بیشتر با این"تجربه بصری" باید از دیدگاه روانشناسی خواب، رویا و رویا بینی را مورد توجه قرار داد.

برخی از ویژگی های رویا و رویا بینی از دیدگاه روانشناسی را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

- در رویا قوانین مرسوم زمان، مکان و مسافت اجرا نمی شود

- فردی که خواب می بیند می تواند مکررا از یک ماجرا به ماجرایی دیگری منتقل شود، بی آنکه روی زمین سفر کند. ممکن است فرد در خواب خود درگیر ماجرایی در تهران باشد اما بلافاصله درگیر ماجرایی در هاوایی گردد....

- در رویا حسی از مسافت یا مکان وجود ندارد، مسافت و مکان به مفهوم مادی تنها روی زمین خاکی معنا دارد .

- همچنین کشش جاذبه زمین و آگاهی روزانه اغلب در رویا ناپدید می شوند.

- فرد می تواند چون جسمی شناور در فضا، در حال پریدن یا پرواز کردن باشد. دقیقا بر خلاف آنچه که به عنوان قوانین نیوتن به اثبات رسید است.

حالت های فوق در فضای سایبر در حد وسیع تری رخ می دهد. زیرا کاربران در آن فضا از قوانین و آگاهی های زمینی فرا تر می روند: آن ها تنها با یک کلیک ساده بر روی نگاره‌ایی می توانند از مکانی به مکان دیگر انتقال یابند، بدون هیچ حرکتی در پاها یا چرخشی درچرخ ها و یا هیچ عاملی که برای اثبات حرکت فرد وجود داشته باشد.

این تنها یک تغییر بصری و روانی است که انتقال را نشان می دهد. در حالی‌که شما با وجودی مادی، درون اتاقی با انتخاب شخصی و کاملا بیدار نشسته اید. و آنچه که اتفاق می افتد مانند رویایی است که به شما احساسی از لذت و آسودگی می‌بخشد.

شاید زمانی نه چندان دور ما هم با این گفته چانگ تزو (Chuang Tzu) هم کلام شویم ؛ آیا این ما هستیم که در فضای سایبر به عنوان کاربر سیر می کنیم یا اینکه این فضای سایبر است ، که به عنوان بخشی از برنامه های خود ما را تعریف می کند ، کسی چه می داند؟

مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ای روزنامه همشهری


نویسنده: هلن صدیق بنای

بررسى روابط عمومى دیجیتال و نقش آن در بهبود اطلاع رسانى

امروزه فناورى هاى جدید با حجمى فراوان زندگى و محیط کار ما و حتى ابعاد وجودى ما را تحت تاثیر قرار داده و بشر امروز بدون فناورى و بهره گیرى از آن امکان عملى براى ادامه حیات خود ندارد. شتاب انتشار داده ها و آمار و اطلاعات ناشى از عصر دیجیتال و الکترونیک به حدى است که مى توان از آن به انفجار اطلاعات تعبیر کرد.اینترنت مانند تار عنکبوت از میلیون ها کامپیوتر تشکیل شده که توسط ماهواره هاى مخابراتى، شبکه هاى زمینى تار مویى و وسایل بى سیم به یکدیگر متصل شده اند.

امروزه حداقل ۵۲ میلیون نفر در بیش از ۱۶۰ کشور دنیا به اینترنت دسترسى دارند و فضاى مجازى مخلوق کامپیوتر در ۲۰ سال آینده عامل اصلى رشد اقتصادى خواهد بود و این امر باعث مطرح شدن تغییر بزرگراه اطلاعات به اینترنت در سال ۱۹۹۵ گردید. فضاى مجازى نحوه برقرارى ارتباط میان افراد و انتشار اطلاعات در سازمان ها و نهادها و موسسات را از اساس دگرگون کرده است. امروزه شاهد انقلاب جدید در زمینه اطلاع یابى و اطلاع رسانى و ارتباطات در فضاى مجازى هستیم و دهکده جهانى به ذهنیت جهانى تبدیل شده است.

اکنون انقلاب ارتباطات به انقلاب اطلاعات و انفورماتیک تغییر ماهیت داده است. روابط عمومى که به عنوان حلقه واسط و اتصال دهنده نهادها و سازمان ها به جامعه عمل مى کند، باید در ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفته تر نقش حیاتى خود را ایفا کند.پیشرفت انفورماتیک در حال حاضر به حدى است که مجازى سازى امرى اجتناب ناپذیر به نظر مى رسد. محیط هاى مجازى مى توانند موانعى که همواره انسان و فناورى را از هم دور نگه داشته است از میان بردارند. در این میان روابط عمومى دیجیتالى فرصت هایى را فراهم مى سازد تا کیفیت ارائه خدمات به کاربران بهبود یافته و آنان را قادر مى سازد در هر ثانیه و دقیقه به حجم وسیعى از خدمات و اطلاعات دسترسى پیدا نمایند. این نوع جدید روابط عمومى ها اطلاعات و داده هاى فناورى ارتباطى را براى ارائه خدمات بهتر به کار مى گیرند.

• مفهوم روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى دیجیتال عبارت است از: «استفاده از فناورى دیجیتالى خصوصاً کاربردهاى مبتنى بر وب سایت هاى اینترنتى براى افزایش دسترسى و ارائه خدمات و اطلاعات ارتباطى به کاربران و سازمان ها و نهادها و دریافت اطلاعات از طریق آن.» این روش زمینه بالقوه اى براى کمک به ایجاد رابطه اى ساده، روان و موثر بین سازمان ها و موسسات با سازمان ها و موسسات دیگر و نهادهاى اجتماعى و مدنى در راستاى ارائه خدمات اطلاعات و خدمات ارزان قیمت، فورى و فراگیر به کلیه گروه هاى کاربر فراهم خواهد کرد.

بنابراین وظیفه روابط عمومى الکترونیکى و دیجیتال، ارائه اطلاعات و خدمات آن لاین از طریق اینترنت یا سایر وسایل الکترونیکى است.افزایش تقاضاى دسترسى به اینترنت براى دریافت خدمات و اطلاعات و اطلاع رسانى، روش هاى ارتباطى و کار و زندگى را تحت تاثیر قرار داده، لذا مدیران روابط عمومى نمى توانند نسبت به این درخواست ها و تحولات بى تفاوت باشند.در روابط عمومى سنتى، ارتباطى یک سویه با مخاطب آن هم به طور جمعى صورت مى گرفت و شاهد یک روابط عمومى محورى بودیم ولى در فضاى جدید با مشترى محورى آن هم به صورت انفرادى مواجه هستیم.

• ویژگى هاى روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى در جوامع اطلاعاتى آینده نقش مهمى در امر اطلاع رسانى بهینه، ارائه سرویس ها و خدمات به تک تک افراد جامعه خواهد داشت. ویژگى هاى خاص روابط عمومى دیجیتال سبب تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز، بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و کاهش هزینه ها خواهد شد. روابط عمومى دیجیتال جهت ایفاى نقش هاى مورد اشاره ویژگى هاى خاصى را داراست که به برخى از آنها اشاره مى شود.

* در روابط عمومى دیجیتال بهره گیرى از فناورى هاى نوین، هدف نیست بلکه وسیله است. وسیله اى که از آن جهت ارائه خدمات و سرویس هاى مورد نیاز مخاطبان مورد استفاده قرار مى گیرد. روابط عمومى دیجیتال در بند قید زمان و مکان نیست، خدمات و اطلاعات در تمامى روزها و ساعات در دسترس شهروندان و مخاطبان است. این مسئله تا حد زیادى ضمن دسترسى راحت تر و بیشتر شهروندان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز خود، سبب جلوگیرى از اتلاف وقت و نیز کاهش هزینه هایى از جمله ایاب و ذهاب، کاهش آلودگى هوا و ترافیک و غیره مى شود.

* روابط عمومى دیجیتال منتظر نمى ماند تا ببیند مخاطب چه مى خواهد بلکه قبلاً فکر همه چیز را کرده است و براى برآورده شدن خواسته هاى مخاطبان خود تمهیدات لازم را اندیشیده است.

* کارگزار روابط عمومى دیجیتال یک آدم فنى نیست و نباید هم باشد بلکه او ضمن آشنایى با مسایل IT و تسلط به مسایل ارتباطى ایده مى دهد و تصمیم سازى مى کند.

* اگرچه در روابط عمومى دیجیتال فناورى هاى نوین ارتباطى نقش عمده اى را بازى مى کنند اما با این حال همواره تکنولوژى سهم کمترى نسبت به بینش دیجیتالى دارد.

* جریان ارتباطى در روابط عمومى دیجیتال برخلاف گذشته یک سویه و عمودى یعنى از بالا به پایین و امرى نیست، بلکه برعکس در این نوع روابط عمومى، ارتباطى دوسویه بین سازمان و مردم حاکم است، ضمن اینکه مخاطب در روابط عمومى دیجیتال جمع نیست بلکه فرد است و روابط عمومى دیجیتال مى بایست پاسخگوى تک تک اعضاى جامعه اطلاعاتى باشد.


کار روابط عمومى دیجیتالى طرح ایده آن هم با بینش دیجیتالى است. در واقع جنبه هاى سخت افزارى مربوط به فناورى هاى ارتباطى در تخصص و وظیفه مهندسین مربوطه است و کارگزار روابط عمومى وظیفه اش طرح ایده هایى است که این ابزار را در جهت رسیدن به اهداف خود به کار مى گیرد.

• وظایف روابط عمومى دیجیتال
مهمترین وظیفه روابط عمومى دیجیتال در جامعه اطلاعاتى آینده، برقرارى ارتباط دوسویه و متعامل بین سازمان ها و مردم، ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیز شهروندان به طور مداوم و شبانه روزى است. روابط عمومى دیجیتال این وظایف را با بهره گیرى از فناورى هاى نوین ارتباطى و از جمله اینترنت انجام خواهد داد. اهم وظایفى که روابط عمومى دیجیتال در یک جامعه اطلاعاتى انجام خواهد داد عبارتند از:

* هدف روابط عمومى دیجیتال ساده سازى نحوه ارائه خدمات به شهروندان و سازمان ها و نهادها و تسهیل دسترسى آنان به این خدمات است.

* روابط عمومى دیجیتال نقش مهمى در بهبود کارایى و اثربخشى نهادها و سازمان ها و موسسات از طریق حذف لایه هاى ساختارى ایفا خواهد کرد.

* روابط عمومى دیجیتال سعى در تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان سازمان ها به اطلاعات مورد نیاز از طریق جایگزینى شهروند مدارى و اجتماع مدارى به جاى بوروکراسى مدارى دارد.

* بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و تضمین پاسخگویى و اطلاع دهى در خصوص نیازهاى شهروندان و سازمان ها از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. در یک جامعه اطلاعاتى روابط عمومى موظف به پاسخگویى به شهروندان و رفع نیازهاى آنان و ارائه خدمات مربوط به آنان است.

* افزایش خلاقیت از طریق به کارگیرى مکانیسم هاى ارتباطى و اطلاع گیرى و اطلاع رسانى در امور دولتى و غیردولتى از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. این مسئله منجر به افزایش بهره ورى و کارایى نهادها و سازمان ها و بهبود امور جارى خواهد شد.

* ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و اطلاع رسانى و کاهش هزینه ها از طریق یکپارچه سازى و حذف موانع و سیستم هاى زاید وظیفه دیگر روابط عمومى دیجیتال است.

• تحقق روابط عمومى دیجیتال
فناورى هاى نوین ارتباطى زندگى انسان ها را دگرگون ساخته است و با فراگیرتر شدن آنها ابعاد مختلف زندگى جوامع انسانى تغییراتى شگرف خواهد داشت. به تبع این تغییرات صحبت از جامعه اطلاعاتى است، جامعه اى که زندگى در آن مبتنى و وابسته به فناورى هاى ارتباطى نوین از قبیل اینترنت است. لذا تمامى سازمان ها و دولت ها در تلاشند تا خود را براى حضور موثر در جامعه اطلاعاتى مهیا سازند. از این رو باید شرایطى را فراهم ساخت تا روابط عمومى ها نیز نسبت به ایجاد تغییرات لازم در خود اقدامات لازم را انجام دهند. به منظور پیاده سازى و ایجاد ساختارهاى لازم براى تحقق روابط عمومى دیجیتال، باید نکات ذیل را در نظر گرفت.
* رهبرى سازمان که در راس هرم سازمانى قرار دارد مى تواند با اندیشیدن تدابیر لازم و حمایت از طرح هاى پیشنهادى، روابط عمومى ها را براى رسیدن به اهداف خود یارى رساند.
* ایجاد بینش سازمانى در بین مدیران در خصوص ضرورت جهت گیرى فعالیت ها و برنامه هاى روابط عمومى به این سمت و سوی.

* تعهد به تامین منابع و امکانات مورد نیاز روابط عمومى ها از سوى مسئولان.

* حمایت واقعى از تغییر روابط عمومى از سنتى به الکترونیکى و دیجیتالی.

* اجراى سریع تغییرات مورد نظر.

* طراحى استراتژیک جهت تحولات آتی.

* آمادگى بافت سازمانى براى این تحولات و ایجاد امید به عدم خطر افتادن آنها.

گذر از عصر صنعتى ملى به عصر دیجیتالى جهانى مستلزم این است که غیر از متخصصان فنى، دیگران نیز بتوانند به تحولات مدیریت جدید و مهارت هاى ارتباطات و رهبرى کمک کنند، از این رو مهمترین نقش رهبران و مسئولان روابط عمومى ها، تبیین تاثیر فناورى هاى جدید بر نهادها و سازمان هاست. رهبران سازمان ها نه تنها باید واقعیت فناورى هاى جدید را درک کنند و آگاهى مناسبى از آن داشته باشند، بلکه محدودیت هاى خود را بشناسند. فناورى هاى جدید این امکان را فراهم مى نماید که کارکنان روابط عمومى در هر جایى که هستند براساس زمان خود کار کنند.

• مشکلات روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى الکترونیکى نقش مهمى در جهت ارائه اطلاعات و خدمات کیفى در یک جامعه اطلاعاتى به مخاطبان دارد، لکن تحقق این نوع از روابط عمومى با مشکلات چندى روبه رو است که مى بایست مسئولان امر از هم اکنون به فکر چاره اندیشى براى مشکلات مورد اشاره باشند و زمینه را براى رسیدن به یک روابط عمومى ایده آل در جامعه اطلاعاتى آینده مهیا سازند. برخى مشکلات و محدودیت هاى فراروى روابط عمومى ها جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال عبارتند از:

- عدم اطلاع کافى مدیران سازمان ها از مفاهیم مربوط به جامعه اطلاعاتى و روابط عمومى دیجیتال، ضرورت حرکت به این سمت و سو، کارکردهاى آن و نیز امکانات و ابزار مورد نیاز یکى از مشکلات فراروى تحقق روابط عمومى دیجیتال است.

- فرهنگ و ذهنیت مردم سنتى است که مى بایست این فرهنگ و ذهنیت متناسب با شرایط جامعه اطلاعاتى تغییر یابد که البته تغییر آن هزینه زیادى را در پى خواهد داشت.

- عدم وجود زیرساخت هاى مورد نیاز در زمینه فناورى هاى اطلاعاتى از قبیل گسترش اینترنت و عدم آموزش کافى عموم جهت استفاده از این فناورى ها نیز از جمله مشکلات موجود است که مى بایست جهت حل آن تدابیرى لازم اندیشیده شود. چرا که شرط نخست براى تحقق جامعه اطلاعاتى وجود زیرساخت هاى لازم و مورد نیاز آن است.

- امنیت در روابط عمومى دیجیتال دچار مشکل است و از آنجا که عمده فعالیت هاى روابط عمومى دیجیتال ارائه اطلاعات و خدمات مورد نیاز از طریق فناورى هاى نوین ارتباطى همانند اینترنت است مى بایست جهت جلوگیرى از مخدوش شدن و سوءاستفاده از اطلاعات تدابیر لازم اندیشیده شود.

• • •
به هر حال جوامع امروزى اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتى آینده هستند، جامعه اى که فناورى هاى اطلاعات و ارتباطات تمامى ابعاد زندگى انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام در سخنان خود بارها به اهمیت این مسئله پرداخته اند و لزوم اندیشیدن تدابیر لازم در این زمینه را یادآور شده اند که از جمله مصادیق آن مى توان به تدوین طرح تکفا، اجراى طرح تحول نظام ادارى کشور و برگزارى چندین همایش اشاره کرد. لذا همسو با این اقدامات و تلاش ها تغییرات به وجود آمده در سازمان ها و نهادها در سال هاى آتى، روابط عمومى ها نیز مى بایست با اندیشیدن تدابیر لازم و با ایجاد تغییرات مورد نظر زمینه هاى لازم را جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال آماده سازند.
امروزه فناورى هاى جدید با حجمى فراوان زندگى و محیط کار ما و حتى ابعاد وجودى ما را تحت تاثیر قرار داده و بشر امروز بدون فناورى و بهره گیرى از آن امکان عملى براى ادامه حیات خود ندارد. شتاب انتشار داده ها و آمار و اطلاعات ناشى از عصر دیجیتال و الکترونیک به حدى است که مى توان از آن به انفجار اطلاعات تعبیر کرد.اینترنت مانند تار عنکبوت از میلیون ها کامپیوتر تشکیل شده که توسط ماهواره هاى مخابراتى، شبکه هاى زمینى تار مویى و وسایل بى سیم به یکدیگر متصل شده اند.

امروزه حداقل ۵۲ میلیون نفر در بیش از ۱۶۰ کشور دنیا به اینترنت دسترسى دارند و فضاى مجازى مخلوق کامپیوتر در ۲۰ سال آینده عامل اصلى رشد اقتصادى خواهد بود و این امر باعث مطرح شدن تغییر بزرگراه اطلاعات به اینترنت در سال ۱۹۹۵ گردید. فضاى مجازى نحوه برقرارى ارتباط میان افراد و انتشار اطلاعات در سازمان ها و نهادها و موسسات را از اساس دگرگون کرده است. امروزه شاهد انقلاب جدید در زمینه اطلاع یابى و اطلاع رسانى و ارتباطات در فضاى مجازى هستیم و دهکده جهانى به ذهنیت جهانى تبدیل شده است.

اکنون انقلاب ارتباطات به انقلاب اطلاعات و انفورماتیک تغییر ماهیت داده است. روابط عمومى که به عنوان حلقه واسط و اتصال دهنده نهادها و سازمان ها به جامعه عمل مى کند، باید در ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفته تر نقش حیاتى خود را ایفا کند.پیشرفت انفورماتیک در حال حاضر به حدى است که مجازى سازى امرى اجتناب ناپذیر به نظر مى رسد. محیط هاى مجازى مى توانند موانعى که همواره انسان و فناورى را از هم دور نگه داشته است از میان بردارند. در این میان روابط عمومى دیجیتالى فرصت هایى را فراهم مى سازد تا کیفیت ارائه خدمات به کاربران بهبود یافته و آنان را قادر مى سازد در هر ثانیه و دقیقه به حجم وسیعى از خدمات و اطلاعات دسترسى پیدا نمایند. این نوع جدید روابط عمومى ها اطلاعات و داده هاى فناورى ارتباطى را براى ارائه خدمات بهتر به کار مى گیرند.

• مفهوم روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى دیجیتال عبارت است از: «استفاده از فناورى دیجیتالى خصوصاً کاربردهاى مبتنى بر وب سایت هاى اینترنتى براى افزایش دسترسى و ارائه خدمات و اطلاعات ارتباطى به کاربران و سازمان ها و نهادها و دریافت اطلاعات از طریق آن.» این روش زمینه بالقوه اى براى کمک به ایجاد رابطه اى ساده، روان و موثر بین سازمان ها و موسسات با سازمان ها و موسسات دیگر و نهادهاى اجتماعى و مدنى در راستاى ارائه خدمات اطلاعات و خدمات ارزان قیمت، فورى و فراگیر به کلیه گروه هاى کاربر فراهم خواهد کرد.

بنابراین وظیفه روابط عمومى الکترونیکى و دیجیتال، ارائه اطلاعات و خدمات آن لاین از طریق اینترنت یا سایر وسایل الکترونیکى است.افزایش تقاضاى دسترسى به اینترنت براى دریافت خدمات و اطلاعات و اطلاع رسانى، روش هاى ارتباطى و کار و زندگى را تحت تاثیر قرار داده، لذا مدیران روابط عمومى نمى توانند نسبت به این درخواست ها و تحولات بى تفاوت باشند.در روابط عمومى سنتى، ارتباطى یک سویه با مخاطب آن هم به طور جمعى صورت مى گرفت و شاهد یک روابط عمومى محورى بودیم ولى در فضاى جدید با مشترى محورى آن هم به صورت انفرادى مواجه هستیم.

• ویژگى هاى روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى در جوامع اطلاعاتى آینده نقش مهمى در امر اطلاع رسانى بهینه، ارائه سرویس ها و خدمات به تک تک افراد جامعه خواهد داشت. ویژگى هاى خاص روابط عمومى دیجیتال سبب تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز، بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و کاهش هزینه ها خواهد شد. روابط عمومى دیجیتال جهت ایفاى نقش هاى مورد اشاره ویژگى هاى خاصى را داراست که به برخى از آنها اشاره مى شود.

* در روابط عمومى دیجیتال بهره گیرى از فناورى هاى نوین، هدف نیست بلکه وسیله است. وسیله اى که از آن جهت ارائه خدمات و سرویس هاى مورد نیاز مخاطبان مورد استفاده قرار مى گیرد. روابط عمومى دیجیتال در بند قید زمان و مکان نیست، خدمات و اطلاعات در تمامى روزها و ساعات در دسترس شهروندان و مخاطبان است. این مسئله تا حد زیادى ضمن دسترسى راحت تر و بیشتر شهروندان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز خود، سبب جلوگیرى از اتلاف وقت و نیز کاهش هزینه هایى از جمله ایاب و ذهاب، کاهش آلودگى هوا و ترافیک و غیره مى شود.

* روابط عمومى دیجیتال منتظر نمى ماند تا ببیند مخاطب چه مى خواهد بلکه قبلاً فکر همه چیز را کرده است و براى برآورده شدن خواسته هاى مخاطبان خود تمهیدات لازم را اندیشیده است.

* کارگزار روابط عمومى دیجیتال یک آدم فنى نیست و نباید هم باشد بلکه او ضمن آشنایى با مسایل IT و تسلط به مسایل ارتباطى ایده مى دهد و تصمیم سازى مى کند.

* اگرچه در روابط عمومى دیجیتال فناورى هاى نوین ارتباطى نقش عمده اى را بازى مى کنند اما با این حال همواره تکنولوژى سهم کمترى نسبت به بینش دیجیتالى دارد.

* جریان ارتباطى در روابط عمومى دیجیتال برخلاف گذشته یک سویه و عمودى یعنى از بالا به پایین و امرى نیست، بلکه برعکس در این نوع روابط عمومى، ارتباطى دوسویه بین سازمان و مردم حاکم است، ضمن اینکه مخاطب در روابط عمومى دیجیتال جمع نیست بلکه فرد است و روابط عمومى دیجیتال مى بایست پاسخگوى تک تک اعضاى جامعه اطلاعاتى باشد.


کار روابط عمومى دیجیتالى طرح ایده آن هم با بینش دیجیتالى است. در واقع جنبه هاى سخت افزارى مربوط به فناورى هاى ارتباطى در تخصص و وظیفه مهندسین مربوطه است و کارگزار روابط عمومى وظیفه اش طرح ایده هایى است که این ابزار را در جهت رسیدن به اهداف خود به کار مى گیرد.

• وظایف روابط عمومى دیجیتال
مهمترین وظیفه روابط عمومى دیجیتال در جامعه اطلاعاتى آینده، برقرارى ارتباط دوسویه و متعامل بین سازمان ها و مردم، ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیز شهروندان به طور مداوم و شبانه روزى است. روابط عمومى دیجیتال این وظایف را با بهره گیرى از فناورى هاى نوین ارتباطى و از جمله اینترنت انجام خواهد داد. اهم وظایفى که روابط عمومى دیجیتال در یک جامعه اطلاعاتى انجام خواهد داد عبارتند از:

* هدف روابط عمومى دیجیتال ساده سازى نحوه ارائه خدمات به شهروندان و سازمان ها و نهادها و تسهیل دسترسى آنان به این خدمات است.

* روابط عمومى دیجیتال نقش مهمى در بهبود کارایى و اثربخشى نهادها و سازمان ها و موسسات از طریق حذف لایه هاى ساختارى ایفا خواهد کرد.

* روابط عمومى دیجیتال سعى در تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان سازمان ها به اطلاعات مورد نیاز از طریق جایگزینى شهروند مدارى و اجتماع مدارى به جاى بوروکراسى مدارى دارد.

* بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و تضمین پاسخگویى و اطلاع دهى در خصوص نیازهاى شهروندان و سازمان ها از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. در یک جامعه اطلاعاتى روابط عمومى موظف به پاسخگویى به شهروندان و رفع نیازهاى آنان و ارائه خدمات مربوط به آنان است.

* افزایش خلاقیت از طریق به کارگیرى مکانیسم هاى ارتباطى و اطلاع گیرى و اطلاع رسانى در امور دولتى و غیردولتى از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. این مسئله منجر به افزایش بهره ورى و کارایى نهادها و سازمان ها و بهبود امور جارى خواهد شد.

* ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و اطلاع رسانى و کاهش هزینه ها از طریق یکپارچه سازى و حذف موانع و سیستم هاى زاید وظیفه دیگر روابط عمومى دیجیتال است.

• تحقق روابط عمومى دیجیتال
فناورى هاى نوین ارتباطى زندگى انسان ها را دگرگون ساخته است و با فراگیرتر شدن آنها ابعاد مختلف زندگى جوامع انسانى تغییراتى شگرف خواهد داشت. به تبع این تغییرات صحبت از جامعه اطلاعاتى است، جامعه اى که زندگى در آن مبتنى و وابسته به فناورى هاى ارتباطى نوین از قبیل اینترنت است. لذا تمامى سازمان ها و دولت ها در تلاشند تا خود را براى حضور موثر در جامعه اطلاعاتى مهیا سازند. از این رو باید شرایطى را فراهم ساخت تا روابط عمومى ها نیز نسبت به ایجاد تغییرات لازم در خود اقدامات لازم را انجام دهند. به منظور پیاده سازى و ایجاد ساختارهاى لازم براى تحقق روابط عمومى دیجیتال، باید نکات ذیل را در نظر گرفت.
* رهبرى سازمان که در راس هرم سازمانى قرار دارد مى تواند با اندیشیدن تدابیر لازم و حمایت از طرح هاى پیشنهادى، روابط عمومى ها را براى رسیدن به اهداف خود یارى رساند.
* ایجاد بینش سازمانى در بین مدیران در خصوص ضرورت جهت گیرى فعالیت ها و برنامه هاى روابط عمومى به این سمت و سوی.

* تعهد به تامین منابع و امکانات مورد نیاز روابط عمومى ها از سوى مسئولان.

* حمایت واقعى از تغییر روابط عمومى از سنتى به الکترونیکى و دیجیتالی.

* اجراى سریع تغییرات مورد نظر.

* طراحى استراتژیک جهت تحولات آتی.

* آمادگى بافت سازمانى براى این تحولات و ایجاد امید به عدم خطر افتادن آنها.

گذر از عصر صنعتى ملى به عصر دیجیتالى جهانى مستلزم این است که غیر از متخصصان فنى، دیگران نیز بتوانند به تحولات مدیریت جدید و مهارت هاى ارتباطات و رهبرى کمک کنند، از این رو مهمترین نقش رهبران و مسئولان روابط عمومى ها، تبیین تاثیر فناورى هاى جدید بر نهادها و سازمان هاست. رهبران سازمان ها نه تنها باید واقعیت فناورى هاى جدید را درک کنند و آگاهى مناسبى از آن داشته باشند، بلکه محدودیت هاى خود را بشناسند. فناورى هاى جدید این امکان را فراهم مى نماید که کارکنان روابط عمومى در هر جایى که هستند براساس زمان خود کار کنند.

• مشکلات روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى الکترونیکى نقش مهمى در جهت ارائه اطلاعات و خدمات کیفى در یک جامعه اطلاعاتى به مخاطبان دارد، لکن تحقق این نوع از روابط عمومى با مشکلات چندى روبه رو است که مى بایست مسئولان امر از هم اکنون به فکر چاره اندیشى براى مشکلات مورد اشاره باشند و زمینه را براى رسیدن به یک روابط عمومى ایده آل در جامعه اطلاعاتى آینده مهیا سازند. برخى مشکلات و محدودیت هاى فراروى روابط عمومى ها جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال عبارتند از:

- عدم اطلاع کافى مدیران سازمان ها از مفاهیم مربوط به جامعه اطلاعاتى و روابط عمومى دیجیتال، ضرورت حرکت به این سمت و سو، کارکردهاى آن و نیز امکانات و ابزار مورد نیاز یکى از مشکلات فراروى تحقق روابط عمومى دیجیتال است.

- فرهنگ و ذهنیت مردم سنتى است که مى بایست این فرهنگ و ذهنیت متناسب با شرایط جامعه اطلاعاتى تغییر یابد که البته تغییر آن هزینه زیادى را در پى خواهد داشت.

- عدم وجود زیرساخت هاى مورد نیاز در زمینه فناورى هاى اطلاعاتى از قبیل گسترش اینترنت و عدم آموزش کافى عموم جهت استفاده از این فناورى ها نیز از جمله مشکلات موجود است که مى بایست جهت حل آن تدابیرى لازم اندیشیده شود. چرا که شرط نخست براى تحقق جامعه اطلاعاتى وجود زیرساخت هاى لازم و مورد نیاز آن است.

- امنیت در روابط عمومى دیجیتال دچار مشکل است و از آنجا که عمده فعالیت هاى روابط عمومى دیجیتال ارائه اطلاعات و خدمات مورد نیاز از طریق فناورى هاى نوین ارتباطى همانند اینترنت است مى بایست جهت جلوگیرى از مخدوش شدن و سوءاستفاده از اطلاعات تدابیر لازم اندیشیده شود.

• • •
به هر حال جوامع امروزى اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتى آینده هستند، جامعه اى که فناورى هاى اطلاعات و ارتباطات تمامى ابعاد زندگى انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام در سخنان خود بارها به اهمیت این مسئله پرداخته اند و لزوم اندیشیدن تدابیر لازم در این زمینه را یادآور شده اند که از جمله مصادیق آن مى توان به تدوین طرح تکفا، اجراى طرح تحول نظام ادارى کشور و برگزارى چندین همایش اشاره کرد. لذا همسو با این اقدامات و تلاش ها تغییرات به وجود آمده در سازمان ها و نهادها در سال هاى آتى، روابط عمومى ها نیز مى بایست با اندیشیدن تدابیر لازم و با ایجاد تغییرات مورد نظر زمینه هاى لازم را جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال آماده سازند.
امروزه فناورى هاى جدید با حجمى فراوان زندگى و محیط کار ما و حتى ابعاد وجودى ما را تحت تاثیر قرار داده و بشر امروز بدون فناورى و بهره گیرى از آن امکان عملى براى ادامه حیات خود ندارد. شتاب انتشار داده ها و آمار و اطلاعات ناشى از عصر دیجیتال و الکترونیک به حدى است که مى توان از آن به انفجار اطلاعات تعبیر کرد.اینترنت مانند تار عنکبوت از میلیون ها کامپیوتر تشکیل شده که توسط ماهواره هاى مخابراتى، شبکه هاى زمینى تار مویى و وسایل بى سیم به یکدیگر متصل شده اند.

امروزه حداقل ۵۲ میلیون نفر در بیش از ۱۶۰ کشور دنیا به اینترنت دسترسى دارند و فضاى مجازى مخلوق کامپیوتر در ۲۰ سال آینده عامل اصلى رشد اقتصادى خواهد بود و این امر باعث مطرح شدن تغییر بزرگراه اطلاعات به اینترنت در سال ۱۹۹۵ گردید. فضاى مجازى نحوه برقرارى ارتباط میان افراد و انتشار اطلاعات در سازمان ها و نهادها و موسسات را از اساس دگرگون کرده است. امروزه شاهد انقلاب جدید در زمینه اطلاع یابى و اطلاع رسانى و ارتباطات در فضاى مجازى هستیم و دهکده جهانى به ذهنیت جهانى تبدیل شده است.

اکنون انقلاب ارتباطات به انقلاب اطلاعات و انفورماتیک تغییر ماهیت داده است. روابط عمومى که به عنوان حلقه واسط و اتصال دهنده نهادها و سازمان ها به جامعه عمل مى کند، باید در ایجاد ارتباط بیشتر و پیشرفته تر نقش حیاتى خود را ایفا کند.پیشرفت انفورماتیک در حال حاضر به حدى است که مجازى سازى امرى اجتناب ناپذیر به نظر مى رسد. محیط هاى مجازى مى توانند موانعى که همواره انسان و فناورى را از هم دور نگه داشته است از میان بردارند. در این میان روابط عمومى دیجیتالى فرصت هایى را فراهم مى سازد تا کیفیت ارائه خدمات به کاربران بهبود یافته و آنان را قادر مى سازد در هر ثانیه و دقیقه به حجم وسیعى از خدمات و اطلاعات دسترسى پیدا نمایند. این نوع جدید روابط عمومى ها اطلاعات و داده هاى فناورى ارتباطى را براى ارائه خدمات بهتر به کار مى گیرند.

• مفهوم روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى دیجیتال عبارت است از: «استفاده از فناورى دیجیتالى خصوصاً کاربردهاى مبتنى بر وب سایت هاى اینترنتى براى افزایش دسترسى و ارائه خدمات و اطلاعات ارتباطى به کاربران و سازمان ها و نهادها و دریافت اطلاعات از طریق آن.» این روش زمینه بالقوه اى براى کمک به ایجاد رابطه اى ساده، روان و موثر بین سازمان ها و موسسات با سازمان ها و موسسات دیگر و نهادهاى اجتماعى و مدنى در راستاى ارائه خدمات اطلاعات و خدمات ارزان قیمت، فورى و فراگیر به کلیه گروه هاى کاربر فراهم خواهد کرد.

بنابراین وظیفه روابط عمومى الکترونیکى و دیجیتال، ارائه اطلاعات و خدمات آن لاین از طریق اینترنت یا سایر وسایل الکترونیکى است.افزایش تقاضاى دسترسى به اینترنت براى دریافت خدمات و اطلاعات و اطلاع رسانى، روش هاى ارتباطى و کار و زندگى را تحت تاثیر قرار داده، لذا مدیران روابط عمومى نمى توانند نسبت به این درخواست ها و تحولات بى تفاوت باشند.در روابط عمومى سنتى، ارتباطى یک سویه با مخاطب آن هم به طور جمعى صورت مى گرفت و شاهد یک روابط عمومى محورى بودیم ولى در فضاى جدید با مشترى محورى آن هم به صورت انفرادى مواجه هستیم.

• ویژگى هاى روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى در جوامع اطلاعاتى آینده نقش مهمى در امر اطلاع رسانى بهینه، ارائه سرویس ها و خدمات به تک تک افراد جامعه خواهد داشت. ویژگى هاى خاص روابط عمومى دیجیتال سبب تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز، بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و کاهش هزینه ها خواهد شد. روابط عمومى دیجیتال جهت ایفاى نقش هاى مورد اشاره ویژگى هاى خاصى را داراست که به برخى از آنها اشاره مى شود.

* در روابط عمومى دیجیتال بهره گیرى از فناورى هاى نوین، هدف نیست بلکه وسیله است. وسیله اى که از آن جهت ارائه خدمات و سرویس هاى مورد نیاز مخاطبان مورد استفاده قرار مى گیرد. روابط عمومى دیجیتال در بند قید زمان و مکان نیست، خدمات و اطلاعات در تمامى روزها و ساعات در دسترس شهروندان و مخاطبان است. این مسئله تا حد زیادى ضمن دسترسى راحت تر و بیشتر شهروندان به اطلاعات و خدمات مورد نیاز خود، سبب جلوگیرى از اتلاف وقت و نیز کاهش هزینه هایى از جمله ایاب و ذهاب، کاهش آلودگى هوا و ترافیک و غیره مى شود.

* روابط عمومى دیجیتال منتظر نمى ماند تا ببیند مخاطب چه مى خواهد بلکه قبلاً فکر همه چیز را کرده است و براى برآورده شدن خواسته هاى مخاطبان خود تمهیدات لازم را اندیشیده است.

* کارگزار روابط عمومى دیجیتال یک آدم فنى نیست و نباید هم باشد بلکه او ضمن آشنایى با مسایل IT و تسلط به مسایل ارتباطى ایده مى دهد و تصمیم سازى مى کند.

* اگرچه در روابط عمومى دیجیتال فناورى هاى نوین ارتباطى نقش عمده اى را بازى مى کنند اما با این حال همواره تکنولوژى سهم کمترى نسبت به بینش دیجیتالى دارد.

* جریان ارتباطى در روابط عمومى دیجیتال برخلاف گذشته یک سویه و عمودى یعنى از بالا به پایین و امرى نیست، بلکه برعکس در این نوع روابط عمومى، ارتباطى دوسویه بین سازمان و مردم حاکم است، ضمن اینکه مخاطب در روابط عمومى دیجیتال جمع نیست بلکه فرد است و روابط عمومى دیجیتال مى بایست پاسخگوى تک تک اعضاى جامعه اطلاعاتى باشد.


کار روابط عمومى دیجیتالى طرح ایده آن هم با بینش دیجیتالى است. در واقع جنبه هاى سخت افزارى مربوط به فناورى هاى ارتباطى در تخصص و وظیفه مهندسین مربوطه است و کارگزار روابط عمومى وظیفه اش طرح ایده هایى است که این ابزار را در جهت رسیدن به اهداف خود به کار مى گیرد.

• وظایف روابط عمومى دیجیتال
مهمترین وظیفه روابط عمومى دیجیتال در جامعه اطلاعاتى آینده، برقرارى ارتباط دوسویه و متعامل بین سازمان ها و مردم، ارائه خدمات و اطلاعات مورد نیز شهروندان به طور مداوم و شبانه روزى است. روابط عمومى دیجیتال این وظایف را با بهره گیرى از فناورى هاى نوین ارتباطى و از جمله اینترنت انجام خواهد داد. اهم وظایفى که روابط عمومى دیجیتال در یک جامعه اطلاعاتى انجام خواهد داد عبارتند از:

* هدف روابط عمومى دیجیتال ساده سازى نحوه ارائه خدمات به شهروندان و سازمان ها و نهادها و تسهیل دسترسى آنان به این خدمات است.

* روابط عمومى دیجیتال نقش مهمى در بهبود کارایى و اثربخشى نهادها و سازمان ها و موسسات از طریق حذف لایه هاى ساختارى ایفا خواهد کرد.

* روابط عمومى دیجیتال سعى در تسهیل دسترسى شهروندان و مخاطبان سازمان ها به اطلاعات مورد نیاز از طریق جایگزینى شهروند مدارى و اجتماع مدارى به جاى بوروکراسى مدارى دارد.

* بهبود پاسخگویى و اطلاع رسانى به مخاطبان و تضمین پاسخگویى و اطلاع دهى در خصوص نیازهاى شهروندان و سازمان ها از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. در یک جامعه اطلاعاتى روابط عمومى موظف به پاسخگویى به شهروندان و رفع نیازهاى آنان و ارائه خدمات مربوط به آنان است.

* افزایش خلاقیت از طریق به کارگیرى مکانیسم هاى ارتباطى و اطلاع گیرى و اطلاع رسانى در امور دولتى و غیردولتى از دیگر وظایف روابط عمومى دیجیتال است. این مسئله منجر به افزایش بهره ورى و کارایى نهادها و سازمان ها و بهبود امور جارى خواهد شد.

* ساده سازى فرآیندهاى ارتباطات و اطلاع رسانى و کاهش هزینه ها از طریق یکپارچه سازى و حذف موانع و سیستم هاى زاید وظیفه دیگر روابط عمومى دیجیتال است.

• تحقق روابط عمومى دیجیتال
فناورى هاى نوین ارتباطى زندگى انسان ها را دگرگون ساخته است و با فراگیرتر شدن آنها ابعاد مختلف زندگى جوامع انسانى تغییراتى شگرف خواهد داشت. به تبع این تغییرات صحبت از جامعه اطلاعاتى است، جامعه اى که زندگى در آن مبتنى و وابسته به فناورى هاى ارتباطى نوین از قبیل اینترنت است. لذا تمامى سازمان ها و دولت ها در تلاشند تا خود را براى حضور موثر در جامعه اطلاعاتى مهیا سازند. از این رو باید شرایطى را فراهم ساخت تا روابط عمومى ها نیز نسبت به ایجاد تغییرات لازم در خود اقدامات لازم را انجام دهند. به منظور پیاده سازى و ایجاد ساختارهاى لازم براى تحقق روابط عمومى دیجیتال، باید نکات ذیل را در نظر گرفت.
* رهبرى سازمان که در راس هرم سازمانى قرار دارد مى تواند با اندیشیدن تدابیر لازم و حمایت از طرح هاى پیشنهادى، روابط عمومى ها را براى رسیدن به اهداف خود یارى رساند.
* ایجاد بینش سازمانى در بین مدیران در خصوص ضرورت جهت گیرى فعالیت ها و برنامه هاى روابط عمومى به این سمت و سوی.

* تعهد به تامین منابع و امکانات مورد نیاز روابط عمومى ها از سوى مسئولان.

* حمایت واقعى از تغییر روابط عمومى از سنتى به الکترونیکى و دیجیتالی.

* اجراى سریع تغییرات مورد نظر.

* طراحى استراتژیک جهت تحولات آتی.

* آمادگى بافت سازمانى براى این تحولات و ایجاد امید به عدم خطر افتادن آنها.

گذر از عصر صنعتى ملى به عصر دیجیتالى جهانى مستلزم این است که غیر از متخصصان فنى، دیگران نیز بتوانند به تحولات مدیریت جدید و مهارت هاى ارتباطات و رهبرى کمک کنند، از این رو مهمترین نقش رهبران و مسئولان روابط عمومى ها، تبیین تاثیر فناورى هاى جدید بر نهادها و سازمان هاست. رهبران سازمان ها نه تنها باید واقعیت فناورى هاى جدید را درک کنند و آگاهى مناسبى از آن داشته باشند، بلکه محدودیت هاى خود را بشناسند. فناورى هاى جدید این امکان را فراهم مى نماید که کارکنان روابط عمومى در هر جایى که هستند براساس زمان خود کار کنند.

• مشکلات روابط عمومى دیجیتال
روابط عمومى الکترونیکى نقش مهمى در جهت ارائه اطلاعات و خدمات کیفى در یک جامعه اطلاعاتى به مخاطبان دارد، لکن تحقق این نوع از روابط عمومى با مشکلات چندى روبه رو است که مى بایست مسئولان امر از هم اکنون به فکر چاره اندیشى براى مشکلات مورد اشاره باشند و زمینه را براى رسیدن به یک روابط عمومى ایده آل در جامعه اطلاعاتى آینده مهیا سازند. برخى مشکلات و محدودیت هاى فراروى روابط عمومى ها جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال عبارتند از:

- عدم اطلاع کافى مدیران سازمان ها از مفاهیم مربوط به جامعه اطلاعاتى و روابط عمومى دیجیتال، ضرورت حرکت به این سمت و سو، کارکردهاى آن و نیز امکانات و ابزار مورد نیاز یکى از مشکلات فراروى تحقق روابط عمومى دیجیتال است.

- فرهنگ و ذهنیت مردم سنتى است که مى بایست این فرهنگ و ذهنیت متناسب با شرایط جامعه اطلاعاتى تغییر یابد که البته تغییر آن هزینه زیادى را در پى خواهد داشت.

- عدم وجود زیرساخت هاى مورد نیاز در زمینه فناورى هاى اطلاعاتى از قبیل گسترش اینترنت و عدم آموزش کافى عموم جهت استفاده از این فناورى ها نیز از جمله مشکلات موجود است که مى بایست جهت حل آن تدابیرى لازم اندیشیده شود. چرا که شرط نخست براى تحقق جامعه اطلاعاتى وجود زیرساخت هاى لازم و مورد نیاز آن است.

- امنیت در روابط عمومى دیجیتال دچار مشکل است و از آنجا که عمده فعالیت هاى روابط عمومى دیجیتال ارائه اطلاعات و خدمات مورد نیاز از طریق فناورى هاى نوین ارتباطى همانند اینترنت است مى بایست جهت جلوگیرى از مخدوش شدن و سوءاستفاده از اطلاعات تدابیر لازم اندیشیده شود.

• • •
به هر حال جوامع امروزى اینک در حال گذار به جامعه اطلاعاتى آینده هستند، جامعه اى که فناورى هاى اطلاعات و ارتباطات تمامى ابعاد زندگى انسان ها را تحت تاثیر قرار خواهد داد. جامعه ما نیز ناگزیر از این روند خواهد بود و خواه ناخواه به این سمت و سو کشیده خواهد شد. در همین راستا دولت و مسئولان نظام در سخنان خود بارها به اهمیت این مسئله پرداخته اند و لزوم اندیشیدن تدابیر لازم در این زمینه را یادآور شده اند که از جمله مصادیق آن مى توان به تدوین طرح تکفا، اجراى طرح تحول نظام ادارى کشور و برگزارى چندین همایش اشاره کرد. لذا همسو با این اقدامات و تلاش ها تغییرات به وجود آمده در سازمان ها و نهادها در سال هاى آتى، روابط عمومى ها نیز مى بایست با اندیشیدن تدابیر لازم و با ایجاد تغییرات مورد نظر زمینه هاى لازم را جهت تحقق روابط عمومى دیجیتال آماده سازند.
نویسنده: على محمدنژاد